گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نگاهی به فعالیتهای موسسه فرهنگی هنری آوای مهربانی (۱)

مؤسسه فرهنگی هنری آوای مهربانی فعالیت رسمی خود را از بهار سال ۱۳۸۰با انگیزه مشارکت در شناخت، حفظ و پژوهش میراث فرهنگی هنری ایران زمین با گرایش آموزش و پژوهش موسیقی آغاز کرد.

در عرصه پژوهش موسیقی ایرانی محور فعالیتهای آوای مهربانی بردو پایه استوار است:

الف- پژوهشهای بنیادی

ب – پژوهشهای کاربردی

پژوهشهای بنیادی این مؤسسه شامل دو بخش است:

۱- تولید آلبوم های پژوهشی

۲- تولید آرشیو

۱- تولید آلبوم های پژوهشی

مؤسسه آوای مهربانی از سال ۱۳۸۲ تهیه و تولید آثار صوتی و تصویری را آغاز کرد. پس از گذشت ۴ سال با کسب تجارب فراوان در این عرصه به نتایج سودمندی دست یافت که حاصل آن تولید۵۵ آلبوم تا این تاریخ (اردیبهشت۸۶) است.

در حال حاضر فایل بندی این آثار به شرح زیر است:

۱- تولید سری آلبوم های پژوهشی صوتی « مجموعه موسیقی ایرانی »(۱۵ شماره)

۲- تولید مجموعه آلبوم های پژوهشی « آشنائی با دستگاهها و آوازها » شامل برگزیده آثار اساتید قدیم موسیقی ایرانی (۱۲شماره)

۳- تولید مجموعه آلبوم های « نغمه های آسمانی » که شماره ۱ آن با عنوان اذان تولید شده است.

۴- تولید نرم افزار (مولتی مدیا) از مجموعه برنامه های « پژوهش در موسیقی دستگاهی ایران» ۵ شماره

۵- تولید مجموعه آلبوم در فرمتVCD و DVD از مجموعه «پژوهش در موسیقی دستگاهی ایران»۲۳ شماره

هدف از انتشار این مجموعه ها دستیابی هنرجویان، پژوهشگران و علاقمندان به منابع صوتی اصیل موسیقی ایرانی در جهت تصحیح روند حرکت نوآوری در زمینه موسیقی ایرانی و نهایتأ محدود ساختن تهاجم موسیقی غربی است؛ چرا که نوآوری جز با شناخت و درک صحیح از اصالتها ودستیابی به منابع اصلی که از ارکان آموزش است به دست نمی آید واین بنا اگر بر پایه درستی استوار نباشد محکوم به ریزش و نابودی است.

به پیوست فهرست این مجموعه ایفاد می گردد.

– همچنین مجموعه ای با موضوع ایران فرهنگی شامل مجموعه آثارضبط شده از موسیقی های باکو و منطقه قفقازیه، عثمانی و هند به صورت بررسی تطبیقی در دست تولید و انتشار است.

۲- تولید آرشیو

کلیات طرح تولید آرشیو صفحات سنگی یا مجموعه آثار ضبط شده از اولین دوره ضبط صفحه تا ۱۳۴۰شمسی تحت عنوان پروژه «احیای صداخانه ملی» که حاصل زحمات چندساله این مؤسسه است به تصویب رسیده که امید است با مساعدتهای آن سازمان تکمیل و به فعلیت برسد.

ب – پژوهشهای کاربردی

در زمینه پژوهشهای کاربردی مهمترین حرکت مؤسسه آوای مهربانی برگزاری سلسله نشستهای تخصصی ماهانه پژوهش در موسیقی ایرانی بوده که گزارش آن به پیوست تقدیم می گردد. مهمترین دستاورد این نشستها شفاف سازی و مستندسازی تاریخ موسیقی معاصر ایران است به طوری که به گفته برخی از اساتید، دیگر کسی جرئت ندارد بدون سند حرف بزند.

در این رابطه از فروردین سال ۱۳۸۲ سلسله نشستهائ پژوهشی با عنوان پژوهش در موسیقی دستگاهی ایران آغاز شد که در آخرین جمعه های هر ماه بر گزار می شد.

از آنجایی که شناخت موسیقی هر قوم و ملتی بدون کاوش و مطالعه در آثار تاریخی و موسیقیایی آن سرزمین به دست نمی آید ضرورت بررسی تاریخ موسیقی ایران با تکیه بر تاریخ ضبط صفحات موسیقی ایرانی درحالی که بیش از یکصدسال از تاریخ اولین ضبط صفحه در ایران می گذرد به عنوان منابع اصلی آموزش این هنر، مشخص می شود؛ بدین منظور ، شناسایی ، معرفی ، دسته بندی و تجزیه و تحلیل آثار ضبط شده دوره قاجار به عنوان موضوع و دستور کار این نشستها قرار گرفت و عنوان آن غالبا براساس نام نوازنده و یا خواننده ویا نام یک ساز انتخاب می شد؛ گاهی نیز نام یک دوره ضبط صفحه بر آن نهاده شده است(مانند سفر پاریس). در طی سالهای ۸۲ ، ۸۳ و ۸۴ بخشهای مختلف این نشستها به شرح زیر بوده است :

درقسمت اول برنامه، دیسکوگرافی(صفحه شناسی) آثار موسیقی ضبط شده که از دوره قاجارشروع شده است همراه با پخش نمونه هایی از صفحات ضبط شده در آن زمان، ارائه می شد؛ قسمت دوم جلسات را سخنرانی های کارشناسی و یا کنسرت های پژوهشی تشکیل می داد؛ در این بخش علاوه بر کارشناسی آثارضبط شده و تجزیه وتحلیل آنها از زوایای مختلف، بازخوانی و یا بازسازی این آثار، توسط هنرمندان نیز اجرا می شد و معمولا جذابترین قسمت برنامه را به خود اختصاص می داده است.

لازم به ذکر است که مؤسسه آوای مهربانی تا کنون از هرگونه اعمال قضاوت و ارزشگذاری شخصی و سلیقه ای در آثار گذشتگان و شیوه های اجرائی آنان خودداری نموده است.

با تداوم این نشستها و افزایش تعداد مخاطبین از مهر ماه ۸۳ تحت حمایت انجمن موسیقی و بنیاد رودکی محل برگزاری آن به تالار رودکی انتقال یافت ؛ اما به نظر می رسید که ادامه این برنامه ها بدون حمایت مالی وزارت ارشاد امکان پذیر نخواهد بود و به تدریج مؤسسه آوای مهربانی متحمل هزینه های سنگین تری می شد؛ بدین خاطر در اواخر سال ۸۴ به صورت پروژه مطرح گردید و در تیر ماه ۸۵ کلیات آن به تصویب رسید.

از تابستان ۸۵ فصل جدیدی از نشستهای تخصصی ماهانه پژوهش در موسیقی دستگاهی ایران با همکاری و حمایت مرکز موسیقی و بنیاد رودکی آغاز شد و ادامه این روند را به سمت پژوهش در لایه های عمیق تری از موسیقی دستگاهی ایران امکان پذیر ساخت .

حاصل و دستاورد این نشستها تا این لحظه تولید بالغ بر ۷۰ مقاله و متن سخنرانی و ۲۸ شماره نرم افزار و VCD و DVD است که فهرست عناوین آن تقدیم می شود.

فهرست عناوین و محصولات نشستهای تخصصی ماهانه

پژوهش در موسیقی دستگاهی ایران

(ازسال ۸۲ تا ۸۵)

۱- سال ۸۲

۲- سال ۸۳

۳- سال ۸۴

۴- سال ۸۵

۱- نشستهای برگزار شده در سال ۱۳۸۲
شامل ۱۰ برنامه

محل برگزاری : دفتر آوای مهربانی

۲۶ اردیبهشت۸۲- زنان موسیقی عصر قاجار (۱)

۳۰ خرداد ۸۲ – سنتور دوره قاجار

۲۷ تیر ۸۲ – آواز دوره قاجار (۱) : سید احمد خان سارنگی

۲۴ مرداد ۸۲ – تار دوره قاجار(۱) : ویژه آقاحسینقلی فراهانی (۱)

۲۸ شهریور ۸۲ – زنان موسیقی عصر قاجار (۲)

۲۵ مهر ۸۲ -کمانچه دوره قاجار(۱)

۳۰آبان۸۲- کمانچه دوره قاجار(۲)

۲۸ آذر۸۲ -آواز دوره قاجار(۲) : سید حسین طاهرزاده

۲۶ دی ۸۲- تار دوره قاجار(۲) : ویژه آقا حسینقلی فراهانی (۲)

۱۷ بهمن ۸۲ -آواز دوره قاجار (۳) : قربان خان شاهی

دستاورد و محصولات نشستهای سال ۸۲

۱- ۷ مقاله

۲- تولید نرم افزار وVCDکمانچه باقرخان (شامل ۳ برنامه)

۲- نشستهای برگزار شده در سال ۸۳

شامل ۱۰ برنامه

محل برگزاری : دفتر آوای مهربانی و تالار رودکی

۲۸فروردین۸۳ – تصنیفهای دوره قاجار (۱)

۲۵اردیبهشت ۸۳ – تصنیفهای دوره قاجار (۲)

۲۹خرداد ۸۳ – کمانچه دوره قاجار(۳) : ویژه باقرخان رامشگر

۲۶تیر ۸۳ – تار دوره قاجار(۳)

۲۳مرداد ۸۳ – آواز دوره قاجار (۴) : ویژه قلی خان شاهی

۲۷شهریور ۸۳ – تار دوره قاجار(۴) : ویژه درویش خان

۲۴مهر ۸۳ – آواز دوره قاجار (۵)

۲۹آبان ۸۳ – آواز دوره قاجار(۶) : ویژه جناب دماوندی

۲۷آذر ۸۳- آواز دوره قاجار (۷) : ویژه اقبال السلطان

۲ بهمن ۸۳ – عارف قزوینی(ویژه یکصدمین سالگرد)

دستاورد و محصولات نشستهای سال ۸۳

۱- ۱۵ مقاله

۲- تولید نرم افزار وVCDتصنیفهای قاجار(شامل۳برنامه)

۳- تولید نرم افزار آواز دوره قاجار ۱ و ۲(شامل ۷ برنامه)

۴- تولید VCDعارف قزوینی

۱- نشستهای برگزار شده در سال۸۴
شامل ۶ برنامه

محل برگزاری : تالار رودکی

۲۰خرداد :سفر پاریس

۳۰تیر :دوره چهل ساله سنتور نوازی(۱۸۰۰-۱۸۴۰)

۲۷مرداد :سلیمان خان امیر قاسمی

۲۵شهریور : ابوالحسن خان صبا

۲۷آبان: نی دوره قاجار

۱۸آذر : ویژه یکصدمین سالگرد ضبط صفحه در ایران

دستاورد و محصولات نشستهای سال ۸۴

۱- ۱۳ مقاله

۲- تولیدVCD سفر پاریس (منتشر نشده)

۳- تولید VCDدوره چهل ساله سنتور نوازی ” ”

۴- تولید VCDامیرقاسمی ” ”

۵- تولیدVCD ابوالحسن صبا ” ”

۶- تولید VCDنی دوره قاجار ” ”

۷- تولید VCDویژه یکصدمین سال ضبط صفحه در ایران


نشستهای برگزار شده در سال ۸۵ تا کنون

۵ مرداد : حسینعلی خان نکیسا

۲۷ مرداد : آثار ضبط شده تصنیف از ۱۳۰۰تا۱۳۲۰شمسی

۳۱ شهریور : تجزیه و تحلیل شیوه های کمانچه نوازی دوره قاجار

۵ آبان : مدرسه عالی موسیقی

۳ آذر : علی اکبرخان شهنازی

۱ دی : چهارمضراب

۶ بهمن : نغمه های آسمانی (۱)

۴ اسفند : نغمه های آسمانی (۲)

دستاورد ( ویژه آرشیو مرکز موسیقی )

۱- ۴ مقاله

۲- تولید DVD و VCDحسینعلی خان نکیسا

۳- تولید DVD و VCD آثار ضبط شده تصنیف از ۱۳۰۰تا۱۳۲۰

جزئیات برنامه هایی که تاکنون اجرا شده

۱-زنان موسیقی عصر قاجار(۱)۲۶/۲/۸۲

دیسکو گرافی( تاریخ ضبط صفحات موسیقی بانوان قاجار): امیر منصور

اجرای کنسرت پژوهشی در دستگاه همایون (ردیف دوامی):
آواز: رضائیT کمانچه: حسین سالک

۲-سنتور دوره قاجار ۳۰/۳/۸۲
دیسکوگرافی صفحات ضبط شده از سنتور نوازان قاجاری: امیر منصور،
اجرای تکنوازی سنتور: نعمت قنبری

پژوهشی درفواصل موسیقی دستگاهی ایران(۱) : مهری فریضی

۳- سید احمد خان ۲۷/۴/۸۲

دیسکو گرافی صفحات ضبط شده از سید احمدخان: عاصمه فندرسکی

کنسرت پژوهشی : اجرای آواز در دستگاه ماهور به شیوه سید احمد خان:
آواز :منصور برهانی، تار:سلمان سالک، کمانچه :حسین سالک
اجرای آواز اصفهان(ردیف دوامی): آواز : علی نمازی، تار :سلمان سالک، ضرب :حسین سالک

سخنان دکتر الهی قمشه ای در باره تاثیر شعر و موسیقی بر روح و روان

۴-آقا حسینقلی فراهانی۲۴/۵/۸۲

دیسکوگرافی آثار آقا حسینقلی :امیر منصور
فواصل موسیقی دستگاهی ایران (۲):مهری فریضی

۵- زنان موسیقی عصر قاجار(۲) ۲۸/۶/۸۲

دیسکوگرافی زنان موسیقی عصر قاجار: امیر منصور
تکنوازی سنتوردر دستگاه ماهور : مینو زهرائی
تکنوازی سه تاردر دستگاه نوا : خانم فلاحی

۶-کمانچه دوره قاجار(۱) ۲۵/۷/۸۲

بررسی تطبیقی شیوه های کمانچه نوازی قدیم و جدید: فرزاد جلیل زادگان
تکنوازی کمانچه(کردی بیات): فرزاد جلیل زادگان
تکنوازی کمانچه(اصفهان): حسین سالک

۷-کمانچه دوره قاجار (۲) ۳۰/۸/۸۲

دیسکوگرافی آثار کمانچه دوره قاجار: امیر منصور
اجرای کنسرت (بیات ترک): آواز منصور برهانی، کمانچه : حسین سالک

۸-آواز دوره قاجار (۲)سید حسین طاهرزاده ۲۸/۹/۸۲

دیسکوگرافی صفحات ضبط شده از طاهرزاده: امیر منصور

کنسرت پژوهشی(اجرای همایون طاهرزاده): آواز : منصور برهانی، سنتور : منوچهر رضائی

۹- آقاحسینقلی فراهانی (۲)۲۶/۱۰/۸۲

دیسکو گرافی آثار آقا حسینقلی: امیر منصور
کنسرت پژوهشی شیوه نوازندگی جناب میرزاهمراه با اجرای صفحه تکنوازی در دستگاه ماهور آقا حسینقلی: پژوهش و اجرا از سید وحید بصام

۱۰-آواز دوره قاجار(۳):قربان خان شاهی۱۷/۱۱/۸۲
دیسکو گرافی آثار قربان خان : امیر منصور
کنسرت پژوهشی (ماهور اقبال السلطان): آواز : علی نمازی، تار : محمد زاده عبدالله
کنسرت پژوهشی ( صفحه آوازاصفهان قربان خان): عاصمه فندرسکی کمانچه: حسین سالک

۱۱-تصنیفهای دوره قاجار (۱)
۲۸/۱/۸۳

دیسکوگرافی: امیر منصور
سیر تحول تصنیف در ایران: ساسان فاطمی
کنسرت پژوهشی(بازسازی و اجرای صفحه دشتی همراه با ۲تصنیف از آثار رضاقلی خان نوروزی مربوط به سفر لندن):
همسرایی :عاصمه فندرسکی، تار: سلمان سالک، کمانچه: حسین سالک، ضرب: فرید خردمند
کنسرت پژوهشی(اجرای ۲تصنیف از رضا قلی نوروزی):
همسرایی: باران رضائی، تار:سلمان سالک، کمانچه: حسین سالک، ضرب:علی رضائی

۱۲- تصنیف در دوره قاجار(۲)
۲۵/۲/۸۳
دیسکوگرافی: امیر منصور
وزن در موسیقی دستگاهی با تکیه بر تصانیف دوره قاجار: پژوهش و اجرا: فرید خردمند

۱۳-کمانچه دوره قاجار(۳) ویژه باقرخان رامشگر ۲۹/۳/۸۳

دیسکوگرافی آثار باقر خان رامشگر: امیر منصور
شجره نامه باقر خان : ابوالحسن پازوکی (همسر خانم شور انگیز ظهیرالدینی نوه باقر خان)
اجرای تکنوازی با کمانچه شش سیم باقرخان: حسین سالک

۱۴-تار دوره قاجار ۲۶/۴/۸۳
دیسکوگرافی : امیر منصور
کنسرت پژوهشی بررسی تطبیقی شیوه های تار نوازی قدیم و جدید پژوهش و اجرا از سید وحید بصام
ساز و آواز در دستگاه چهارگاه: آواز: مرتضی غزنوی، تار : سید وحید بصام

۱۵- آواز دوره قاجار (۴) قلی خان شاهی ۲۳/۵/۸۳
شیوه آواز خوانی قلی خان شاهی : منصور برهانی
کنسرت پژوهشی (بازسازی و اجرای ۲ صفحه از قلی خان در دستگاه سه گاه و نوا) :

آواز: منصور برهانی، سنتور : عاصمه فندرسکی، کمانچه : حسین سالک، ضرب :رضا ریاضی

۱۶- تاردوره قاجار(ویژه درویش خان) ۲۷/۶/۸۳
دیسکوگرافی: امیر منصور
پژوهشی در الگوهای تارهای قدیمی : دکتر مسعود مقدم(کلکسیونر تارهای قدیمی)
تکنوازی تار (اجرای صفحه بیداد درویش خان): سلمان سالک

۱۷-آواز دوره قاجار (۵) ۲۴/۷/۸۳
دیسکوگرافی سایر آواز خوانان قاجاری : امیر منصور
بررسی تطبیقی شیوه های آواز خوانی طاهرزاده ،اقبال السلطان و عبدالله خان دوامی :هومان شکر اللهی
کنسرت پژوهشی (آواز شور دوامی):آواز: روح الله شیر محمد، سه تار : محمدرضاشیرمحمد

۱۸-آواز دوره قاجار(۶) ویژه اقبال السلطان ۲۷/۸/۸۳
دیسکوگرافی صفحات ضبط شده وبیوگرافی اقبال : امیر منصور
اجرای آواز بیات ترک اقبال: آواز : علی نمازی، تار: سلمان سالک، تمبک: حسین سالک
اجرای آواز اصفهان اقبال: آواز : علی نمازی، کمانچه : حسین سالک


۱۹- آواز دوره قاجار(۷) ویژه جناب دماوندی
۲۹/۹/۸۳
دیسکوگرافی صفحات ضبط شده از جناب دماوندی: امیر منصور
سخنرانی موسی فلاحی پسر جناب دماوندی
خاطراتی از جناب: علی مدنی( از اقوام نزدیک جناب)
-پخش فیلمی کوتاه از منزل جناب در دماوند و مصاحبه رادیوئی بدیع زاده در باره جناب
کنسرت تکنوازی کمانچه در مایه دشتی : حسین سالک

۲۰- عارف قزوینی (ویژه یکصدمین سالگرد) ۲/۱۱/۸۳
دیسکوگرافی: امیر منصور
کنسرت پژوهشی: شرح حال و مروری بر آثار عارف: فرید خردمند
اجرای گروهی تصنیف از خون جوانان وطن : همسرایان :عاصمه فندرسکی، باران رضائی، مریم بختیاری ، احسان عابدی، تار: سلمان سالک، سنتور: احمدرضاخواه، نی: احسان عابدی، کمانچه : حسین سالک، ضرب: فرید خردمند

۲۱- سفر پاریس
۲۰/۳/۸۴
بررسی تاریخی سفر پاریس در سال ۱۹۰۷ : امیر منصور
کنسرت پژوهشی (الگوهای تار و شیوه های به دست گرفتن آن) : سید وحید بصام
تکنوازی تار (اجرای ردیف شور میرزا عبدالله به شیوه آقا حسینقلی ) : سید وحید بصام

۲۲-دوره چهل ساله سنتور نوازی(۱۸۰۰-۱۸۴۰) ۳۰/۴/۸۴
دیسکوگرافی: امیر منصور
بررسی شیوه های سنتور نوازی: شهاب منا
تکنوازی سنتور در دستگاه سه گاه: نازلی تحویلداری
تکنوازی سنتور در مایه اصفهان: نعمت قنبری

۲۳-سلیمان خان امیر قاسمی ۲۷/۵/۸۴
دیسکو گرافی صفحات ضبط شده از امیر قاسمی: امیر منصور
اواز اصفهان به شیوه امیر قاسمی: آواز: مرتضی غزنوی، سنتور : نعمت قنبری
بررسی شیوه آواز خوانی امیر قاسمی: مرتضی غزنوی
کنسرت پژوهشی(اجرای آواز ابوعطای امیر قاسمی): آواز مرتضی غزنوی، تار سلمان سالک

۲۴-ابوالحسن خان صبا ۲۵/۶/۸۴
کنسرت پژوهشی(نگاهی به شیوه سه تار نوازی ابوالحسن صبا) پژوهش و اجرا :فرشاد توکلی
(همراه باتکنوازی سه تار در دستگاه نوا )
دیسکوگرافی آثار ضبط شده از ابوالحسن خان صبا: امیر منصور

۲۵- نی دوره قاجار ۲۷/۸/۸۴
گذری بر شیوه نی نوازی نایب اسدالله : پژوهش و اجرای سید احسان عابدی با همراهی ضرب فرید خردمند
دیسکوگرافی آثار برجای مانده از نی نوازان دوره قاجاریه: امیر منصور

۲۶- ویژه برنامه یکصدمین سال ضبط صفحه در ایران ۱۸/۹/۸۴
تاریخ تحول ضبط صفحه در خاورمیانه: دکتر ساسان فاطمی
تاریخ ضبط صفحه در ایران ازدیدگاه موزیکولوژی: امیرحسین پورجوادی
دیسکوگرافی آثار ضبط شده ۱۲۸۵ شمسی در تهران: امیر منصور
اجرای تصانیف قدیمی : گروه مهربانی. شامل :
۱- تصنیف شهناز در دستگاه شور به روایت قلی خان شاهی(ضبط شده در سال ۱۲۸۵شمسی در تهران )
۲ – تصنیف حجاز در مایه ابوعطا به روایت رضاقلی خان نوروزی (ضبط شده در سال۱۹۰۹در لندن )
۳ – تصنیف دشتی به روایت رضاقلی خان در سفر لندن )
۴-تصنیف دشتی به روایت خانم ایران الدوله (ضبط شده در سال ۱۹۱۲در تهران )
تار :علی رضایی، سه تار: محمد رضا شیر محمد، سنتور: سولماز بدری، کمانچه: نسیم سردشتی، بم تار: امین ضرب: پویا نیک هوش، همسرایان: سولماز بدری، فرشته جواهری، باران رضایی، مریم بختیار ، علی رضایی


۲۷- حسینعلی خان نکیسای تفرشی
۵/مرداد/۸۵
دیسکوگرافی آثار ضبط شده از نکیسا و پخش صفحاتی از وی: امیر منصور
کنسرت پژوهشی: استاد حاتم عسکری
بیان خاطراتی از نکیسا: خانم دکتر امیری فیروزکوهی ( از اقوام نزدیک نکیسا )
اجرای آواز اصفهان نکیسا: موسی قهرمانی با همراهی تار کورش یغمایی
اجرای آواز افشاری نکیسا: ناصر خوشبخت مروی با همراهی تار کوروش یغمایی

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

دیدگاه ها ۸

بیشتر بحث شده است