Posts by محمود خوشنام
یادی از مرتضی نی داوود، خالق آهنگ مرغ سحر (۲)
Published on ۱۳ آبان ۱۴۰۱
مرتضی خان دو سال نزد آقا حسینقلی و سه سال نزد برجسته ترین شاگرد او، درویش‌خان، ردیف موسیقی سنتی و شیوه تار نوازی را آموخت و آن چنان پیش رفت که در کلاس درویش ختم توانست «تبرزین طلایی»، یعنی نشانی را که به شاگردان ممتاز داده می شد، به دست آورد.
یادی از مرتضی نی داوود، خالق آهنگ مرغ سحر (۱)
Published on ۹ آبان ۱۴۰۱
موسیقیدانان سنتی ایران که در فاصله جنبش مشروطیت و نخستین دهه از قرن جاری خورشیدی سر برآورده اند، همه پیش از هر چیز نوازنده بوده اند، هر چند که گهگاه به سراغ آهنگسازی نیز رفته اند. مهارت های فنی و گاه شگفتی آور این نوازندگان، آن چنان جمع شنوندگان را مجذوب خود می ساخته که آهنگسازی آنها را غالبا از یاد می برده اند. درویش خان، ارسلان درگاهی، موسی معروفی و حبیب سماعی از این گونه موسیقیدانان به شمار می روند.
حسینعلی ملاح، پژوهنده ای در سایه (۲)
Published on ۲۸ مهر ۱۴۰۱
کارهای پژوهشی حسینعلی ملاح در رده های مختلف جریان یافته است. از جمله در زمینه پیوند شعر و موسیقی، بررسی رساله های قدیمی موسیقی از جمله رساله جامی، تاریخ نگاری انواع مختلف موسیقی و فرهنگِ سازها. این پژوهش ها گاه به صورت رشته مقالاتی در نشریات موسیقی و گاه به صورت کتاب های مستقل انتشار یافته است. از میان رساله های قدیمی، بررسی های ناقدانه او درباره رساله موسیقی جامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در تاثیر موسیقی و ادبیات کهن، او دیوان حافظ و منوچهری را جداگانه مورد بررسی قرار داده است:
حسینعلی ملاح، پژوهنده ای در سایه (۱)
Published on ۲۳ مهر ۱۴۰۱
در جریان رشد و پرورش موسیقی در ایران و در یکصد سال گذشته، ادیبان و مفسران اگر چه شمارشان اندک بوده، اما نقشی تاثیر گذار ایفا کرده اند. جامعه موسیقی ایران در گذشته های دورتر همیشه از کمبود ادبیات ویژه خود رنجور بوده است. کتاب های نظری کاری به رابطه موسیقی و جامعه نداشتند و تنها به ویژگی های فنی و ریاضی آن می پرداختند. با سر و سامان گرفتن هنرستان های موسیقی و رواج شیوه های علمی و تحقیق و بررسی نیاز به فراهم آوردن ادبیات ویژه برای آن، فزونی گرفت و سبب پدید آمدن چند پایگاه و منبع تفسیری شد.
درباره حسین علیزاده (۳)
Published on ۹ مرداد ۱۴۰۱
نوآوری دیگر در کار حسین علیزاده، از به کارگیری گروه مختلط همآوایان پدید آمده است. تک‌خوانانی که اگر چه با هم می‌خوانند ولی مستقل باقی می‌مانند. شاید علیزاده خواسته است با این کار نبود صدای زن را در اجراها، جبران کند. چون در ایران امروز زنان تنها در گروه اجازه دارند بخوانند.
درباره حسین علیزاده (۲)
Published on ۲ مرداد ۱۴۰۱
حسین علیزاده علاوه بر نوآوری در آفرینش کوشیده است تا تحولی نیز در بداهه نوازی‌های سنتی به وجود آورد. این تحول بیش از هر چیز تکیه بر ریتم دارد. او دریافته که همه ملال رسوب کرده در مایه‌های سنتی از کمبود ریتم پدید آمده است. پیش از این نیز دیگران با ابتکار پیش در آمد، چهار مضراب و رنگ می‌خواستند بی حرکت بودن متن‌های آوازی را جبران کنند.
درباره حسین علیزاده (۱)
Published on ۲۶ تیر ۱۴۰۱
موسیقی پیشرو یعنی آن موسیقی که با بهره‌گیری از همه امکانات بین‌المللی موسیقی نویسی پدید می‌آید و در ایران پیش از انقلاب، به همت موسیقی دانان فرهیخته جای پای محکمی برای خود پیدا کرده بود. جاذبه پر توان این موسیقی، حتی جوانان هنر جویی را که در زمینه‌های سنتی تحصیل می‌کردند، تحت تاثیر قرار می‌داد و آنها را نیز بر آن می‌داشت تا به موازات فراگیری ردیف سنتی، با مبانی موسیقی بین‌المللی نیز آشنا شوند.
محمد نوری و «رنج دوران» (۲)
Published on ۱۲ تیر ۱۴۰۱
«جان مریم» یا «گل مریم» هر چه بود، اهرمی شد برای به شهرت رسیدن نوری. چیزی که در این ترانه، جاذبه می‌سازد، در وهله اول سادگی چشم‌اندازی است که از «روستا» طرح می‌کند در پیوند با آهنگی که نفس روستاهای شمال در آن جاری است. گل مریم را که شاید پنجاه شصت سالی عمر دارد، بسیاری از خوانندگان دیگر نیز بازخوانی کرده‌اند:
محمد نوری و «رنج دوران» (۱)
Published on ۴ تیر ۱۴۰۱
موسیقی سبک نه به معنای جلف و پیش پا افتاده، بلکه به معنای «لایت» و «لژه» و به زبان خودمان، نرم و ملایم. نوری ولی خود اصرار داشت که واژه «فاخر» را نیز در پی «سبک» بیاورد. موسیقی سبک اروپائی از آن جا که با مزاج ایرانیان سازگارتر است، زودتر از انواع دیگر موسیقی (به جز موسیقی نظامی که حکم دیگری دارد) وارد ایران شده است. هنوز هم این موسیقی در گردهمائی‌ها و میهمانی‌ها، مورد مصرف بیشتری دارد. و آنها که به موسیقی بی‌کلام گوش می‌دهند، موسیقی سبک را بر انواع دیگر موسیقی ترجیح می‌دهند. و هنگامی هم که به سراغ کلام می‌روند، باز پای شیبانی و نوری و ویگن به میان می‌آید.
موسیقی در سینمای ایران؛ مرتضی حنانه
Published on ۸ فروردین ۱۴۰۱
تقریبا همه آنها که به شکلی در حوزه سینمای ایران کار کرده‌اند، معتقدند که مرتضی حنانه را باید نخستین موسیقی نویس فیلم به معنای واقعی به شمار آورد. البته در فهرست‌های عمومی با نام‌های دیگری پیش از مرتضی حنانه روبرو می‌شویم ولی موسیقی آنها بیشتر نقش تزئینی و سرگرم کننده داشته که در بخش‌هائی از فیلم‌ها به کار می‌رفته بی آن که ارتباط محتوائی با فیلمنامه‌ها داشته باشد.
