اطرائی: معمولا آقایان قانون گذار بوده اند و خود مجری قوانین

علی رغم احترام و بزرگی مقام زن در فرهنگ ایرانی از دیرباز و در آیین های مهرپرستی، زرتشتی و… تا فرهنگ ایرانی اسلامی، امروزه در فعالیت های جمعی و فرهنگی و به طور خاص موسیقی بعضا هنرمندان دوام و بقای حرکت جمعی هنری و موسیقایی را در حذف بانوان از گروه های می دانند. این نگرش را چگونه تحلیل می فرمایید؟                                  
این دلیل بر ضعف و مشکلی از ناحیه جامعه زنان مان نیست. این مساله ناشی از نگاه اجتماعی و مدیریت فرهنگی و اجتماعی به مقوله زنان می باشد. همانطور که می دانید سال های سال زنان ایرانی بر اساس توانمندی هایشان و نیازی که از لحاظ فنی به هنر ایشان وجود داشت، در بیشتر گروه ها و ارکسترهای موسیقی حضور داشتند و مشکلی هم وجود نداشت و جنسیت و زنانگی دلیلی بر انتخاب یا رد ایشان برای فعالیت های هنری مورد نیاز نبود.

با توجه به کثرت سال های حضور فعالتان در جامعه هنری و موسیقایی ایران، لطفا جهت اطلاع خوانندگانی که کم تر آشنایی با تاریخ معاصر موسیقی ایران دارند، از خانم های موسیقیدانی نام ببرید که در کسوت رهبر ارکستر و یا دست کم سرپرست گروه فعال بوده و در این زمینه اعتبار چشمگیری به دست آورده باشند. 
بله البته! ارکستر بانوان هنرستان موسیقی استاد روح الله خالقی که ذکر آن رفت را خانم مهین زرین پنجه (دختر بزرگ استاد نصرالله زرین پنجه) رهبری می کردند. خانم افیلیا پرتو با خوانندگی خوانندگانی چون خانم پریسا، ده سال سرپرستی ارکستر بانوان را در رادیو و تلویزیون سابق برعهده داشتند.

در سالیانی که به تدریس موسیقی پرداخته اید و در میان شاگردانتان آیا خانم ها بیشتر توانسته اند مدارج عالی هنر را طی نمایند یا خانم ها؟
معمولا آقایان با توجه مناسبات اجتماعی خود قانون گذار بوده اند و خود مجری قوانین. در موسیقی هم همینطور است، مثل هرجای دیگر ولی با این حال هنرمندانی چون سرکار خانم آذر هاشمی که اتفاقا ایشان نیز ارکستری از بانوان در صداوسیما ترتیب داده بودند، خانم ملیحه سعیدی که سال ها مدیر هنرستان موسیقی دختران بودند، خانم مهربانو توفیق در بین همکاران ما وجود دارند که بسیاری از موسیقیدانان موفق و مطرح مرد شاگرد این خانم ها بوده اند.

آیا در بین زنان ایرانی و به طور خاص زنان موسیقی دان نوعی از افول شخصیتی، فکری، رفتاری و اجتماعی را برآورد می کنید یا ترقی و پیشرفت؟

آسان پسندی رواج یافته در بین زنان (مثل عموم جامعه مردان و زنان) در دیگر سوی محدودیت اجتماعی زنان نه تنها در موسیقی بلکه در سایر رشته ها و جلوگیری از شاخص شدن شخصیت های زن فرصت را برای ترقی و پیشرفت بایشته از زنان ایرانی را گرفته است.

اگر به فرض شرایط برابری برای زنان و مردان وجود داشته باشد چطور؟
در اینصورت بالتجربه شاهد تبلور زنانی خواهیم بود که مردان تصور رسیدن به مدارج عالیه ایشان را نمی توانند داشته باشند. در دنیا مصادیق فراوانی از این حالت وجود دارد. در ایران نیز اینچنین بوده است و اگر ما حرکتی را آغاز نماییم کار جدید انجام نداده ایم و تنها جبران مافات کرده ایم اما با بازگشتی به نقطه شروع! تاریخ هنر ایران پر است از نام درخشان زنانی توانمد و خوش نام و پرآوازه.