گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

کنترپوان، آشنایی – قسمت دوم

انواع کنترپوان – تکنیکها
انواع کنترپوان – به بیانی تکنیکهای تهیه آن – تعریفی از کنترپوان مطلق است که به عنوان یک ابزار آموزشی توسعه یافته مطرح می شود و در آن به کار گیری کنترپوان های متفاوت

سبب یادگیری ساده تر و پیشرفت هنرجویان می شود.

این پیشرفت می تواند نوعی پیچیدگی فنی در موسیقی آنان ایجاد کرده و همواره نقش مهمی را در توسعه کنتوس فیرموس (cantus firmus در زبان لاتین به معنای “ملودی ثابت”) ایفا

می کند.

هنرجویان به تدریج توانایی نوشتن کنترپوان آزاد (کنترپوانی که شدت پیچیدگی آن کمتر است و فاقد ملودی ثابت است) را با استفاده از تکنیکها و رعایت قوانین مربوطه در هر برهه

زمانی دارا خواهند شد.

قدمت این طرز تفکر به سال ۱۵۳۲ بر می گردد، زمانی که جیووانی ماریا لانفرانکو (Giovanni Maria Lanfraco) مفهوم مشابهی را در یکی از کتابهای خود (Scintille di musica) مطرح نموده و شرح داد.

در اواخر قرن شانزدهم یک تئوریسین موسیقی اهل ونیز به نام زارلینو (Zarlino) در یکی از کارهای بزرگ و توانای خود با عنوان “اصول هماهنگی” (Le institutioni

harmoniche) به شرح کامل این ایده پرداخت. این طرح برای اولین بار در سال ۱۶۱۹ توسط لودویکو زاکنی (Lodovico Zacconi) در یکی از کارهای خود (Prattica di

musica) مورد استفاده قرار گرفت.

Zacconi برخلاف تئوریستین هایی که پس از او پا به عرصه گذاشتند از چند تکنیک جانبی contrapuntal نیز استفاده کرد که کنترپوان معکوس مثالی از این موارد است.

به هر حال معروفترین استاد موسیقی که این واژه – کنترپوان – را به کار برده و آن را رواج داده است، یوهان فوکس (Johann Fux موسیقیدان اطریشی) نام دارد که در سال ۱۷۲۵

با انتشار کتابی (Gradus ad Parnassum) به منظور کمک به هنرجویان در استفاده از کنترپوان به تشریح قوانین آن پرداخته است.

یوهان فوکس در این کتاب علی الخصوص به سبکی از کنترپوان که در آثار پالستریانا (Palestrina آهنگساز ایتالیایی دوران رنسانس) در اواخر قرن شانزدهم به عنوان یک تکنیک

برجسته مورد استفاده قرار می گرفت، پرداخت.

پنج نوع کنترپوان
یوهان فوکس در کتاب خود به پنج نوع کنترپوان اشاره می کند که عبارتند از:

۱- نت در مقابل نت
۲- دو نت در مقابل یک نت
۳- چهار نت (می تواند سه یا شش نت هم باشد) در مقابل یک نت
۴- جابجایی نت ها با یکدیگر (نوعی تعلیق)
۵- ترکیبی از چهار مدل فوق که کنترپوان فلورید (florid) نامیده می شود.

در مقالات بعدی به بررسی بیشتر انواع کنترپوان خواهیم پرداخت.

کامیار عباسی

کامیار عباسی

دیدگاه ها ۱۶

  • مدلهای کاری مثل کنترپون یا هارمونی و غیره همه روشهایی هستند که بوسیله اونها میشه هنر رو کلیشه ای کرد. بنظر من در عین حال که خوب هستند مخرب هم هستند چون از یکطرف آموزش می دهند و از یکطرف خلاقیت رو از انسانها می گیرن، اینطور نیست.

  • من فکر نمی کنم که مطالعه کنترپوان خلاقیت رو از آدم بگیره بلکه میشه از تجربیات افراد قبلی که خیلی هم سخت و طولانی بدست اومده استفاده کرد.البته این هم درست نیست که خودمون رو منحصر به کنترپوان وهارمونی کنیم.در آهنگسازی مهمترین چیز تجربه هست.باید بنویسیم بنویسیم و بنوسیم ودر کنار اونها آثار بزرگان رو آنالیز کنیم.

  • آشنا شدن با قوائد و اصول آهنگسازان کلاسیک ضرری نداره اما به شرط اینکه بعداز آشنا شدن با کنترپوئن احساس نکنی که تو سیاه چال کلاسیک حبس شدی و احساست رو باید کانورت کنی روی اصول سفت و سخت و دست و پا گیره کنترپوئن ..
    به عقیده من ما باید از تکرار کردن ها پرهیز کنیم البته بعداز اینکه خوب و کامل اصول کنترپوئن رو فرا گرفتیماما نباید خودمون و نبوغمون رو محدود کنیم به باخ ها و بتهوون ها و بگوئیم اونها این اقیانوس رو تمام و کمال فتح کردن و دیگه چیزی برای ما نذاشتن که این فکر درست نیست …

  • سلام و خسته نباشید
    دوستان من مخالف ادامه این بحث نیستم اما به علاقمندان کتابهایی که در این زمینه تالیف شده اند رو توصیه میکنم چرا که مبحث انقدر گسترده هستش که با یکی دو مقاله چیز زیادی دستگیر آدم نمیشه.
    بنظر من نه هارمونی نه کنترپوان و نه فرم و نه هیچ
    مبحثی در تیوری دست و پاگیر نیست اگه هدف از آموزش اونا رو بدونیم

  • سلام دوستان
    برای به اوج رساندن یک قطعه هم احساس باید حاکم باشه هم تکنیک در غیر این صورت نمیشه یک قطعه ی حرفه ای و ماندگار ساخت در ضمن گاهی اوقات با دانستن تئوریهامی توان احساس رو هم چند برابر به گوش شنونده رساند

  • مرسی از مطالب مفید در مورد کنترپوان
    کاش در مورد انواع اون مثال ها رو با نمونه توضیح میدادید یعنی به صورت نمایش نت های یک اثر و نه صرفا نام بردن نوع فوک یا کانن

  • اصولا کنترپوان یک قاعده ریاضی است که اصول اولیه هارمونی ازان به وجود امده ولی درسته که قوانینی دراصول نوشتاری منظم وتثبیت شده اما گاها مخصوصا درموسیقی شرقی این قواعد تاحدودی ملقا شده وقواعدی که به عنوان نقض درکنترپوان است اصول اولیه موسیقی شرقی محسوب میشود.اما شناخت کنترپوان کمک زیادی به اهنگسازی وتنظیم کننده میکند.

بیشتر بحث شده است