گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نوای شب زنده داری (۳)

آن ها تمام شب را بیدار مانده اند و به دنبال جرقه ای هستند که الهام بخش آهنگی برایشان بشود. شب دارد به صبح می رسد و جک بروس پس از ساعت ها بالا و پائین کردن، یاد ریف ۱۰ نُتی چند شب گذشته می افتد و آن را با گیتار باس می نوازد. ۱۰ نُتی که اساس و بنیان معروف ترین آهنگ گروه کریم یعنی آهنگ «خورشید عشق تو» می شود. آن دو به هم نگاهی می کنند و می دانند که روی چه چیزی باید کار کنند.

پیت براون از پنجره به بیرون نگاه می کند و روی تکه کاغذی چند خط اول شعر آن چه مشهور ترین اثرشان خواهد شد را می نویسد: «نزدیک صبح شده و چراغ های کوچه چشمان خسته شان را می بندند». روز بعد بروس و براون، آهنگ نیمه تمام را به بقیه اعضای گروه ارائه می کنند و در تمرین گروهی، اریک کلاپتون هم همان چیزی که جک بروس روی گیتار باس می زند را با اندک تغییری تکرار و جینجر بکر هم این ۱۰ نُت را با ریتمی آفریقایی-آمریکایی همراه می کند و پس از چند دقیقه با اضافه شدن یک توالی آکورد که از سوی کلاپتون به عنوان تکه همخوان آهنگ پیشنهاد می شود، ساختار کلی و اسکلت آهنگ تمام می شود. حاصل شب زنده داری جک بروس و پیت براون، در سال ۱۹۶۸ و در آلبوم «دیزرایلی گیرز» منتشر و به مشهور ترین ترانه گروه کریم تبدیل می شود.

می گویند هیچی حالیمان نیست، چون موی ما بلند است
ترانه «چه خبر است» آهنگ و آلبومی مفهومی است به همین نام از ماروین گِی (Marvin Gaye) که ضبط آن در نیمه شب و در اوج خستگی نوازندگان افسانه ای گروه فانک برادِرز (Funk Brothers)، صورت گرفته. شب ضبط تک ترانه چه خبر است، نوازندگان پس از ساعت ها کار آماده رفتن به منزل بودند که ماروین گی به استدیو A می آید. استودیویی که زیر زمین کوچکی است در ساختمان هیتس ویل متعلق به موتاون رکوردز، نوازندگان می گویند که خسته اند و کار را اگر بشود به روز دیگری موکول می کنند. اما ماروین گی اصرار می کند و نوازندگان هم قبول می کنند. جیمز جمرسون، که از او به عنوان یکی از بزرگ ترین نوازندگان گییتار باس الکترونیک یاد می شود، آنقدر خسته است که روی زمین کف استودیو دراز می کشد و با تکنیک خاص و یگانه خود و در حالت دراز کشیده، پارت خود را به همراه گروه اجرا می کند.

اجرای پارت گیتار باس ترانه چه خبر است حتی برای بهترین نوازنده ها در حالت ایستاده یا نشسته دشوار است. این آلبوم و تک ترانه هم نام آن که به عنوان شاهکار ماروین گِی شناخته می شود، به مسائلی پرداخته که تا پیش از آن، به این تمرکز، جای خود را در هیچ آلبوم پاپی باز نکرده بوده. آلبوم  چه خبر است در سال ۱۹۷۱ و توسط شرکت موتاون (Motown) منتشر شد. شرکت موتاون تا پیش از انتشار این آلبوم، به انتشار آهنگ های شادِ پاپ شهرت داشت که هیچ سنخیتی با اعتراض نداشتند. ماروین گِی در این آهنگ به مسئله تبعیض نژادی اعتراض می کند.

او که خود سیاهپوست است در این ترانه تابو شکنی ای تاریخی می کند و به خود سیاهان هم اعتراض می کند. او در تکه ای از شعر خود در تک ترانه چه خبر است می گوید: «پدر، پدر!/ما نمی خواهیم آتش نفاق شعله ور شود/جنگ چاره کار نیست/تنها عشق است که می تواند بر تنفر چیره شود» در جایی دیگر در شعر این تک ترانه، ماروین گِی از قضاوت مردم براساس ظاهر گله می کند و می گوید: «مادر، مادر!/همه می گویند ما هیچ چیزی حالیمان نمی شود/فقط چون موی ما بلند است/اما این ها خودشان مگر که هستند؟»

صدا و هارمونی خاص ماروین گی که به نوعی امضای هنری اوست، جلوه های صوتی مهمانی شب نشینی به کار رفته در آهنگ، ارکستر زهی در کنار بدنه اصلی و خصوصا پارت گیتار باس آهنگ که توسط نوازندگان خسته از ساعت ها کار مداوم که در استودیوA در شهر صنعتی دیترویت ضبط شده، فضایی منحصر به فرد به این آهنگ داده است که تکرار نشدنی است.

محمدعلی پورخصالیان

محمدعلی پورخصالیان

محمدعلی پورخصالیان
متولد ۱۳۵۷ تهران
نویسنده، مترجم، نوازندۀ پیانو، کیبورد و سینتی‌سایزر و طراح صدا

۱ نظر

بیشتر بحث شده است