محمود خوشنام
نخستین زن در برابر تلویزیون
خاطره آنگونه که خود می گفت نخستین زن خواننده ایرانی است که در برابر دوربین تلویزیون قرار گرفته است. آن سال ها هنوز سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران بیناد نشده بود. تلویزیون خصوصی «ثابت پاسال» قرار بود به راه بیفتد:
«ما در کراچی بودیم و مشغول برگزاری کنسرت که خبر دادند باید فوری به ایران برگردیم. چون تلویزیون را می خواستند افتتاح کنند…استودیوهای ضبط ابتدا در آبادان بود. این بود که همراه آقای دهلوی و اعضای ارکستر به آبادان رفتیم و برای اولین بار در برابر دوربین قرار گرفتیم. من همراه با ارکستر بزرگ «مبارک باد شیرازی» را خواندم که خیلی مورد توجه قرار گرفت.»
با گشایش رادیو تلویزیون ملی ایران، که دیگر زیر نظارت وزارت فرهنگ و هنر نبود و خود گروه های تازه موسیقی بنیاد می کرد، جا را برای عرضه برنامه های موسیقی فرهنگ و هنر تنگ ساخت.
برنامه های فرهنگ و هنری، منحصر به یک شب در ماه شده بود که آن را هم ارکستر بانوان برگزار می کرد. از سوی دیگر بر شمار خوانندگان فرهنگ و هنر افزوده شده بود و دیگر جای زیادی برای خاطره باقی نمی ماند. شاید این فرایند را بتوان آغاز انزوای تدریجی او به شمار آورد. خاطره در همان سال ها همراه با گروه سازهای ملی به سرپرستی فرامرز پایور کنسرت های ماهانه ای در تالار رودکی برگزار کرده و سفرهای گونه گونی نیز به کشورهای آسیائی و اروپائی داشته و در یک سفر بلند چهار ماهه نیز در شهرهای مختلف آمریکا برنامه گذاشته است.
گروه یاران
بعد از انقلاب اسلامی، خاطره پروانه نیز چون دیگر همتایان خود از آوازخوانی باز ایستاد و در گوشه خلوت و احتیاط به امید آینده نشست.
در سال ۱۳۷۶ با روی کار آمدن دولت آقای خاتمی روزنه هائی برای ادامه کار گشوده شد.
با این حال زنان تنها می توانستند در جمع هم جنسان خود بخوانند.
«به هر حال هر چه بود به از هیچ بود». خاطره نیز مثل بسیاری از زنان اهل موسیقی، به این محدودیت تن در داد و همراه با «اوفلیا پرتو»، پیانو نواز، آهنگساز و سرپرست ارکستر بانوان پیش از انقلاب، به این فکر افتادند که همان ارکستر خاموش مانده را بازسازی کنند.
خاطره خود می گوید: «ارکستر بانوان به این ترتیب پس از بیست سال سکوت، از نو فعال شد. من بودم و خانم پرتو، نوشین عقیلی هم بعد به ما پیوست و اسم گروهمان را گذاشتیم گروه یاران. می خواستیم بگوئیم که هنوز هستیم و زنده ایم…»
در حسرت «روز ازل»
چند سال پیش از مرگ خاطره در یک گفتگوی اختصاصی از او درباره وضعیت موسیقی ایران در سال های پس از انقلاب پرسیدیم:
«مهم تر از همه مشکلاتی است که برای خانم ها پیش آمده است. برای مردان که نباید بخوانند، برای خانم ها هم که می خواهند برنامه بگذارند با هزار جور کارشکنی روبرو می شوند…مثلا هیچ سالنی را در اختیار ما نمی گذارند. وقتی هم که با هزار خواهش و تمنا سالن را می دهند در شب اجرا آزار و اذیت می رسانند….»
۱ نظر