رگه، پدیده ای جهانی از اقلیم کاراییب (۱)

چرخه تکامل موسیقی مردمی معاصر چرخه ای است قابل توجه و از آن جایی که صنعت ضبط موسیقی و اصولا صنعت موسیقی از ایالات متحده آغاز می شود و هم زیستی اقوام مهاجر مختلف در این کشور باعث شده تا هسته اصلی بسیاری از ژانرهای موسیقی مردمی معاصر از موسیقی هایی که در این کشور بوجود آمده، شکل گیرد.

بلوز که خود ریشه در موسیقی بردگان آفریقایی دارد این هسته اصلی است. علاقه حساب و کتاب دار آمریکاییان به جمع آوری میراث موسیقی اقوام مختلف در کنار صنعتی رو به رشد و پول ساز و جریان سیال موسیقی طی دهه ها به موسیقی هر دوره ای را شکل داده و این شکل دان با ترکیب و تجریه ژانر های مختلف و تاثیر فناوری، رخدادهای اجتماعی و سیاسی و البته اقلیم، موسیقی هر دوره ای را برای زمان و مکان خودش چکش کاری کرده است.

در این میان یکی از خالصانه ترین تاثرها را اقلیم بر چرخه تکامل موسیقی مردمی معاصر گذاشته. چرا که فناوری با اختلاف زمانی اندکی تاثیری مشابه را بر سبک های موسیقی دارد، مسایل سیاسی و اجتماعی خصوصا در عرصه ملی، با الگوهایی ثابت وارد موسیقی مردمی می شوند و در عرصه بین المللی هم با تفاوت هایی در عمق اثرگذاری، همان الگوهای ملی و بومی را تکرار می کنند.

ویژگی و تاثیر اقلیم و مکانی اما چیز دیگری است. تمایز آن با سایر عوامل تاثیرگذار کاملا قابل درک است. چون شرایط مکانی و اقلیمی شرایطی یگانه است و برخلاف عمومیت تاثیرهای دیگر چون تاثیرهای فناورانه، تاثیرهای مکانی و اقلیمی رنگ و بوی همان اقلیم را در موسیقی دارد. نمونه های آن در موسیقی معاصر ما فراوان است. تفاوت موسیقی بلوز تگزاس و شیکاگو. از موسیقی کانتری تگزاس با ترکیب خاص ضمختی و لطافت و خشکی بیابان گرفته تا موسیقی کانتری سرخوشانه نشویل، از سایکه دلیک راکِ سانفرانسیسکو تا سِرف راک کالیفرنیا در دهه شصت.

اما یکی از جذاب ترین داستان های تاثیرات اقلیمی بر موسیقی نه تنها از آمریکا و کشورهای صاحب صنعت بزرگ موسیقی نیست، بلکه از یکی از کم جمعیت ترین و کوچکترین کشورهای جهان شروع می شود. جامایکا، جزیره ای کوچک در کاراییب با مساحت تقریبا ۱۱هزار کیلومتر مربع، صد و شصتمین کشور جهان از نظر وسعت است و با دو میلیون و هفتصد هزار نفر جمعیت، در رتبه صد و سی و پنجم جمعیت جهان قرار دارد. با این وجود چند سبک موسیقی بسیار پر طرفدار در عرصه جهانی و در راس آن، رگه (Reggae) از این جزیره کوچک به تمام جهان صادر شده است.