گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

والی: موسیقی دستگاهی یک سیستم وسیع است

اگر شما مدیر هنرستان شوید، هارمونی و کنترپوان را حذف می کنید؟

خیر، باید در سیستم آموزش و پرورش به صورت موازی هر دو سیستم را تدریس کرد یعنی ما موسیقی ایرانی را درس می دهیم و در کنارش هارمونی و کنترپوان را هم تدریس می کنیم. مسئله من استتیک و زیبایی شناسی موسیقی ایران است؛ امروز حرکت های مهمی در موسیقی ایران بوجود آمده است، مثلا آقای علیزاده در میان قطعاتشان،‌ آثار بسیار زیبایی دارند که از یک نوع پلی فنی موسیقی ایرانی بهره گرفته است، همینطور آقایان شجریان. این پلی فنی به صورت پنهان در موسیقی قدیم ایران نیز وجود داشته است، منتها چون ما تحت تاثیر موسیقی غربی بوده ایم این پلی فنی را ندیده ایم که به صورت واخوان ها، به صورت فواصلی که به طور موازی حرکت می کنند در موسیقی ترکمن صحرا و خراسان، امروز هم شنیده می شوند.

موسیقی ما خصوصیت های فوق العاده ای دارد که به آن قدرتی داده که طی ۲۰۰۰ سال در برابر هجوم بیگانگان مقاومت کند و اصالت خود را حفظ کند. ردیف فقط بخشی از خصوصیت های دستگاه را نشان می دهد، موسیقی دستگاهی یک سیستم بسیار وسیع است و یکی از خصوصیت های آن وسعت بی نهایت آن است.

فرهنگ موسیقی این همه کشور بیگانه که به ایران حمله کردند، در نهایت مستحیل شد در موسیقی ایران. این سیستم بسیار وسیع است و می توان آنرا به یک اقیانوس تشبیه کرد، در این اقیانوس،‌ ردیف های استادان بزرگ موسیقی ایرانی را می توان ساحل های زیبایی دانست که در آن وجود دارد. مسلم است که باید این ساحل های زیبا حفظ شود ولی ما باید ساحل های دیگری هم برای این موسیقی بیابیم و کسانی هستند که امروز سعی می کنند ساحل های دیگری را بیابند.

کارهایی که در چند دهه اخیر شده است و منجر به انکشافات دیگری در سیستم دستگاهی شده است، نشانه عشقی است که موسیقیدانان ایرانی به کشف سواحل جدید در این موسیقی داشته اند. من هم به عنوان یک موسیقیدان ایرانی، به دستگاه به عنوان سیستمی که بسیار پیشرفته است می نگرم و سعی می کنم سواحل جدیدی را در این اقیانوس کشف کنم و دلیلی نیست که منکر تلاشهای استادان پیشین باشم. ما هنوز راه دور و درازی در پیش داریم.

فرق موسیقی نوین و شعر نوین ایران در این هست که موسیقی نوین ایران که من هم خودم را بخشی از آن می دانم، یک عنصر خارجی را از سیستم موسیقی غربی وارد کرده است، در صورتی که شعر نوی ایران از سیستم میزان عروضی ایران رشد کرده است. در دوره امروز که آثار آقایان علیزاده و شجریانها را می بینیم، متوجه می شویم که موسیقی ایرانی می خواهد که از درون خودش، بدون کمک از موسیقی غیر ایرانی و استفاده از عصاهای کنترپوان و هارمونی، موسیقی نوینی تولید کند.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

بیشتر بحث شده است