گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نگاهی به شور در دو ردیف صبا و پایور (۸)

ابوالحسن صبا - فرامرز پایور

درآمد سوّم شور

این گوشه از دستگاه شور درهر دو ردیف صبا و دوره‌ی ابتدایی پایور دارای یک جمله در بخش معرّف است که با شعر نیز همراه شده است. بخش گسترش این درآمد نیزهمچون معرّ­ف در هر دو ردیف دارای یک جمله است، با این تفاوت که در دوره‌ی ابتدایی این بخش با شعر همراه است. در ردیف صبا قسمت پایانی یک عبارت است و در دوره‌ی ابتدایی این بخش یک جمله‌ی کامل است.

درآمد سوّم با بخش ختم که در هر دو ردیف، یک عبارت است به پایان می‌رسد.

گوشه‌ی شهناز

در این گوشه از ردیف صبا بخش آغازین وجود ندارد، امّا در دوره‌ی ابتدایی این بخش یک جمله‌ی کامل است.

معرّف گوشه‌ی شهناز در ردیف صبا دو جمله‌ی همراه با شعر است و در دوره‌ی ابتدایی یک جمله است که با شعر نیز همراه شده است. بخش گسترش در این گوشه از ردیف صبا وجود ندارد و در دوره‌ی ابتدایی این بخش یک جمله‌ی همراه با شعر است. در هردو ردیف بخش پایانی یک جمله است.

گوشه‌ی قرچه

بخش معرّف این گوشه در ردیف صبا یک جمله است. در دوره‌ی‌‌ ابتدایی نیز معرّف جمله‌ای است که با شعر همراه است.

درردیف صبا بخش گسترش گوشه­ی قرچه دارای یک جمله است، پایور نیز این بخش را در یک جمله آورده است. در ردیف صبا بخش تکمیلی یک جمله است، امّا دوره‌ی ابتدایی فاقد این بخش است.

 گوشه‌ی رضوی

معرّف رضوی در ردیف صبا عبارتی کوتاه و در دوره‌ی ابتدایی شاهد معرّفی در یک جمله هستیم که با شعر نیز همراه است.

بخش گسترش در این گوشه از ردیف صبا وجود ندارد، امّا در دوره‌ی‌ ابتدایی این بخش یک جمله است.

بخش پایانی در هر دوردیف صبا و دوره­ ابتدایی دارای یک جمله است.

گوشه‌ی حسینی

این گوشه از دستگاه شور در ردیف صبا با یک عبارت آغازین شروع می‌شود در حالی که در دوره‌ی ابتدایی جمله‌ی آغازین وجود ندارد.

در ردیف صبا بخش معرّف حسینی شامل یک جمله است. در دوره‌ی ابتدایی شاهد معرّفی به نسبت طولانی هستیم و این بخش دو جمله‌ای است که با فاصله از یکدیگر قرار دارند و میان آن‌ها بخش گسترش واقع شده است و در بخش دوّم، معرّف با شعر همراه است.

بخش گسترش در ردیف صبا جمله‌ای کوتاه است درحالی که این بخش در دوره‌ی ابتدایی از دو جمله تشکیل شده است و در جمله‌ی اوّل آن از شعر استفاده شده است.

در هر دو ردیف صبا و دوره‌ی ابتدایی شاهد یک جمله در قسمت پایانی گوشه‌ی حسینی هستیم.

فرود شور

این گوشه از دستگاه شور در ردیف صبا با یک جمله‌ی معرّف آغاز می‌شود، صبا فرود را با یک جمله در بخش گسترش ادامه می‌دهد.

در دوره‌ی ابتدایی نیز شاهد شروع گوشه با یک جمله در بخش معرّف هستیم که با شعر نیز همراه شده است، گسترش نیز در اینجا همچون ردیف صبا دارای یک جمله است که شعری نیز با خود دارد.

در ادامه‌ی فرود شور در ردیف صبا به یک جمله‌ی تکمیلی می‌رسیم که این بخش در دوره‌ی ابتدایی به چشم نمی‌خورد. در انتهای فرود شور در هر دو ردیف، گوشه‌ها با یک جمله در بخش پایانی به اتمام می‌رسند.

ناهید شجاعیان

ناهید شجاعیان

۱ نظر

بیشتر بحث شده است