گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk
امین‌الله رشیدی (۱۳۰۴–۱۴۰۳)

امین‌الله رشیدی خواننده و سازنده ترانۀ کاشانی، در آستانه صدسالگی درگذشت. افسانه رشیدی فرزند این هنرمند اعلام کرد که پیکر این هنرمند برای تحقیقات به دانشگاه علوم پزشکی اهدا ‌می‌شود. به همین دلیل مراسم تشییع برای او برگزار نخواهد شد. امین‌الله رشیدی زاده چهارم اردیبهشت ۱۳۰۴ در راوند کاشان بود. آهنگ‌سازی و خوانندگی رشیدی در رادیو تهران از سال ۱۳۲۷ خورشیدی آغاز و تا پایان سال ۱۳۴۴ به‌طور پیوسته ادامه داشته و در این مدت بیش از ۱۲۰ آهنگ ساخته است. برادر او علی‌محمد رشیدی بود همچنین وی از بستگان سیاوش بیضایی آهنگساز و بهرام بیضایی نویسنده و کارگردان تئاتر و سینما بود.

امین الله رشیدی در روستای راوند کاشان از پدری کشاورز و مادر شاعرزاده و شاعرمنش (دختر ادیب بیضائی کاشانی) متولد شد. در چهار ماهگی او را به کاشان آوردند و تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در آنجا به پایان رساند و بلافاصله پس از پایان تحصیل در یکی از دفاتر اسناد رسمی کاشان مشغول کار شد.

او در ضمن تحصیل، نقاشیِ قالی ایرانی را نزد استادان آن زمان: محمد دبیر الصنایع و حسن نقشپور اراکی فرا گرفت و در زمانی کوتاه تا مرحلۀ طراحی و ابتکار پیش رفت و در حین نقاشی نیز با مقدمات نوازندگی تار نزد حسن نقش‌پور آشنا شد و در سال ۱۳۲۵ به تهران نقل مکان کرد.

رشیدی با موسیقی به اصطلاح کلاسیک (ردیف آواز ایرانی) از راه شنیدن صفحات قدیم گرامافون و خوانندگان دهه ۱۳۲۰ رادیو ایران آشنا گردید و در اوائل ورود به تهران چند گاهی در کلاس های شبانه هنرستان موسیقی (در مکان تالار وحدت کنونی) اصول نت خوانی را نزد آقای موسی معروفی و یکی دو ماه نیز در کلاس موسیقی مسعود معارفی و تئوری آواز را نزد دکتر مهدی فروغ در همان هنرستان آموخت و با یادگیری نت، تار را رها کرد و از آن پس نت آهنگ‌هایی را که می‌ساخت بدون استفاده از ساز بروی کاغذ می آورد. امین الله رشیدی یکی از نخستین خوانندگان ایرانی است که آشنا با خط بین‌المللی موسیقی (نت) بوده است.

در سال ۱۳۲۸ رشیدی از طریق استادش موسی معروفی به علی‌محمد خادم‌میثاق، رهبر یکی از ارکسترهای رادیو ایران معرفی شد و از همان سال به عنوان خواننده و آهنگساز فعالیت خود را در رادیو آغاز نمود و اولین بار ترانه «رنج جدایی» از ساخته های زنده یاد موسی معروفی را در آواز افشاری با ارکستر نامبرده در رادیو اجرا کرد و همزمان، مدتی نیز در برنامه‌های موسیقی ارتش (که شب های جمعه ساعت هفت و نیم بعد از ظهر از رادیو ایران پخش می شد) در ارکستری به سرپرستی علی تجویدی می‌خواند و در چند برنامه رادیویی محمد بهارلو نیز شرکت نمود.

آهنگ‌سازی و خوانندگی امین‌الله رشیدی در رادیو تهران از سال ۱۳۲۷ خورشیدی آغاز و تا پایان سال ۱۳۴۴ به طور پیوسته ادامه داشته و در این مدت بیش از ۱۲۰ آهنگ ساخته است.

شیوۀ امین‌الله رشیدی در خوانندگی و آهنگ‌سازی، چیزی میان آواز خوانندگان مردمی آن روزها و موسیقی دستگاهی ایران بود، چنانکه گاهی کاملاً بدون تحریر و تنها با تکنیک ویبراسیون می‌خواند و گاهی یک ساز و آواز کاملاً دستگاهی را با مختصات و تحریرهای مخصوص آن اجرا می‌کرد که امروز ضبط‌های از این آثار موجود است؛ رشیدی در این‌باره می‌گوید: «اگر این میانه‌روی و اعتدال در تمام امور دنیا جاری بود چهره جهان و زندگی خیلی زیباتر و مطبوع‌تر از آنچه تا کنون هست می‌بود.»

امین‌الله رشیدی در شاعری و نویسندگی و نقد نیز دستی داشت و مقالاتی از او در مطبوعات به چاپ رسیده که آخرین آن‌ها نقدی است بر کتاب شعر نو، از آغاز تا امروز، تألیف محمد حقوقی از انتشارات مؤسسه فرانکلین که در شماره ۱۰ سال ۵۲ مجله وحید چاپ شده است.

سفرنامه‌ای به نام از «کاشان تا کاناری» در سال ۱۳۷۲ از او چاپ شده است، در سال ۱۳۸۱ کتاب «عطر گیسو» (خاطره‌ها و نغمه‌ها) را توسط انتشارات عطایی تهران منتشر نمود و سومین کتاب وی به نام «ایران در رهگذر زمان» در سال ۱۳۹۰ به چاپ رسید.

امین‌الله رشیدی از دهه هفتاد شروع به انتشار آثار خود به صورت کاست و در ادامه سی.دی کرد که شامل آلبوم های: «دلم تنگ است»، «افسونگر»، «من عشقم»، «عطر گیسو»، «چشم شب» و «بخت گمشده» هستند. همچنین دو اثر برجسته او به نام «دریا» با چندصدایی امیر ملوک‌پور برای ارکستر سمفونیک و گروه کر و «کیستم من» با چندصدایی جمال‌الدین منبری در دو شکل که اولی برای ارکستر سازهای ملی و دومی برای ارکستر ملی است، به اجرا و ضبط رسید که هر دو را منبری خوانده است.

رشیدی در مقام خواننده آخرین بار در سال ۱۳۹۵ با همراهی ارکستر رامشه به روی صحنه رفت.

رشیدی در سال ۱۳۳۶ خورشیدی، با دختری اهل کاشان ازدواج کرد که حاصل آن دو فرزند دختر و پسر افسانه و صبا است.

 

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

۱ نظر

بیشتر بحث شده است