آفرینندگی اعداد (III)

سه شنبه ۱۸ شهریور ۱۳۹۳ نسخه قابل چاپ ، توسط: سینا حسینی
پاچ از لحاظ تاریخی به سیستم فواصل معرفی شده توسط بطلمیوس در قرن دوم میلادی اشاره می کند که در آن کسرهای حاوی اعداد اول تا ۱۱ مورد استفاده قرار گرفته است.

اما سیستم دارای تعداد بسیار زیادی فاصله و درجه است که در ساخت یک قطعه موسیقایی به طور کامل قابل استفاده نخواهند بود. از این روی پاچ مجبور بود فواصل را اولویت بندی کند که مطالعات وی منجر به تدوین «دیاگرام عروس یک پا» (The One-Footed Bird) شد. برای تدوین این دیاگرام پاچ از اصول علم آکوستیک استفاده کرد. سنگ بنای وی در مطالعاتش این بیان از «گالیله» است که: «ملایمت فاصله دو نت موسیقایی وقتی قابل درک خواهد خواهد بود که فرکانس این دو نت بر روی هم ضرباتی منظم را به گوش برسانند. به عبارت دیگر فرکانس هر نت نسبت به یکدیگر باید تناسب پذیر باشد تا پرده گوش به طور نامتقارن و ناسازگار دچار لرزش نگردد.»

در دیاگرام عروس یک پا، فواصل سیستم به چهار دسته تقسیم می شوند:
۱- نسبت های (۲:۱، ۳:۲ و ۴:۳) به عنوان «فواصل قدرتمند» (Intervals of Power) شناخته می شوند. این فواصل امروزه در تئوری موسیقی فواصل درست (Perfect) نام دارند.

۲- کلیه فواصل بین ۳:۲ و ۴:۳ (چهارم و پنجم درست) به عنوان «فواصل معلق» (Intervals of Suspense) شناخته می شوند. امروزه در تئوری موسیقی، بین چهارم و پنجم درست فاصله ترایتون (Tritone) وجود دارد.

۳- فواصل بین ۷:۶ تا ۲۱:۱۶ و ۳۲:۲۱ تا ۱۲:۷ به عنوان «فواصل مهیج» (Emotional Intervals) شناخته می شوند. این فواصل در تئوری موسیقی به عنوان فواصل سوم و ششم شناخته می شوند.

۴- فواصل بین ۱:۱ تا ۸:۷ و ۷:۴ تا ۲:۱ به عنوان «فواصل عبور» (Intervals of Approach) شناخته می شوند که این فواصل همان فواصل دوم و هفتم در تئوری موسیقی می باشند.

پاچ قطعات متعددی برای سیستم فواصل خود نوشت و برای ممکن ساختن اجرای چنین قطعاتی، سازهایی با شمایلی عجیب و گاه با اسامی عجیب تر با قابلیت اجرای فواصل میکروتنال ساخت. اولین قطعات وی برای ویلن و ویولاهایی با امکان اجرای فواصل طبیعی (Just intonation) نوشته شد. پس از آن با اتصال گریف ویلنسل به ویولا سازی به نام «Adapted Viola»‌ ساخت.

وی پس از آشنایی با کثلین اشلیسینگر، موسیقی شناس بریتانیایی، بر روی نمایشنامه های یونان باستان و رساله ها و سازهای آن دوران مطالعاتی صورت داد. در این دوران با استفاده از تصاویر و نگاره های باقی مانده از یونان باستان ساز کیتارای یونانی را بازسازی کرد و پس از آن در سال ۱۹۴۲ با الهام از کیتارا سازی بزرگتر و با قابلیت های اجرایی بیشتر ساخت. هم چنین وی سازی به نام «کروملودئون» ساخت که در حقیقت یک ارگان با قابلیت اجرای فواصل سیستم بود. به همین منوال با ساخت موسیقی، ابداع سازها و نوشتن مقالات به تکمیل نظریات خود پرداخت.

آثار وی ترکیبی از موسیقی، تئاتر، رقص، اجرا و گفتار است. در آثار وی تاثیرات فراوانی از نمایش های یونان باستان، آفریقا و خاور دور دیده می شود. وی بعد از سال ۱۹۵۲ و با تاسیس استودیوی خصوصی خود، کلیه آثارش را با لیبل Gate 5 به بازار عرضه کرد. وی معمولا برای ضبط این آثار سازها را به صورت جداگانه بر روی نوار ریل ضبط و سپس با هم ترکیب می کرد که در این کار معمولا خود به عنوان نوازنده حضور داشت.

هری پاچ سرانجام در ۳ سپتامبر ۱۹۷۴ بر اثر حمله قلبی درگذشت، اما در همین سال ویرایش دوم «کتاب آفرینش موسیقی» با الحاقاتی به چاپ رسید. کتابی که شاید ارزشمندترین یادگار او باشد.

منابع:

[۱] Partch, H. (1974) Genesis of a Music, 2nd edition, New York: Da Capo press.
[۲] Winter, M. An Overview of Harry Partch’s Construction of a 43-Tone Scale.
[۳] Blackburn, Ph. (2008) Harry Partch and the Philosopher’s tone. Hyperion, vol.III(1).
[۴] Ekman, P. The Intonation Systems of Harry Partch, B.A. Thesis, Iceland Academy of the Art: Music Department.


در این رابطه بخوانید



ارسال دیدگاه

رایانامهٔ شما نمایش داده نخواهد شد.

جایگاه علم و هنر در روند جهانی شدن (VIII)

هشترودی در زمانی که هنوز جهان درگیر جنگ سرد بود و مسائل مربوط به جهانی شدن مطرح نشده بود این نکته مهم را عنوان کرد که هویت اصلی یک ملت و قدرت حضور آن در جهان، بیشتر تابعی از زایش هنری و فلسفی اوست تا صرفاً پیوستگی مجرد به علم و مباحث آن. در حقیقت او به درستی روی این نکته دست می گذارد که جریان جهانی شدن جریانی سطحی و مبتذل از فروریزی فرهنگ ها در درون حوزه یی از قدرت علمی – فنی نیست. هر فرهنگی با هویت خود که همان ظرفیت هنری و فلسفی خود است وارد این میدان می شود و حضورش نیز به اندازه همین ظرفیت صاحب ارزش می شود.

مکتب و مکتب داری (IV)

نمونه ای دیگر، کنسرت گروه اساتید (به کوشش فرامرز پایور) در مایه دشتی به سال ۱۳۵۸ همراه صدای محمدرضا شجریان است. در آلبوم «پیغام اهل راز» استاد فرامرز پایور، روایتی دیگر و برداشتی خاص از تصنیف «خون جوانان وطن» اثر عارف را ارائه داده و یکی از زیبا ترین اجراهای استاد اسماعیلی در همین آلبوم است. ارتباط شنونده این آثار باصدای ضرب (تنبک) استاد، ارتباطی ناخودآگاه است. مانند ارتباط شنونده ارکستر سمفونیک با صدای کنترباس ها و ویولونسل ها و دست چپ پیانو.

آخرین ارسال‌ها

از روزهای گذشته…

گفتگو با حسین علیشاپور (II)

گفتگو با حسین علیشاپور (II)

دلیل دوم هم بحث عدم تحقیق است که این دوستان در شیوه هایی مانند شیوه ی تاج، شیوه ی ادیب، شیوه ی اقبال، شیوه ی طاهرزاده و … خیلی غور و تفحص نمی کنند و در این جزییات وارد نمی شوند که از آنها آگاهی یابند و با توجه به گفتمان امروزی آواز بتوانند حرف امروز خود را با شیوه ی خاص خود بیان کنند. مرحوم همایونپور همیشه به بنده نصیحتی می کردند که ”تو اگر در آواز خواندن تقلید نکنی، به شخصیت خودت احترام گذاشته ای و اثبات می کنی که یک انسان مستقل با فکری مستقل هستی”.
ریتم و ترادیسی (X)

ریتم و ترادیسی (X)

این موضوع در شکل ۱۴ نشان داده شده است، که شش هارمونیکِ اولِ یک نت C را فهرست می کند. نسبت تشکیل شده توسط هارمونیک های پیاپی و فواصل موسیقایی متناظر در ستون بعدی ظاهر شده است. اگر دوره ی تناوب مؤلفه ی اصلی یک واحد زمانی باشد، آنگاه زمان اشغال شده توسط هر یک از هارمونیک ها به صورت گرافیکی نشان داده شده است. سرانجام، نسبت ها بر حسبِ نت نویسی موسیقایی (ریتمی) بیان شده است.
Big Band – آشنایی و تاریخچه

Big Band – آشنایی و تاریخچه

Big bands به معنای دسته های موسیقی بزرگ نوعی گروه موسیقی جز است که در سالهای ۱۹۳۵ تا اواخر دهه ۴۰ یعنی دوران سوئینگ (Swing Era) از محبوبیت بسیاری برخوردار بود. بیگ بند به طور معمول از حدود ۱۲ تا ۱۹ نوازنده در بخشهای مختلف تشکیل میشد . به نامهایی چون ارکستر جز و جز صحنه ای یا stage band نیز شناخته میشد.
“رازهای” استرادیواری (IX)

“رازهای” استرادیواری (IX)

Stradivari برای کسب دانسته های خود بطور قطع از تجربیات بسیاری که در مورد ساخت سازهای موسیقایی در کرمونا بصورت گسترده و فراگیر صورت گرفته بود، بهره جسته است. او در ابتدا توانست از وجود Andrea Amati که در این شهر در طی نیمه اول قرن ۱۶ مشغول به کار بوده استفاده کند.
ضرابی: تنظیم نباید زیاد شلوغ باشد

ضرابی: تنظیم نباید زیاد شلوغ باشد

چند سال پیش، چند نفر در رشته های تار و سه تار مانند آقای علی صمد پور و فریبرز عزیزی، قطعاتی را منتشر کردند که در سنتور هم به تازگی این اتفاق افتاده و من چند کتاب سنتور که در سالهای اخیر منتشر شده دیدم و البته ضعفهایی هم در آنها وجود داشت البته کتاب درویش خان بنده هم حتما ضعفهایی دارد و به مرور مشخص میشود ولی کتابهایی را که دیدم اکثرا به صورتی بود که هنرجو نمیتوانست ارتباطی که باید را با قطعه برقرار کند، یا به خاطر نت نویسی بود یا به خاطر تنظیم نامناسب برای سنتور بود، بصورتی که تقریبا ۱۰ درصد تنظیم وجود داشت و بیشتر انتقال بود.
مسترکلاس گیتار کلاسیک کیوان میرهادی

مسترکلاس گیتار کلاسیک کیوان میرهادی

پروژه مسترکلاسهای ماهانه‌ی گیتار کلاسیک در دومین گام میزبان کیوان میرهادی خواهد بود. در این جلسه که روز جمعه سی‌ام مهرماه در آکادمی موسیقی کوشا برگزار خواهد شد، تحلیل و اجرای آثاری از یوهان سباستین باخ و خوآکین رودریگو در دستور کار قرار خواهد داشت. شرح برنامه به صورت زیر است:
بدون گواهی تولد

بدون گواهی تولد

نت کینگ کول با نام نتانیل آدامز کولز (Nathaniel Adams Coles) در سال ۱۹۱۹ در آلاباما متولد شد. نت به عنوان کودک سیاه پوستی که در یک خانواده فقیر ساکن جنوب آمریکا به دنیا آمده بود، گواهی تولد نداشت و روز تولدش به این خاطر به یاد مانده است که روز عید سنت پاتریک بوده است.
بندتی، رمانتیک می شود! (II)

بندتی، رمانتیک می شود! (II)

اولین نتیجه تغییری که به آن اشاره شد Fantasie بود که در سال ۲۰۰۹ عرضه شد. در حالیکه آثار پیشین او گواه هدف جدی او بودند – کارهایی از شیمانوسکی، مندلسون، تاونر (Tavener)، مک میلان – در Fantasie، بندتی اثری را عرضه کرد که در آن شاهکارهای کولی مآبِ بی پروایی با آهنگ هایی ساده اما متفکرانه در هم آمیخته شده بودند.
دو نمود از یک تفکر (V)

دو نمود از یک تفکر (V)

تقارن، یکی از بنیادی ترین و طبیعی ترین شیوه های دست یابی به نظم و انسجام در یک اثر هنری است، ضمن این که در معماری و ساخت و ساز، تقارن موجب ایستایی و پایداری بیشتر بنا می گردد. در معماری ایرانی، تقارن نیز به مانند پیمون یا مدول، تنها در حد حفظ ساختار سازه ای ایفای نقش نمی کند و نتایجی فراتر از آن را با خود در بر دارد.
ریموند کورزوایل

ریموند کورزوایل

… استیو واندر از ریموند کورزوایل خواست تا در صورت امکان سینتی سایزری تهیه کند که تا آنجا که ممکن است بتواند صدایی نزدیک به سازهای آکوستیک داشته باشد. نتیجه این جلسه و پیگیری های آن تاسیس شرکتی با نام Kurzweil Music Systems بود.