علیرضا میرعلی نقی
نقل قول معروفی در حوزه هنر کلاسیک است که درباره تاثیرپذیری هنر موسیقی از تحولات اجتماعی سخن می گوید؛ بنابر این قول، موسیقی، دیرتر از هر هنری از تلاطم ها و حرکت ها و جریان های نوبنیاد تفکر و هنر در اجتماع تاثیر می گیرد و آن را بازتاب می دهد.
بسیاری با کمی تردید و تامل اعتراف کرده اند این سخن درباره آنچه در انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران و موسیقی های برآمده از آن گذشته، مصداقی ندارد و نباید انقلاب ایران و حرکت موسیقایی آن را با هیچ انقلاب دیگری در دنیا مقایسه کرد.
به نظر من می توان پای از این حدود نیز فراتر گذاشت و با جرات و اطمینان گفت تاثیرپذیری و تاثیرگذاری موسیقی در ایران سال ۱۳۵۷ به طور همزمان و موازی بوده و دوشادوش انقلاب و حتی گاهی جلوتر از هنرهایی مثل سینما و نقاشی عمل کرده است.
سینما و نقاشی انقلابی عملا دیرتر از موسیقی انقلابی پای در عرصه جامعه ایران پس از ۱۳۵۷ گذاشتند.
از منظر بسیاری از هنرمندان متعلق به تفکر و روش دولتی، موسیقی انقلاب، حرکتی است که به زمان خاصی محدود نیست. ولی از نظر تاریخ نگاری موسیقی، موسیقی های برآمده از انقلاب به یک مقطع زمانی بین تابستان ۱۳۵۷ و اول پاییز ۱۳۵۹ محدود می شود.
در فاصله ای کمی بیش از دو سال و بعد از آن با وقوع جنگ تحمیلی، ماجرای دفاع مقدس هشت ساله در اولویت و اهمیتی بیش از انقلاب قرار گرفت. اگرچه امتداد منطقی سرودهای انقلابی در بافت و روحیه سرودهای جنگی حفظ شد و موسیقیدان هایی که صمیمانه با نظام تازه پای جمهوری اسلامی آغاز به همکاری کرده بودند، از این موسیقیدانان عده ای دنیا را وداع گفتند، عده ای تغییر مسیر دادند و در خارج از موسیقی، نظام و کشور زندگی می کنند و عده دیگری نیز کفه ترازو را به نفع جهان بینی ها و ارزیابی های شتابزده سنگین کرده اند.
هنگام بررسی آنچه موسیقی انقلاب می نامیم، تاثیرپذیری این موسیقی از مایملک پیش از خود، قابل توجه است. موسیقی انقلاب نه تنها بعد از انقلاب بلکه همپای آن متولد شد و نقش تاریخی خود را ایفا کرد و حتی به گفته بعضی صاحب نظران، از زمینه سازهای وقوع انقلاب نیز بود.
۱ نظر