کنسرت زمستان؛ اثری فروتر از انتظار (۱)

قدم از قدم برداشتن در هوای تیره و سنگین موسیقی روزگار ما، کار توان فرسایی است. بخصوص که این قدم در راستای برگزاری کنسرت برداشته شود و این دشواری ها وقتی به مشکل تبدیل می شوند که سرپرست گروه موسیقی مرتکبِ ! انتخاب خواننده ی زن هم شده باشد. لاجرم پیش از هر گونه نگاه منتقدانه به کنسرت زمستان، باید به آقای حمید متبسم و گروه مضراب تبریک و خسته نباشید گفت. اما با وجود همه ی اینها نقد منصفانه ی آثار هنری همیشه و در هر وهله ای از شرایط اجتماعی می تواند به بهبود کیفیت آثار، از جنبه های گوناگون یاری ببخشد.

در میان آثار حمید متبسم دست کم چند اثر دیده می شود که که طی سال های گذشته بخشی از حافظه شنیداری مردم کشورش را به دلنشینی رنگ آمیزی کرده است. هرچند که تمامی آثار یک هنرمند نباید الزاماً یک شاهکار هنری باشند و در کارنامه ی هنری هر کسی در تاریخ هنر به آثاری که از لحاظ بار معنایی و آفرینش زیبایی در محدوده های گوناگون ارزشمندی قرار دارند، بر می خوریم.

حمید متبسم با تبسم همیشگی و موسیقی و چهره ی آرام اَش نیز از این قاعده مستثنی نمانده است. کنسرت زمستان که به آهنگسازی و سرپرستی او اجرا شد نه تنها در پاسخگویی به نیاز شنیداری مردم زمانه اش در مانده به نظر می رسید بلکه در قیاس با آثار گذشته ی خود او نیز اجرایی ضعیف و به دور از انتظار تلقی می شود.

تالار وحدت، بیست و پنجم و ششم اردیبهشت پذیرای موسیقی دوستانی شده بود که آمده بودند موسیقی خوب بشنوند ولی دست خالی وشاید ناامید برگشتند. طبق بروشور ارائه شده، برنامه از دو بخش تشکیل می شد سعی می کنم نکات قابل بحث آن را با احترام به همین بخش بندی ارائه نمایم.

بخش یکم موسیقی سازی: سه تار را که دست آقای متبسم دیدم خیلی خوشحال شدم چون اغلب سه تار نوازی اش برایم دلنشین تر از تار نوازی اش بوده است. در کنارش آقای شعاعی که یک سِت ساز کوبه ای (نمی دانم این مجموعه های کوبه ای را که چند سالی است متولد شده اند چه باید نامید) را برای نواختن آماده کرده بود. روی صندلیِ نیمه قراضه ی تالار خودم را وِل کردم مگر در مجالی که دست داده و از موسیقی های اغلب تو خالیِ رادیو و تلوزیون فرار کرده ام، اینجا کمی موسیقی گوش کنم.

اما از حس و حالی که در برخی از آثار قبلی او در ذهنم بود، خبری نبود. رنگ آمیزی کدر و تکراری از ردیف میرزاعبداله تنها چیزی بود که می شد از لابلای انگشت های توانای حمید متبسم شنید. هرچند که این مورد نمی تواند نقطه ی ضعفی بر اجرای او قلمداد شود چرا که طی تعریفی که از بداهه و تک نوازی در موسیقی دستگاهی داریم، هنرمند می تواند آزادانه برداشت ها و نگرش خود را از این
مجموعه ی مُدال به مخاطب ارائه دهد اما حمید متبسم قبل از این برداشت های زیبا تری را از همین مجموعه ارائه کرده بود.