گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

ناقص گوش می‌دهیم، ناقص می‌گیریم (۳)

ناقص گوش می‌دهیم، ناقص می‌گیریم (I)
ناقص گوش می‌دهیم، ناقص می‌گیریم (I)

شناخت کم از تاریخ موسیقی معاصر و چرخۀ آن

از زمانی که اولین روش‌های ضبط موسیقی در آمریکا ابداع شد، تحولات زیادی در موسیقی رخ داده است. عوامل بسیار متعددی ازجمله شرایط سیاسی، اقتصادی، فناوری‌های مختلف، مذهب و تغییر سبک زندگی مردم جهان باعث شده تا هر دوره‌ای موسیقی خاص خودش را داشته باشد. ما به دلیل سیاست‌های تحریمی رسانه‌های داخلی، نزدیک به نیم قرن است که این چرخه را نمی‌شناسیم. به‌عنوان‌مثال اگر نزدیک به ۳۰ سال است که تک‌نوازی در بسیاری از سبک‌های مختلف موسیقی معاصر ازجمله راک کم‌رنگ یا حذف شده، ما به‌عنوان علاقه‌مند به موسیقی با دلایل آن غریبه هستیم.

تصور کنید در سال ۱۹۸۵ و در کشوری مثل آمریکا یا انگلستان زندگی می‌کنید که مهد صادرات موسیقی راک به جهان هستند. شما به‌عنوان یک علاقه‌مند به موسیقی با رادیووتلویزیون و رفتن به کنسرت و خرید نوار یا سی‌دی به موسیقی دسترسی دارید. هر بار که تلویزیون و کانال ام‌تی‌وی را باز می‌کنید با موسیقی هارد راک یا پاپِ موج نو (New Wave) مواجه می‌شوید؛ صدها گروه با موسیقی مشابه، خواننده‌ها و نوازنده‌هایی با مدل مو و لباس‌های مشابه و نماهنگ‌های مشابه و حتی گروه‌هایی با اسامی مشابه. آیا این تشابه‌ها و تقلیدها از نمونه‌های موفق و برتر، خسته‌تان نمی‌کند؟ آیا نمی‌خواهید با موسیقی متنوع و جدیدتری آشنا شوید؟

فاصل‌ زمانی، جغرافیایی و رویکرد تحریمی رسانه‌های ما با چرخۀ موسیقی غیرایرانی باعث شده است تا درک ما از سبک‌های موسیقی، خود آثار و تولیدکنندگان آن آثار مبتنی بر واقعیت‌ها نباشد، چون ما این مجموعه را با شرایط «خیالی»، «انتخابی» و گاهاً «توهمی» خودمان می‌سنجیم.


مجزا دیدن اجزای یک اثر باکلام

این سخن که در یک قطعۀ باکلام خارجی، توجه بسیاری از علاقه‌مندان ایرانی تنها به موسیقی است را بارها شنیده‌ایم و شاید خودمان هم جزو همین افراد باشیم، حال آنکه یک اثر باکلام چه فارسی باشد و چه به هر زبان دیگری، یک «مجموعه» است که این مجموعه شامل اجزای مختلفی است. موسیقی و ترانه -و در مواردی چون اپرا و نماهنگ شامل تصویر- که این اجزا در کنار هم یک اثر را تشکیل می‌دهد. در ایران بسیاری از علاقه‌مندان به موسیقی به دلیل آشنایی کم یا عدم آشنایی با زبان‌های خارجی مثل انگلیسی، ایتالیایی، آلمانی، فرانسه و اسپانیایی تنها خود را مخاطب موسیقی -و نه کلام- می‌دانند، درحالی‌که بخش بزرگی از ترانه‌های تولیدات موسیقی باکلام جهان به این پنج زبان سروده شده و می‌شود. البته آشنایی با زبان‌های خارجی بسیار مفید است اما حیاتی نیست و قرار هم نیست که همه زبان خارجی بدانند.

محمدعلی پورخصالیان

محمدعلی پورخصالیان

محمدعلی پورخصالیان
متولد ۱۳۵۷ تهران
نویسنده، مترجم، نوازندۀ پیانو، کیبورد و سینتی‌سایزر و طراح صدا

۱ نظر

بیشتر بحث شده است