روز شنبه پنجم دی ماه نشستی با موضوع آسیبشناسی ساخت سازهای ایرانی در محل شهر کتاب مرکزی برگزار شد. این نشست در ادامه تحقیقاتی که گروه پژوهشی پویش انجام داده و به همت مجله شهر کتاب در پنجمین شماره آن به طبع رسید برگزار شد. در ابتدای نشست سعید یعقوبیان دبیر بخش موسیقی مجله شهر کتاب درباره چرایی ورود به این موضوع و اهمیت آن در موسیقی ایران، همچنین مشکلات پژوهش و نبود منابع مستند مطالب قابل توجهی را مطرح و با اشاره به وجود منابع بسیار اندک دراین حوزه و مشکلات بر سر راه پژوهشهای مشابه در این باب به پایاننامهای که اطلاعات نادرستی درباره ساخت ساز ارائه کرده بود اشاره و خاطر نشان کرد این یکی از تنها دو منبعی بود که برای پژوهش در اختیار داشتیم.
در ادامه نماینده گروه پویش درباره پژوهش صورت گرفته و سرفصلهای کلی آن برای حاضرین در نشست توضیحاتی داده و روند کلی شکلگیری پژوهش از انجام مصاحبهها تا بررسی و یافتن نقاط ضعف و قدرت این صنعت و چند مورد از یافتههای گروه در این زمینه را به صورت خلاصه تشریح کرد.
جهانشیر بدیعی سازنده تار نیز در ادامه نشست در مورد مصائب ساخت ساز و تهیه مواد اولیه مطالبی را عنوان و خاطرنشان کرد سازندگان با اینکه ممکن است در راستای تخریب محیط زیست کار چندانی انجام نداده باشند اما در مورد انقراض زود هنگام درخت توت در ایران بی شک نقشی تعیین کننده داشتهاند وی در پایان سخنانش چند نمونه از مواد خامی که در سازسازی مورد استفاده قرار میگیرند را به حاضرین نشان داد.
یکی از قسمتهای نشست نیز به آزمودن چند نمونه مختلف از ساز تار (که توسط سازندههای مختلف ساخته شده و قیمتهای متفاوتی داشتند) توسط مسعود آذین، اختصاص یافت.
احسان امامی نوازنده، محقق و مدرس دانشگاه در ادامه با تاکید بر گران بودن سازها خصوصا ساز تار از شکلگیری کار گروهی از نوازندگان و سازندگان که با روشهای مدرن مهندسی (استفاده ازتکنیکهای خشک کردن چوب صنعتی و دستگاههای کپیتراش یا CNC) اقدام به ساخت سازهای با کیفیت مطلوب و قیمت مناسب کردهاند خبر داد و تحقیق و مستند سازی را در این زمینه را از راههای برون رفت از این معضل دانست.
پویا سرایی نوازنده، آهنگساز و مدرس دانشگاه نیز با اشاره به پیشرفت ساخت ساز سنتور در دهههای اخیر و رفع نسبی مشکلات کوک آن به این نکته اشاره کرد که تا زمانی که قیمتها آن چنان باشد که نوازنده برای خرید ساز مورد نظرش پول کافی نداشته باشد باید با ساز فعلی خود مدارا کند. وی افزود یکی از راههای ارزان شدن ساز نخریدن آن توسط نوازنده است.
در پژوهش صورت گرفته توسط گروه پویش با دکتر ارژنگ ناجی (دکترای آکوستیک، استاد دانشگاه و سازنده تار)، دکتر خسرو مولانا (محقق و استاد اکوستیک دانشگاه تهران) علی صمدپور (نوازنده و آهنگساز)، سهیل صادقی (نوازنده کمانچه و استاد دانشگاه)، نگار بوبان (نوازنده عود و استاد دانشگاه شیراز)، عبدالرضا کرباسی و کامبیز پورحسینی (متخصصین علوم زیست محیطی و اساتید دانشگاه تهران)، رامین جزایری (سازنده تار)، حمید قربان زاده (سازنده عود)، مسلم حاتمی (سازنده کمانچه) آگوستو بُنزا (سازنده هاپسیکورد) از ایتالیا، کری بیب (سازنده هارپسیکورد) از استرالیا، چارلی آگل (سازنده ویولا) از امریکا، دیوید وانادواردز (سازنده لوت) و جان پایکماندر از انگلستان، مینورو فوشیمی (سازنده سازهای سنتی) از ژاپن، و ماریا لیلیان سازنده آرژانتینی نیز گفتگو شده است.
۱ نظر