گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

آلریو دیاز و گنجینه موسیقی آمریکای لاتین (۱)

قرن بیستم برای گیتار کلاسیک در سراسر دنیا عصری طلایی به شمار می آید. جهشی که از اروپا به رهبری آندرس سگوویا آغاز شد و در قاره های آمریکا و آسیا ادامه پیدا کرد، باعث شد تا عده ی فراوانی جذب این ساز شوند و رپرتوار نوشتاری این ساز دگرگونی بزرگی را تجربه کند. موسیقی کلاسیک اروپایی که تا پیش از این قرن تنها منبع اصلی این سبک گیتار نوازی بود، یک رقیب و همراه جدی در کنار خود پیدا کرد و آن موسیقی بدیع و گوش نواز آمریکای لاتین بود.

هرچند تبارشناسی این موسیقی در قرن هفدهم به اسپانیا و پرتغال می رسد و شکی در مشابهت های موسیقی این کشورها با هم نیست اما تقریبا از همان قرون موسیقی اروپایی و لاتین دو مسیر جداگانه را طی کردند، به شکلی که در قرن بیستم کاملا دو فضای مختلف موسیقی در این نواحی در جریان بود.

نوازندگان گیتار لاتین تحت تاثیر موسیقی اروپایی کم کم تنظیم موسیقی فولک و ملی خود را بر روی گیتار آغاز کردند و توانستند این موسیقی آمیخته با رقص و تاریخ کشورشان را تا بزرگترین سالنهای اروپا و جهان پیش ببرند. یکی از نام ها که در معرفی آثار لاتین در سطح بین المللی به چشم می آید، آلریو دیاز (Alirio Díaz) گیتاریست ونزوئلایی است.

دیاز در ۱۲ نوامبر سال ۱۹۲۳ در روستایی نزدیک کارورا (Carora) در غرب ونزوئلا به دنیا آمد. او هشتمین فرزند از خانواده ای پر جمعیت و فقیر بود. آلریو نوجوان، اولین درسهای گیتار را از عمویش فرا گرفت. شانزده ساله بود که روستا را به قصد رسیدن به آموزش و زندگی بهتر رها کرد و عازم تروخیلو (Trujillo) شد. آنجا در یک روزنامه به عنوان حروفچین استخدام شد و به طور همزمان شروع به یادگیری ساکسیفون و کلارینت کرد.

آلریو در یک گروه که موسیقی فولک اجرا می کردند ساکسیفون نواخت و در رادیو تروخیلو هم موفق شد که اجرایی با ساز کلارینت داشته باشد.

سال ۱۹۴۵ مصادف است با اقامت دیاز جوان در شهر کاراکاس به قصد تحصیل در رشته نوازندگی گیتار در مدرسه موسیقی خوزه آنخل راماس، زیر نظر رائول بورخس. شهرت بورخس قطعا یکی از دلایلی بود که دیاز ۲۲ ساله را بر آن داشت تا او را به عنوان مربی خود انتخاب کند. بورخس علاوه بر نوازندگی گیتار، به عنوان مدرس و آهنگساز نیز در ونزوئلا چهره ای شاخص بود و آنتونیو لائورو، یکی از مشاهیر موسیقی ونزوئلا، از شاگردان او به حساب می آید.

پشتکار و رشد چشمگیر دیاز، بورس تحصیلی دولت ونزوئلا را برایش به ارمغان آورد؛ به کمک این بورس، دیاز راهی مادرید اسپانیا شد تا زیر نظر “رگینو سانز دِلامازا” (Regino Sainz de la Maza) به نوازندگی گیتار ادامه دهد. دلامازا اولین نوازنده ای است که کنسرتو گیتار آرانخوئز ساخته خواکین رودریگو را اجرا کرده است. او از سال ۱۹۳۵ کرسی استادی گیتار کنسرواتوار مادرید را در اختیار داشت. دغدغه پرداختن به موسیقی ملی و ثبت آن از اولویتهای دلامازا در کار و بار موسیقیایی اش بود.

حضور در اسپانیا برای دیاز فرصت مناسبی برای اجرای صحنه ای فراهم کرد و اولین اجراهای رسمی و اروپایی دیاز در این کشور رقم خورد. دیاز یک سال پرکار را در اسپانیا گذراند و توانست با برگزاری کنسرتهای متعدد با آهنگسازان ممتاز معاصر گیتار نظیر رودریگو، مومپو (Monpou)، توروبا (Torroba) و امیلیو پوخول (Emilio Pujol) آشنا شود. با وجود موفقیت در اجرا و کسب جایگاه در شهر مادرید به عنوان تکنواز گیتار کلاسیک، دیاز جوان ناگهان تصمیم به ترک اسپانیا و اقامت در ایتالیا گرفت. هدف نوازندگان گیتار کلاسیک آن دوران از سفر به ایتالیا چه می توانست باشد جز شرکت در کلاسهای آندرس سگوویا ملقب به پدر گیتار کلاسیک؟

audio file
بشنوید قسمتی از “فوگ لا مینور” اثر باخ را با نوازندگی آلریو دیاز

آکادمی موسیقی چیگیانا واقع در شهر سیه نا ایتالیا بی شک اثرگذارترین مرحله در تحصیل دیاز محسوب می شود. آندرس سگوویا آنقدر از نوازندگی این جوان ونزوئلایی مشعوف شد که سه سال پس از ورود دیاز به این آکادمی، او را به عنوان جانشین خود در آنجا معرفی کرد. این رشد چشمگیر برای دیاز شهرت فراوانی را در پی داشت و از همان زمان کنسرت های متعدد او در سالن های بزرگ اروپایی آغاز شد.

بابک ولی پور

بابک ولی پور

۱ نظر

بیشتر بحث شده است