گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

انتخاب ساز- قسمت سوم


۹- فیزیک بدن و قدرت بدنی نوازنده از مواردی هستند که بایستی در
انتخاب ساز مورد توجه جدی قرار بگیرند. بسیاری از سازها برای نواختن یا حتی
نگهداریشان در هنگام نواختن توسط نوازنده توان بدنی بالایی رامی طلبند و از طرف
دیگر نباید از نقش فیزیک بدن نوازنده نیز غافل شد، زیرا این امر در کوتاه مدت و
دراز مدت تاثیرات زیادی را دارد.

نوازندگانی که سازی را انتخاب کرده و می
نوازند که با فیزیک بدن آنها سازگاری ندارد، هم در هنگام نواختن آن دچار مشکل می
شوند و هم با گذشت زمان دچار بیماری ها و آرتروزهای مختلف می گردند. زیرا متاسفانه
در هنگام انتخاب ساز اغلب به این مسئله توجه چندانی نمی شود و این امر مهم تلقی نمی
گردد.

برای نمونه ثابت شده که داشتن گردن بلند برای نواختن ویلن مناسب نیست
و خطر بروز آرتروز در این دسته از نوازندگان بیشتر از دیگران است یا کسانی که
مشکلات و نارسایی های ریوی دارند در نواختن سازهای بادی دچار مشکل می شوند.

از طرف دیگر، همانطور که گفته شد داشتن قدرت بدنی مناسب در نواختن بعضی از
سازها لازم است، مثلا کنترباس نیازبتوان بدنی مناسبی برای نگهداری و نواختن دارد.

هرچند که در این موارد قطعیتی وجود ندارد، اما در هر حال وجود یکسری از
شرایط و ویژگی های بدنی برای نواختن هر ساز، مفید تر ازعدم وجود آنهاست.

۱۰- درانتخاب ساز بایستی به فراوانی و تنوع وسایل مورد استفاده
در آن ساز و قیمت آنها و همچنین وجود مراکز و افرادی که این خدمات را ارائه می دهند
توجه داشت. بسیاری از قطعات بکار رفته در سازها از قطعات مصرفی بوده و بعد از مدتی
مستهلک می گردند – نظیر سیم های یک ساز زهی- و یا اینکه ساز در اثر استفاده یا
تعویض قطعات، نیازمند تنظیم می گردد و در اینجاست که مشکلات بیشمار رخ می نمایند.

نبود بسیاری از وسایل اصلی اولیه و جانبی مورد استفاده دراکثر سازها
و همچنین عدم وجود تکنیسین دوره دیده کاردان و با مهارت، که در اثر تنظیم و تعمیر
او، صدمه ای به سازوارد نگردد و همینطورعدم وجود وسایل استانداردی که این تکنیسین
در تنظیم و تعمیر ساز باید از آنها بهره گیرد، مشکلات را چندین برابرمی گرداند.

۱۱- میزان شهریه پرداختی برای یادگیری سازهای مختلف متفاوت است و باعث می
شود که این پارامتر به همراه قیمت ساز، برای افرادی که اطلاع چندانی از مواردی نظیر
آنچه در این سلسله مقالات عنوان شده ندارند، از مهمترین عوامل انتخاب ساز گردد.

تعداد زیادی ازافراد درهنگام انتخاب ساز به دنبال سازی هستند که دوره
آموزشی کوتاهی داشته و شهریه نسبتا کمی نیز داشته باشد. البته این مورد همانطور که
در این مقاله نیز آمده، از عوامل گزینش ساز است، اما سایر موارد مطرح گشته در بالا
در درجه اهمیت بیشتری نسبت به این عامل قرار دارند.

۱۲- میزان تنوع و وجود
کتاب های آموزشی و در درجه بالاتر، دردسترس بودن نت های قطعات مختلف یک ساز، بایستی
بسیار جدی گرفته شود.” درحال حاضر” تهیه کتب آموزشی نسبت به تهیه نت قطعات تخصصی
سازها در ایران ساده تر است.

متاسفانه نبود مراکز فروش نت های موسیقی و”عدم وجود رقابت” بین
همین چند مرکز انگشت شمار، که دارای امکانات بسیار محدودی از لحاظ آرشیو نت های
موسیقی هستند، باعث شده تا نوازندگان دسترسی بسیار ناچیز و محدودی به نت قطعات مورد
علاقه خود یابند. در واقع در این بخش نوازندگان بیشتر نت ها را از طریق دست به دست
از یکدیگر یا از طریق اساتید موسیقی خود تهیه می کنند.

در این روش نمی توان
به نت بسیاری از قطعات که زمان چندی از ساختشان نمی گذرد دستیابی پیدا کرد و در
نواختن همان قطعات شناخته شده ترنیز نوازندگان دچار مشکل می گردند، زیرا به علت
استفاده شدن مکرر و طولانی و همینطور دست به دست این نت ها، آنها اکثرا کثیف، خط
خورده و نا واضح گشته اند و نوازندگان را به اشتباه می اندازند.

این
مسئله برای بعضی از سازها حاد تر بوده و بایستی قبل از انتخاب ساز مورد بررسی دقیق،
برای ساز مورد علاقه قرار گیرد.

– جمع بندی : بنابر آنچه که در بخشهای
مختلف این مقاله بررسی شد به این نتیجه می رسیم که انتخاب یک ساز برای نواختن، صرفا
یک مسئله ساده و یا احساسی نیست و بایستی به بسیاری از مسائل توجه داشت و با
استادان موسیقی نیز مشورت نمود.

علی نوربخش

علی نوربخش

متولد ۱۳۵۵ تهران
نوازنده و کارشناس آموزش ویولون
لیسانس مهندسی عمران

Date and place of birth 1977 Tehran
Violinist and Violin Instructor
B.Sc. Civil Engineering

۱ نظر

بیشتر بحث شده است