گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نگاهی به آثار و زندگانی حسین هنگ آفرین (۱)

حسین هنگ‌آفرین (۱۲۵۰ - ۱۳۳۱)

همان آفرینش آهنگ
حسین هنگ آفرین، در خانواده ای متولد شد که اکثر اعضای خانواده دستی به ساز داشتند؛ پدرش، عبدالله خان تار می نواخت، برادرش عباس نوازنده کمانچه و ویلن بود و برادر دیگرش اکبر فلوت می نواخت. حسین در نوجوانی وارد شعبه موزیک مدرسه دارالفنون شد.

او زیر نظر معلمان فرانسوی و اتریشی به فرا گرفتن موزیک نظام مشغول شد و از مسیو لومر فرانسوی بهره مند گردید. پس از آنکه موسیو دوال فرانسوی نوازنده ویولن به ایران آمد نزد ایشان ویولن را فراگرفت. و در نواختن این ساز مهارت یافت و مسیو دوال تنها دو سال در ایران ماند و اولین معلم ویولن در ایران است که با خط نت تدریس می کرد. حسین خان هنگ آفرین و تقی دانشور از جمله شاگردان این معلم فرانسوی بودند که برای اولین بار با خط نت ویولن می نواختند.

از شاگردان تقی دانشور می توان به جهانگیر مراد یا حسام السلطنه اشاره داشت. ولی متاسفانه از این دو هنرمند اثری به ضبط نرسیده است. هم چنین ابراهیم آژنگ از نوازندگان ویولن است که نزد مسیو
لومر و موسیو دوال فرانسوی تعلیم دیده اما وی بیشتر در مدرسه موزیک نظام بوده و بعدها پس از تأسیس رادیو به سال ۱۳۱۹ شمسی اولین سرپرست ارکستر رادیو بوده است.

حسین خان هنگ آفرین در نواختن ویولن مهارت یافت؛ به طوریکه نقل می کنند آن زمان از ایرانیان کسی بر او پیشی نداشت. وی یک دوره ردیف موسیقی را نزد میرزا عبدالله با سه تار کار کرد. همچنین به دلیل علاقه مندی به موسیقی پیانو و سازهای ادی را می نواخت.

وی شاگردان متعدد تربیت کرد و از معدود کسانی بود که محضر اساتید قدیمی را درک کرده بود. وی با همکاری ابراهیم آژنگ ردیف هایی که آموخته بود به پیانو و ویلن انتقال داد. هم چنین دستگاه ماهور را که از استاد خود میرزا عبدالله با سه تار فرا گرفته بود با ویلن نواخت و سالار معزز نت آن را نوشت و این اثر را در برلین به چاپ رساند و اکنون نسخه ای از آن در هنرستان موسیقی موجود است.

وی دفاتر متعددی داشت که ردیف موسیقی ملی را در آن نت نویسی کرده بود و چون شاگردان بسیار تعلیم داده و تمرین زیاد کرده بود، در ایام بازنشستگی هم مشغول نوازندگی شد.

حسن مشحون می گوید به خاطر دارم تنها زمانی که ردیف را می آموختم دفاتر را زیر و رو کرد و به دستگاه راست پنجگاه نظری می انداخت و مشغول تعلیم می شد.
* با سپاس از خانم پرنیان حامد (پیانیست و نتیجه حسین خان هنگ آفرین) برای در اختیار گذاشتن تصویر این مقاله و تایید تاریخ تولد و درگذشت حسین خان هنگ آفرین

بهروز مبصری

بهروز مبصری

متولد ۱۳۳۶ ساوه
محقق تاریخ موسیقی و نوازنده تار و سه تار

۱ نظر

بیشتر بحث شده است