درباره «مستر کلاس»

شاید شما بارها با عنوان «مستر کلاس» در موسیقی برخورد داشته اید و این سوال برای شما بوجود آمده باشد که این کلاس برای چه افرادی و در چه سطحی است؟ آیا کلاسی است برای نوازندگان پیشرفته موسیقی؟ برای شرکت در این کلاس ها چه سطحی از مهارت در نوازندگی لازم است؟

عنوان «مسترکلاس» به برگزاری یک کارگاه آموزشی عمدتا در زمینه موسیقی گفته می شود که از طرف یک فرد خبره در زمینه موسیقی (البته مستر کلاس می تواند هر شاخه ای از هنر را نیز شامل شود) که نیاز باشد دانش در سطح بالاتری به مخاطبین منتقل کند را شامل شود.

نحوه برگزاری مرسوم به این صورت است که یک یا چند شاگرد در سطح متوسط و پیشرفته قطعاتی را که از قبل آماده نموده اند اجرا می نمایند و سپس استاد مربوطه به آنها توصیه هایی در زمینه چگونگی اجرای قطعه میدهد که شامل بررسی سبک آهنگساز، بررسی و رفع مشکلات تکنیکی نوازنده از نظر اجرا و بیان موزیکال می باشد که در این بین نیز بارها هنرجو قطعه را از قسمتهای مختلفی می نوازند تا موارد مربوطه به صورت عینی و عملی مورد بررسی قرار گیرد.

در مسترکلاس این انتظار می رود که سمت و سوی مباحث به بررسی جزئیات موسیقی باشد تا تذکر و رفع نکات پایه و ابتدایی چون کوک و ریتم! مباحث مقدماتی آموزشی نیز مسلما مورد بحث و بررسی قرار نمی گیرد پس الزاما نوازنده داوطلب برای اجرا باید در سطح خوبی از توانایی تکنیکی و دانش موسیقی باشد، هر چند در نهایت محتوای کلاس و سطح کلاس بستگی به برگزار کننده و اهداف وی دارد اما این انتظار میرود تا در این کلاس هنرجو بتواند نگاه متفکرانه تری نسبت به اجرای موسیقی داشته باشد؛ مسلما مباحث مقدماتی موسیقی جایگاهش در کلاس های مختلف آموزشی می باشد نه مستر کلاس!

در بسیاری از این کلاسهای هنرجوی منتخب برای اجرا از قبل تعیین سطح می شود و با توجه به سوابق اجرایی قبل از برگزاری کلاسها، هنرجو انتخاب می شود تا در روز مستر کلاس به اجرا بپردازد و دیگرانی هم (در بیشتر مواقع) به عنوان شنونده در این کلاس حضور دارند و یا در کلاس هایی با گرایشات تخصصی از هنرجویی ثبت نام عمل می آید که شرایط مندرج در فراخوان مستر کلاس را داشته باشند.

پس تا اینجا با هم مرور کردیم که: مستر کلاس در سطوح مختلفی برگزار می گردد و شیوه برگزاری و سطح کیفی به اهداف برگزار کننده ارتباط مستقیمی دارد و به تفسیری که به اشتباه مرسوم شده است، این کلاس اصولا ارتباطی به اساتید ندارد و کلاس اساتید نیست! هر چند بدیهی است مستر کلاسی که یک نوازنده در سطح بالای جهانی برگزار می کند، بررسی اصول مقدماتی و یا متوسطه نوازندگی نیست!

به عنوان مثال مستر کلاس آندرس سگوویا که به پدر گیتار کلاسیک معاصر شهرت داشت، عمدتا محل تجمع و حضور فعال نوازندگان حرفه ای این سبک را شامل می شد و مباحث مورد بحث بر سر جزئی ترین نکات تکنیکی و موسیقیایی یک قطعه بود که با توجه به جایگاه وی، این الزام وجود داشت که در این مستر کلاس اساتید و نوازندگان خبره این سبک به عنوان هنرجو حضور یابیند.

بسیاری از نوازندگان پس از کنسرت به برگزاری مستر کلاس اقدام می نمایند که ابداع کننده این سنت را باید فرانتس لیست دانست، هرچند در ادامه مستر کلاس های ارزشمندی توسط نوازندگانی چون: یهودی منوهین، ایزاک پرلمن، ولادمیر هارویتز بارها برگزار شد و هر کدام از این کلاسها جدا از سطح کیفی بالا، به عنوان یک رویداد افتخار آمیز برای شرکت کنندگان این مستر کلاس ها محسوب شده است.

برای یک موزیسین کلاسیک بسیار مهم است که از تجربیات نوازندگان برجسته که در سطح بالاتری از نوازندگی هستند استفاده نماید.

مستر کلاس های دیگری هم هستند که از آن به عنوان مستر کلاس کوچک یاد می کنند که در این دوره ها سعی می شود، به یک زمینه و موضوع خاص و یا جدید پرداخته شود.