گفتگوی هارمونیک
دو اثر از محمدرضا تفضلی توسط انتشارات ماهور به انتشار رسید. تفضلی هم اکنون در دانشکده موسیقی دانشگاه هنر، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد و دانشگاه تهران به تدریس مشغول است. همچنین وی عضو هیئت علمی دانشگاه هنر تهران و مدیر گروه بخش آهنگسازی این دانشگاه می باشد. در ماه گذشته یک دئوی ویولون و ویولا از محمدرضا تفضلی با اجرای پانیذ فریوسفی و ستاره بهشتی به روی صحنه رفت.
سونات ها
سونات براى پیانو
سونات براى پیانو دارای سه موومان است و عناوین سه موومان آن برگرفته از فرم هاى هر موومان هستند. موومان اول (سونات) ابتدا با یک مقدمه آغاز مى شود. هم تم اصلى و هم تم فرعى این سونات از دو کنترپوان کاملاً فرعى، برگرفته از دو اثر دیگر آهنگساز هستند. موومان دوم متشکل از یک تم و واریاسیون هاست. این تم ملهم از ملودى مازندرانى «جونى جونى» و ملودى بختیارى «عزیزم سوزه» است. سپس بر روى این تم نُه واریاسیون صورت مى گیرد. موومان سوم یک فوگ دوتایى است که اکسپوزیسیون هاى جدا از هم دارد و بر طبق سنت فوگ هاى دوتایى با اکسپوزیسیون هاى جدا از هم، در انتهاى فوگ دو تم (سوژه) به طور همزمان و بر روى هم ارائه مى شوند.
سونات براى ویلنسل و پیانو
سونات براى ویلنسل و پیانو دارای سه موومان است. موومان اول (آلگرو مدراتو، آلگرو کن موتو، آندانته) در فرم سونات نوشته شده است. موومان دوم (آداجیو) یک گفتگو بین ویلنسل و پیانو است که پیانو آکوردهایى را به صورت مقدمه اجرا مى کند و ویلنسل متأثر از لحن بداهه سرایانه و رسیتاتیف گونه است. موومان سوم (لارگّتو ، پوکو پیو موسو) ابتدا با یک مقدمه و در فضاى دشتى آغاز می شود. در این موومان براى تداعى قوى تر دشتى و همایون، ویلنسل فواصل ریزپرده اجرا مى کند.
واگویه ها
واگویه ها (سمفونى شماره ی یک) اثر محمدرضا تفضلی در چهار موومان نوشته شده است. موومان اول به فرم سونات نوشته شده و هدف، پیشبرد دو ایده به موازا ت هم است. ایده ى اول در مقدمه شکل مى گیرد که ابتدا به صورت یک هسته ى تماتیک سه نتى مطرح و بلافاصله در امتداد آن تبدیل به تم مى شود. این تم در واقع حکم موتّو را براى سمفونى دارد. چرا که به جز موومان اول در بخش هایى از موومان چهارم (فینال) نیز ظاهر می شود.
ایده ى دوم ارائه ى واگویه هایى از ردیف موسیقى ایرانى در بخش اصلى و فرعى اکسپوزیسیون است. بخش اصلى بر اساس چهارمضراب نوا و همایون شکل گرفته است. بخش فرعى بر اساس نغمه ى اصفهان است. موومان دوم یک اسکرتسو در فرم سه بخشىِ مرکب است. موومان سوم یک پاساکالیاست که تم اصلى اش برگرفته از کُداى موومان اول سمفونى شماره ى هفت اثر گوستاو مالر است. این پاساکالیا شامل بیست واریاسیون است که در آن دو نقطه ى اوج وجود دارد. نقطه ى اوج اول در واریاسیون دهم و نقطه ى اوج دوم در واریاسیون بیستم است. موومان چهارم (فینال) در فرم مقدمه و روندو آلّا کوردا (روندو به شیوه ى کُردى) است.
رفرن روندو با الهام از رقص هاى کُردى است که در ابتدا به دلیل همان خصلت فُلکلوریک به ساده ترین شکل معرفى شده است اما در ارائه هاى بعدى از منظر هارمونیک و پُلى فونیک لحن آن پیچیده تر مى شود و در هر بار ارائه با واریاسیونهاى مختلف، از جمله ارکسترال، ریتمیک و ملودیک توأم است. سمفونى شماره ى یک را ارکستر سمفونیک ملى اوکراین به رهبرى ولادیمیر سیرنکو اجرا کرده است.
۱ نظر