گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

سعید مجیدی

متولد ۱۳۵۳، خواننده و منتقد موسیقی

Posts by سعید مجیدی

محسن کرامتی؛ خواننده، محقق یا معلم آواز؟ (۱۰)

از نظر من در وهله اول تلفیق شعر و موسیقی درست باشد تحریرها به جا صورت بگیرد و تحریز مکمل شعر باشد، شعر با تحریر پک جمله موسیقایی کامل درست می کند، نه اینکه از همدیگر مجزا باشند. بهترین شکل آوازهایی که می‌توانم نمونه بیاورم. آوازهای مرحوم قوامی، مرحوم بنان، مرحوم طاهرزاده و استاد شجریان است.

محسن کرامتی؛ خواننده، محقق یا معلم آواز؟ (۹)

بلى، هست. دیدگاهی را که ترتیب گوشه‌های آوازی باید رعایت شود، را صحیح نمی‌دانم. به خاطر اینکه روایت‌های مختلف از ردیف، تسلسل واحدی ندارند. به‌طورمثال در یک روایت گشایش در ماهور داریم و در روایت دیگر نداریم.

محسن کرامتی؛ خواننده، محقق یا معلم آواز؟ (۸)

بلى آوازی خوانده‌ام که سنتی نیست بلکه آن آواز طراحی شده است حتی اگر دقت کنید شعر آقای شفیعی‌کدکنی را در قسمت‌هایی تکرار کرده‌ام. در آن مقاله توضیح داده‌ام در موسیقی ردیف برای هرگوشه‌ای یک ملودی داریم. یعنی هر گوشه‌ای استقلال دارد و در شعر کلاسیک ما هم هر بیت برای خودش مستقل است و مجموعه آن کامل است. در صورتی‌که شعرنو چنین ساختاری ندارد. ممکن است در شعر نو چندین خط را بخوانید تا به یک مضمون دست یابید. انتقال این مضمون در قالب ردیف نشدنی است. شما باید روی قالب شعر کار کنید تا بتوانید آن را با قالب ردیف سازگار کنید به‌عبارتی قالب ردیف را تغییر بدهید چرا که نمی‌توانید شعر نـو را خرد کنید.

محسن کرامتی؛ خواننده، محقق یا معلم آواز؟ (۷)

بلى، در تحریرها و حتی گاهی اوقات ممکن است فردی به سلیقه خودش فراز و فرود در گوشه هایی وارد کند که این در ذهن شنونده هم تثبیت شود و این باعث تفاوت آن و سبب سیالیت ردیف می‌شود. اینکه کسی می‌گوید ردیف موبه‌مو همین است. من قبول ندارم. البته برخی از منتقدین و موسیقی‌دانان به ردیف میرزا که من کار می‌کنم ایراد می‌گیرند و معتقدند که اصل نیست.

محسن کرامتی؛ خواننده، محقق یا معلم آواز؟ (۶)

بنابراین انتظارات با توجه به شرایط باید باشد بازهم یادآوری می‌کنم چون من معلم آواز نیستم بلکه معلم ردیف هستم این سوال از من نباید صورت می گرفت. ضمن آنکه هر فردی به اقتضای فعالیت‌اش در صورت نیاز مجبور به یادگیری می‌شود، همان‌طور که من برای ضبط آثارم ناچار شدم به استودیو بروم و با این تکنولوژی در جد نیازم آشنا شدم. مهم‌تر از این مسائل این است که به منظور تشویق شاگردانم آنها را با اساتید مثل استاد شجریان روبرو کنم که البته چندین بار از ایشان درخواست کردم و آقای شجریان هم اظهار علاقه نمودند ولی به‌دلیل مشغله‌شان این اتفاق تاکنون صورت نگرفت و یکبار مرحوم دکتر عمومی در کلاس حاضر شدند که خیلی برای شاگردانم باعث دل‌گرمی بود ولی من نمی‌توانم بیش از این انتظاری از ایشان داشته باشم.

محسن کرامتی؛ خواننده، محقق یا معلم آواز؟ (۵)

تنها توصیه‌ای که می‌توانم بکنم دنبال مواد مخدر، دود، الکل نروند و از غبار دوری کنند. از خوردن نوشیدنی‌های بسیار سرد و یا خیلی داغ خودداری کنند. غذاهای ادویه‌دار و فلفل‌دار مصرف نکنند، و کلام آخر همان‌گونه که آقای شجریان اشاره کردند بهترین پرهیز تمرین است.

محسن کرامتی؛ خواننده، محقق یا معلم آواز؟ (۵)

من هم با اسطوره‌پرستی مخالفم ولی گاهی اوقات اسطوره لازم است. مگر استاد شجریان طی مدت فعالیت‌شان به چه تعدادی آموزش داده‌اند، البته به غیر از کارگاه‌های اخیر، اگر دیگران از ایشان تقلید می‌کنند به واسطه‌ی محبوبیت ایشان است.

محسن کرامتی؛ خواننده، محقق یا معلم آواز؟ (۴)

موضوعی را که شما الان مطرح می‌کنید در یکی از جلسات کارگاه آواز در حضور استاد شجریان از طرف یکی از مستمعین مطرح شد و شجریان در پاسخ گفتند من کار بدی نکرده‌ام که بگویید شجریان‌زدگی باب شود. به نظر من استفاده از این نوع اصطلاحات صحیح نیست. ضمن آنکه پیدایش یک مکتب مگر ایرادی دارد یادآوری کنم تا پیش از استاد بنان و شاید هم طاهرزاده، مدتی تصور بود که او از ایرانی یعنی تنها چهچهه.

محسن کرامتی؛ خواننده، محقق یا معلم آواز؟ (۳)

در گذشته این طور بوده که تنها کسانی که صدا داشتند به دنبال آواز خواندن می‌آمدند و کسی که صدا نداشت به خواندن وارد نمی‌شد. یکی از آشفتگی‌هایی که در امر آموزش در حال حاضر کسانی هستند که ردیف یا آواز درس می‌دهند توجه نمی‌کنند که شاگردی می‌آید پیش آن‌ها، وضعیت گوش موسیقایی‌اش چگونه است.

بیشتر بحث شده است