بهروز مبصری

من فقط اتکا به موسیقی دارم. می توانم بگویم که در دوره ای که کار کردم موسیقیدان بدی نبودم و در زندگی، ولی نویسنده خوبی نیستم. یک خاطره تعریف کنید؟ وقتی کوچک بودم و مدرسه می رفتم، می آمدند می گفتند که داوود شیرازی ساز زده و بلبل آمده و نشسته روی دسته سازش. من […]

اول آمریکایی ها شروع کردند و بعد به اروپا رفت. حالا دنیا غرق این جاز شده است و ما نمی توانیم این کار را ترک کنیم. فقط کاری که می توانیم بکنیم این است که موسیقی سنتی خودمان را تقویت کنیم. اینها که موسیقی ایرانی را خوب می دانند هفته ای یکروز یا لااقل دو روز بگذارند از رادیو پخش بشود. این ۲۹۷ گوشه را ارائه بدهند و بگویند که موسیقی ما این است، نه جاز.

اولا تصنیف مرغ سحر یک سوژه ای شد برای بنده. مرغ سحر که ساختم نه شاد است و نه غم انگیز. آهنگ هم نه غم دارد و نه شادی – شعر هم متوسط است: «مرغ سحر ناله سر کن» نه شعر آن غمگین است و نه آهنگ آن. عارف قزوینی آهنگی ساخته «گریه کن که گر سیل خون گریی ثمر ندارد». خوب آهنگ غم انگیز است. شعر هم غم انگیز است. اگر شعر هم خوانده نشود از آهنگ آن پیداست که آهنگ و شعر خیلی غمگین است. عارف هم آهنگ و هم شعر را خودش ساخته.

مرحوم «ارسلان درگاهی» هم با قمر کار کرد و صفحه پر کرد. ارسلان درگاهی هم شاگرد بنده بود. بنده قربان شاگرد زیاد داشتم. ارسلان درگاهی دوره موسیقی را تمام نکرد ولی آنقدری که کار کرد، خوب کار کرد. ارسلان درگاهی جزو کسانی است که خوب کار کرد. قمر با دو کمپانی هنیرماسترویس و پولیفون صفحاتی را پر کرد.

از آن میان می توان به نوازنده تار، «داود شیرازی» که هم نسل میزرا عبدالله و میرزا حسینقلی بوده و ردیف ها را به خوبی می دانسته و پسرش اسماعیل شیرازی (در خلال حکومت مشروطه تا دولت رضاخان اجتماع ایران آشفته بوده و بسیاری خانه و کاشانه خویش را ترک و مهاجرت کردند. از آن جمله اسماعیل شیرازی، نوازنده بزرگ تار، بود که نوازندگی را ترک کرد به عتیقه فروشی رو آورد. یک روز کوزه ای نفیس دست می آورد و هر چه داشته می فروشد و به پاریس می رود که در آنجا کوزه را بفروشد.

مرتضی نی داود زمانی قبل از انقلاب برای ضبط ردیف های موسیقی ایرانی به وزارت اطلاعات وقت دعوت شد اما پس از انقلاب این نوارها مفقود شد. یک استاد موسیقی به نام مهدی کمالیان در آمریکا، یک نسخه از نوارها را از خود نی داود گرفت و به ایران آورد. یکی از نوارها، مربوط به مصاحبه ای است در سال ۱۳۵۵ که یک سرگرد شهربانی به نام مرحوم «علی مبشر» که نوازنده ویولن بود، در منزل نی داود با وی انجام داده است.