گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

موسیقی ایرانی عتیقه نیست (۵)

محمدرضا لطفی (1325-1393)

در کنار امر بازسازی گروه شیدا در رادیو، گروه سماعی به سرپرستی {فریدون} ناصری و با کمک فنی «محمود ذوالفنون» (برادر جلال ذوالفنون) شکل گرفت. اولین اجرای این گروه قطعه ای بود که «پروانه» همراه با «حبیب سماعی» یک تصنیف قدیمی یا ضربی را خوانده بود که در آن استادان «جلیل شهناز» و «اصغر بهاری» تکنوازی آن را عهده دار بودند که با صدای «پوران» از رادیو پخش شد.

به دنبال آن چندین قطعه بسیار زیبا مانند رنگ «حسین خان اسماعیل زاده» و چند تصنیف از «حسام السلطنه مراد» توسط این گروه اجرا شد. متاسفانه این گروه با کناره گیری ذوالفنون تقریباً متوقف شده و به اجرای کارهای جدیدی اکتفا کرد. نگارنده نیز گاهی به یافتن قطعاتی که برای گروه مناسب باشد کمک می کردم.

کنسرت این گروه در جشن هنر طوس که سرپرستی آن را هنرمند گرامی حسن ناهید عهده دار بود، به وسیله اینجانب طراحی شده و تصنیفی از نگارنده نیز به اجرا درآمد که هنرمند گرامی آقای ناظری آن را خوانده اند. پس از فوت برومند در دی ماه ۵۶ شرایط همه ما برای مدتی متلاشی شد.

ازدست دادن پدری دلسوز در عرصه هنر مظلوم و شریف موسیقی، عرصه را برای تعدادی از شاگردان ایشان سخت کرد. در شب چهلم استاد که در مدرسه رازی برگزار شد، گروه شیدا به سرپرستی اینجانب با خوانندگی هنرمند گرامی شجریان همراه با تکنوازی مهندس حسین عمومی (نی) و ناصر فرهنگ فر (تنبک) همان ماهور جشن هنر که استاد در مرکز بازسازی کرده بود، دوباره سازی کرد. در ابتدای این کنسرت شادروان کمالیان چند کلمه سخن گفتند و کنسرت با درد و اندوه به اتمام رسید، اما راه استاد برومند، شهنازی، فروتن، هرمزی و حبیب سماعی در دل همه ما به انواع گوناگون زندگی کرده و همچنان در حرکت است.

بازسازی پس از انقلاب
مساله بازسازی پس از انقلاب به خاطر ذاتش متوقف شد. تا چند سال موج اجتماعی انقلاب چنان قوی بود که حتی اجرای موسیقی صرف ایرانی را دچار بحران کرده بود. این نگرانی باعث شد نگارنده با ساخت قطعاتی مانند «شب نورد» و «آزادی» و «ایران ای سرای امید» و ساخت موسیقی مناسب با جریانات اجتماعی، تلاش کردم که فرم آوازی و موسیقی دستگاهی را در لا به لای قطعات نو قرار دهم. علت این امر در درجه اول حفظ موسیقی دستگاهی، متن خوانی، متن نوازی و متصل کردن فرم های نو به قدیم بود.

این فکر در کار شوشتری در مجموعه چاووش ۸ با خوانندگی شهرام ناظری نیز اتفاق افتاد که مورد توجه مردم انقلابی به خصوص جوانان قرار گرفت. پس از چند سال متوجه شدم که حال می شود دوباره به بازسازی موسیقی ایرانی اقدام و نوازندگان چاووش را به کار قبلی نزدیک کرد. این بار گروه عارف را نیز که هیچ گاه به امر بازسازی نپرداخته بود، به گروه شیدا اضافه کردم و حاصل آن «به یاد طاهرزاده» است که هنرمند گرامی «تعریف» زیر نظر من، به آموزش سه گاه این استاد ارزنده پرداخت.

محمدرضا لطفی

محمدرضا لطفی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است