اجرایی ماندگار از هایفتز (۱)

مقدمه
یاشا هایفتز (Jascha Heifetz) هنر نوازندگی ویولن را دوباره تعریف کرد. با داشتن تکنیکی بی‌نظیر و صدایی پرشور، بااستعدادترین همکارانش را در سایه خود قرار داد. او هم‌چنین به عنوان تأثیرگذار‌ترین نوازنده ۱۰۰ سال پیش شناخته می‌شود. نوشته‌ای که پیش رو دارید در مجله استراد به انتشار رسیده است و در این مقاله اولین اجرای مشهور هایفتز توصیف شده است. (زهرا نصیری)

اجرایی ماندگار
یاشا هایفتز صد سال پیش برای اولین بار در آمریکا ظاهر شد. همانطور که داریو سارلو (نویسنده کتاب‌هایی در مورد یاشا هایفتز) فاش کرد این رسیتال شهرت نوازنده ۱۶ ساله را به عنوان هنرمندی شگفت‌انگیز و خونسرد تثبیت کرد، استاندارد جدیدی برای نواختن ویولون تعیین کرد و به فصلی پر از قراردادهای اجرا و یک قرارداد ضبط منجر شد.

همه این اتفاقات ۱۰۰ سال پیش در نیویورک در تاریخ ۲۷ اکتبر ۱۹۱۷ رخ داد. در یک بعداز ظهر معمولی شنبه شروع شد که جمعیتی هیجان‌زده از موسیقی‌دانان کنجکاو و مردم محلی به سالن کارنگی هجوم آوردند تا تازه‌ترین اجرای نوازندۀ برجسته‌ای از روسیه -یک نوجوان ۱۶ ساله به نام یاشا هایفتز- را بشنوند، آخرین نابغه‌ای که از کلاس پروفسور آئور در پتروگراد (سن پترزبورگ فعلی) ظهور کرده بود.

هنگامی‌که او و خانواده‌اش در تابستان همان سال از روسیه به آمریکا سفر کردند، جزییات استعداد فوق‌العاده او به طور چشمگیری توسط مطبوعات آمریکا گزارش شده بود. با این حال بدون هیچ‌گونه شرطی که بتوان بر اساس آن نظریه‌ای داد، تا آن لحظه هر نویسنده‌ای صرفاً شایعات آن سوی اقیانوس اطلس را ترویج می‌کرد.

برنامه با اجرای شاکن ویتالی همراه با ارگ آغاز شد. پسرک ویولن تونونی را به چانه‌اش نزدیک کرد و پس از اجرای آکمپانیمان تأمل برانگیز شروع به نواختن کرد. طبق گزارش‌های متعدد، حتی پیش از پایان شاکن، حضار احساس کردند که ستاره‌ای متولد شده است!

با هر قطعه‌ای هیجان بیشتری به وجود می‌آمد: کنسرتو شماره ۲ اثر هنری وینیاوسکی، آوه ماریا اثر فرانس شوبرت، منوئت اثر ولفگانگ آمادئوس موتسارت (از k۳۳۴)، نوکتورن درر ماژوراثر فردریک شوپن – ویلهمی، سرود دراویش و مارش شرقی اثر لودویگ فان بتهوون – آئور از خرابه‌های آتن، ملودی اثر پیوتر ایلیچ چایکوفسکی و کاپریس شماره ۲۴ اثر نیکولو پاگانینی – آئور.

او یک قطعه به عنوان اجرای اضافه (بیز) نواخت: واریاسون‌های جوزپه تارتینی بر روی تمی از کورلی. پس از رسیتال غوغایی برپا شد و به گفته دگمارگودوفسکی (Dagmar Godowsky) بازیگر فیلم‌های صامت که در سال ۱۹۵۸ نوشت: «فریادهای تحسین دیوارهای سالن را به لرزه درآورده بود». از جمله تیترهایی که در پیِ آن آمد عبارت بودند از: «اجرای کامل و بی‌عیب ویولن»، «پیروزی پسر ویولنیست»، «ورود یک نابغه: یاشا هایفتز».