گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

درباره سید علی اصغر کردستانی (۱)

سید علی اصغر کردستانی (1337-1260)

در یک خانواده مذهبی در روستای صلوات آباد از توابع سنندج به دنیا آمد. پدرش سید نظام الدین از مردان مشهور در حوزه دین بود که در منطقه خود شهرتی داشت. پس از مدتی فرزند خود را به سنندج آورد و در مسجد دارالحسان (مسجد جامع فعلی سنندج) نزد شیخ عبدالمومن پدر آیت الله مردوخ برد تا از ایشان کسب فیض کند و دروس صرف نحو و… را بیاموزد. سید علی اصغر سال ها در مکتب شیخ تلمذ کرد و قرائت قرآن او زبانزد خاص و عام شد و بنابر یک روایت یک بار جهت قرائت قرآن به مصر دعوت شد اما به دلیل ناخوشی پدرش از سفر به مصر صرفنظر کرد.

صوت خوش او باعث شد که الحان کردی را از طریق شنیده های خود بیاموزد و استادی نداشته و خودآموخته بوده است. در مورد ردیف دانستن او در موسیقی ایرانی تنها می توان به یک روایت استناد کرد که عارف قزوینی یک سال در سنندج تبعید بوده و با ایشان حشر و نشر داشته و اطلاعات ردیف دستگاهی خود را افزون کرده است و روزگار بدین منوال می گذراند.

سید علی اصغر از مرز سن ۴۰ سالگی گذشته بود که توسط شخصی به نام میرزا ابراهیم خان (سردار اعظم) پسر آصف دیوان راهی تهران شد که
برادر سردار اعظم نماینده کردستان در مجلس شورای ملی بود و سید علی اصغر در منزل ایشان مهمان شد. یک شب در تهران در محفلی که قمرالملوک وزیری هم حضور داشت. پس از خواندن قمر به نشانه صدراعظم سید علی اصغر کردستانی شروع به خواندن می کند و نوازندگان به دلیل عدم آشنایی با خواننده از ساز زدن خودداری می کنند.

وسعت صدای وی باعث حیرت حضار گردید. آقای حاج سید عبدالاحد شهابی فرزند ارشد سید علی اصغر کردستانی می گفت پدرم دستگاه ها و مقامات موسیقی ایرانی را می شناخت و آنچه را که می خواند یا موسیقی اصیل کردی بود یا خود بر مبنای ملودی های اصیل کردی می ساخت و اجرا می کرد. اشعاری را هم که می خواند از دیوان شاعرانی چون مولوی کرد (اورامانی) وفایی مهابادی – طاهر بگ جاف و باباطاهر همدانی انتخاب می کرد.

در بکار گیری تحریرها -پرداخت تحریرهای ریز و مکرر و کش دادن- مختص خود سید علی اصغر کردستانی بوده است و این سبک خواندن در منطقه زادگاه وی مرسوم بوده است. روایت می کنند سید علی اصغر به یکی از قهوه خانه های شهر رفت و آمد داشت. در آن زمان قهوه خانه ها تا نیمه شب باز
بود و گاهی مشتریان از سید علی اصغر می خواستند که آوازی بخواند. در گوشه قهوه خانه موشی لانه داشت که با صدای سید علی اصغر از لانه بیرون می آمد و پس از پایان خواندن به لانه خود بازمی گشت و هرگاه که آواز می خواند این وضعیت تکرار می شد و سید نیز از صاحب قهوه خانه خواسته بود که کاری به این موش ها نداشته باشد.

در سال ۱۳۶۱ برای اولین بار در قالب موسیقی کلاسیک به یاد سید علی اصغر کردستانی و با همین نام جناب ارسلان کامکار آهنگی ساخته که در نوع خود در خور تحسین است و جناب بیژن کامکار بنا به تحکیم بیشتر به یاد سید علی اصغر کردستانی دو بیت از اشعار اجرا شده در آهنگ های وی را با صدایی خوب و رسا در آهنگ اجرا کرده است. تنظیم آهنگ از الهام گرفتن آثار سید علی اصغر کردستانی بوده و از ملودی برخی آهنگ های اصیل کردی نیز استفاده شده است که با نام کامکارها به روی نوار کاست منتشر شده است.

بهروز مبصری

بهروز مبصری

متولد ۱۳۳۶ ساوه
محقق تاریخ موسیقی و نوازنده تار و سه تار

۱ نظر

بیشتر بحث شده است