گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نقدی بر «شیوه نوازی» علی قمصری (۲)


اگر این قطعات با رویکردی «آموزشی» ارائه شده اند، پس باید به لحاظ آموزشی دارای مطالب مهم و قابل ارائه ای بوده و به گونه ای کاملا گویا از این دیدگاه اجرا شده باشند اما در هیچ یک از این چهار ویدئو، شیوه های مورد نظر به خوبی اجرا نشده و حق مطلب ادا نشده است.

به عنوان مثال در ویدئوی شماره یک، که به گفته شخص نوازنده، رویکردی «آموزشی» دارد، صرف اجرای چند مضراب چپ و گلیساندو نمی توان مدعی شد، شیوه استاد شهناز نواخته و معرفی شده، تا چه برسد به اینکه، چنین اجرایی، قابلیت این را داشته باشد که الگویی در جهت آموزش برای دیگران باشد!

همه موارد ذکر شده در سطور فوق، از جمله اجرای ریزهای سریع با دینامیک شخصی هیچ شباهتی با تکنیکهای شخصی اساتید مربوطه نداشت، کما اینکه فواصل (در اینجا پرده بندی) که اصل اول در شیوه نوازی است، شباهتی به فواصل استاد شهناز نداشت و یا در اجرای شیوه استاد بیگجه خانی حتی یک ویبراسیون و مضراب و جزئیاتی از این دست مشابه استاد اجرا نشده است. آیا به صرف اجرای یک ملُدی از بیگجه خانی میتوان مدعی شد که شیوه استاد نواخته شده؟!
توجه داشته باشید که در شیوه نوازی حتی اجرای صحیح مضراب های راست و چپ هم در القای لحن صحیح شیوه نقش حیاتی دارد.

هر نوازنده ای تمپرامنت مختص به خود را دارد و نمیشود قطعه ای از فلان استاد را با متر درونی و شخصی خود اجرا کرد و با گنجاندن تکنیکها و ویژگی های شخصی خود در قالب نوازندگی فلان استاد، آنرا تحت عنوان آموزش شیوه معرفی کرد.
همگی اجرای استاد علیزاده از قطعات «خزان» و «شورانگیز» و همچنین اجرای استاد وزیری مثل «بندباز» را شنیده ایم؛ ویدئوهای منتشر شده کمتر قرابتی از لحاظ ظرایف با اجراهای اصلی دارند.

شاید بهتر بود این ویدئوها با رویکرد تجربی و تحت عناوینی مرتبط با این دیدگاه منتشر می شدند تا رویکردی آموزشی که در این صورت آثار اجرا شده زیبایی و جذابیت مخصوص به خود را داشتند.

مادامی که واژه آموزش به کار می رود ناخودآگاه مسئولیت به همراه می آورد و آموزش دهنده می بایست قبل از ضبط و انتشار چنین ویدئوهایی، تبحر و تسلط لازم در موارد یاد شده را کسب نموده و بعد از تایید اساتید مربوطه و متبحر در آن شیوه، بدون دخل و تصرف و هیچ گونه اعمال سلیقه ای اقدام به این عمل نماید.

البته ناگفته نماند که لحن و بیان شخصی نوازنده به تنهایی ظرافت ها و زیبایی های مخصوص به خود را داشته و نگارش این مطالب سعی در انکار سایر قابلیتهای هنرمند گرامی را ندارد.

امید است از این پس با نگاهی دقیق تر و ژرف تر دست به چنین اعمالی بزنیم و همواره در انجام چنین حرکاتی از نظرات و راهنمایی های اساتید پیشکسوت و متبحر در سبکهای مربوطه که سالهای بسیاری از عمر خود را فقط در یکی از شیوه های فوق صرف کرده اند استفاده نمائیم، کما اینکه عزیزان پیشکسوتی همچون شهرام میرجلالی، داوود آزاد، کیوان ساکت هنوز در قید حیات اند.

سیاووش اسماعیلی

سیاووش اسماعیلی

دیدگاه ها ۳

بیشتر بحث شده است