گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نگاهی به «اینک از امید» (۱)

مقدمه

سال گذشته آلبوم «اینک از امید» به آهنگسازی شاهین شهبازی و آواز صادق شیخ زاده با یک تیتر مهم روی خروجی خبرگزاری های داخلی قرار گرفت؛ «اینک از امید، رتبه دوم فستیوال icm اتریش را به خود اختصاص داد».

بیشتر از یک دهه است که پای هنرمندان موسیقی کلاسیک ایرانی به جشنواره های جهانی باز شده است و گاه اخباری مبنی بر موفقیت های آنها را می شنویم. با کمی تحقیق و توجه به آثاری که در این سالها برنده جوایز جهانی شده اند به این نکته پی می بریم که موفقیت این آثار کمتر به دلیل توانایی های فنی اثر بوده است و بیشتر عواملی مانند روابط سیاسی، روابط مالی و گاه زیرکی های صاحب اثر در «پرزنت کردن» اثرش در موفقیت ظاهری آن نقش داشته است. اکثرا جشنواره ها و یا کمپانی هایی که به تولید و عرضه این آثار می پردازند، حداقل در زمینه موسیقی کلاسیک ایرانی، کمترین شناخت را دارند و از یک هیات کارشناسی فنی متخصص در زمینه موسیقی های ممالک غیر غربی، بی بهره هستند.

اما «اینک از امید» در این میان، اثری بود که نمی توانست به خاطر روابط مالی یا سیاسی به کسب موفقیت رسیده باشد. هم آهنگساز و هم خواننده این اثر به حدی نام آشنا نبودند که یک جشنواره یا کمپانی بخواهد روی نام آنها سرمایه گذاری کند. در نتیجه تنها یک شائبه می ماند: آیا داوران این اثر توانایی و شناخت لازم را در زمینه موسیقی ایرانی داشته اند؟

امروز به بررسی نقاط قوت و ضعف این اثر می پردازیم و از این راه، کیفیت داوری این آلبوم را محک می زنیم. (۱)

مشخصات کلی اثر:

ارکستر:

ارکستر سازهای ایرانی شامل سازهای تار، سه تار، نی، کمانچه، سنتور، تنبک، دف، دایره و کوزه

قطعات:

«مقدمه»، «تصنیف مجلس انس»، «تصنیف شور اشتیاق»، «تصنیف آغازی دیگر»

ساز و آواز:

دو اثر ساز و آواز

نوازندگان:

شاهین شهبازی (تار و سه تار)، مرتضی صنایعی (نی)، علی درویش نوری (عود)، فرشاد صارمی (کمانچه)، کوروش بزرگ پور (تمبک)، محسن پوربخت (سنتور) و مهدی نقشینه پور (دف، دایره و کوزه)

مایگی:

دستگاه ماهور و آواز اصفهان

نقد اثر:

«مقدمه»:

خصوصیات ملودیک:

این بخش شامل یک پیش درآمد ماهور می شود که با متر چهار چهارم آغاز شده و در اواسط قطعه به متر دو چهارم تبدیل می شود. این مقدمه تا بخشی که وارد دو چهارم می شود، بسیار کلیشه ای و کسالت بار است؛ دلیل این خصوصیت هم استفاده گسترده از سیکوئنس های مداوم است. تقریبا تمام تم ها همانطور که آغاز شده اند با گذشتن چند سیکوئنس، به پایان می رسند و قابل پیشبینی بودن آنها، موجب دلزدگی شنونده می شود. در بخش دوم که به متر دو چهارم می رسیم ولی تم ها جدیدتر و جذاب تر هستند.

خصوصیات چند صدایی:

در بخش اول این قطعه (متر چهار چهارم) به جز یک همراهی با فاصله سوم (که نی این بخش را اجرا می کند) هیچ ترفند هارمونیک یا کنترپوانتیکی به کار نرفته است. در بخش دوم (متر دو چهارم) ولی گاه کنترپوان های بسیار ساده دوبخشی شنیده می شود.

پی نوشت

۱- به دلیل سفر آهنگساز اثر برای مدتی طولانی به خارج از کشور، امکان دریافت نت اثر بوجود نیامد و نگارنده تنها از طریق گوش سپردن به اثر، سعی در کشف خصوصیات موسیقایی آن داشته است.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

بیشتر بحث شده است