گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

افت کیفیت در جشنواره های موسیقی نواحی

جشنواره های موسیقی نواحی، با دو هدف معرفی و شناسایی موسیقی نواحی و نیز حمایت از راویان اش برگزار می شود. این جشنواره ها به دلایل متعددی از جمله وجود امکانات مالی و اجرایی و نیز وجود مخاطب علاقمند، در شهرهای بزرگ برگزار می شود ولی برپایی این جشنواره ها، همیشه یکی از مسائل چالش برانگیز از نظر اتنوموزیکولوژی بوده است. چرا که حضور راویان موسیقی نواحی در شهرهای بزرگ، آنها را در فضا و موقعیتی غیر از فضای اجرایی همیشگی آنها در منطقه زندگی شان قرار می دهد و همین تغییر موقعیت باعث ایجاد تفاوت هایی در کیفیت اجرایی می شود. این تغییرات می تواند شامل:

۱- تغییر موسیقی آن منطقه به دلیل همسان سازی:

۱.۱- همسان سازی با انواع موسیقی های خارج از منطقه زندگی مجری به دلیل جذب مخاطب غیر بومی؛

۱.۲- همسان سازی با انواع موسیقی های خارج از منطقه زندگی مجری به دلیل رقابت با انواع موسیقی های محلی که از نظر مجری، تکنیکی تر به نظر می رسد. (در جشنواره هایی که به صورت رقابتی برگزار می شود، این مشکل به صورت وسیع تری خودنمایی می کند.)؛

۱.۳- همسان سازی با انواع موسیقی های رسمی شهری به دلیل جذب مخاطبان شهری؛


۲- تغییر موسیقی آن منطقه به دلیل تغییر فضای اجرایی:


۱،۲- تغییر موسیقی به صورت خودآگاه: مجری موسیقی به دلیل تغییر مخاطبانش، اغلب نمی تواند موسیقی آن منطقه را با رعایت تمامی مختصات مربوط به آن، اجرا کند چراکه اجرایش نیازمند همراهی از طرف مخاطبان است. (این موسیقی ها می تواند شامل انواعی از موسیقی های آئینی، مذهبی و همراه با همخوانی یا رقص گروهی باشد.)؛

۲،۲- تغییر موسیقی به صورت ناخودآگاه: مجری موسیقی به دلیل تغییر مخاطب (مخصوصا مخاطبان شهری) و یا تغییر فضای اجرایی، ارتباط روحی با جمع پیدا نمی کند و تغییراتی در موسیقی اش ایجاد می شود. (این موسیقی ها می تواند شامل انواعی از روایت گویی ها و قصه خوانی های همراه موسیقی باشد.) ؛

موارد یاد شده، تنها بخشی از دلایل تغییر در کیفیت اجرایی راویان موسیقی های نواحی در جشنواره ها است. از طرفی همانطور که گفته شد، به دلایل متعددی امکان برگزاری این جشنواره ها در مناطق مختلف نیست و برگزارکنندگان این جشنواره ها، ناگزیر از تن دادن به این افت کیفیت هستند.

مخاطبان این جشنواره ها را دو گروه بزرگ تشکیل می دهند: ۱- عامه مردم ۲- محققین


عامه مردم:
این گروه از علاقمندان موسیقی نواحی، بیشتر با هدف آشنایی با موسیقی اقوام مختلف، در چنین جشنواره هایی شرکت می کنند و افت کیفیتی که پیشتر مطرح شد، چندان تاثیری در نظر این گروه ندارد. اصولا نگاه عامه مردم به این موسیقی ها، چندان دقیق و موشکافانه نیست و این دست از شنوندگان توانایی کشف کاستی ها را تا حد زیادی ندارند. البته حضور این افراد در جشنواره ها، نه تنها برای آشنایی با موسیقی نواحی مختلف مفید است بلکه حمایت های مادی آنها می تواند به ایجاد انگیزه و در نهایت ادامه فعالیت راویان موسیقی نواحی منجر شود.

محققین فرهنگ: این دسته از مخاطبان جشنواره های موسیقی نواحی، همیشه موشکافانه تر از عامه مردم به دیدن اجرای راویان موسیقی نواحی می پردازند و به همین دلیل هیچ گاه نباید کنسرت های جشنواره ای را مطابق با اجرای آنها در مناطق زندگی این افراد یکسان بدانند. بنابراین برگزاری جشنواره های موسیقی نواحی در شهرهای بزرگ، اگرچه باعث معرفی فرهنگ های کمتر شناخته شده در میان مردم و حمایت های مادی و معنوی از راویان آن می شود ولی یک محقق موسیقی تنها می تواند از طریق این جشنواره ها، سرنخ هایی را در مورد شناسایی اتفاقات فرهنگی کسب کند نه اینکه این اجراها را به عنوان یک نمونه تمام و کمال از موسیقی نواحی قلمداد کند؛ محقق باید برای کار پژوهشی اش در همان منطقه به تحقیق بپردازد.

مجله هنر موسیقی

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

بیشتر بحث شده است