محمود مشهودی
توضیحی در مورد موسیقی عربهای خوزستان
موسیقی عربهای خوزستان را می توان بصورت کلی به دو دسته: موسیقی مقامی و موسیقی محلی تقسیم کرد ولی اگر بخواهیم فرم های دیگر موسیقی عرب خوزستان را نام ببریم. می توانیم به موسیقی مراسمات از جمله عروسی ها، عزا، اعیاد. موسیقی رقص از جلمه رقص های مردانه: یزله و رقصهای زنانه: هچع و ردح، موسیقی مذهبی از جمله روضه، سینه زنی، مقتل خوانی، موسیقی کار از جمله برداشت خرما، صید ماهی، آسیاب آرد توسط زنان عرب، رکبانی (آوای مخصوص سوارکاری در هنگام جنگ: که در مقاتل امام حسین (ع) مورد استفاده قرار می گیرد)، حدا (آوای مخصوص شتر رانان)، موسیقی کودکان از جلمه گرگیعان، دیللو (لالایی مادران) و ترانه های کودکان و غیره نام ببریم که هر کدام از این بخش ها مباحث مخصوص به خود را می طلبد.
در بخش موسیقی مقامی یا کلاسیک عربهای خوزستان ما شاهد مقامات و الحان بسیار خاص بوده ایم مانند: مقام حویزاوی که از زمان حکومت مشعشیان در هویزه کنونی در استان خوزستان به جا مانده است (۱) و در حال حاضر هم در موسیقی کلاسیک و رسمی عراق مورد استفاده و جزو یکی از ۵۲ مقام آن کشور، از مقامات فرعی حجاز می باشد. (۲) اما متاسفانه در ۱۰۰سال اخیر با ورود رادیو، تلویزیون، ماهواره و دیگر وسایل ارتباطی نبودن اهمیت ضبط و حفظ این بخش از موسیقی عرب های خوزستان، رو به نابودی رفت و جای خود را به دیگر موسیقی کشورهای عربی مانند عراق، کویت و مصر و مخصوص جنوب عراق و مصر داد.
در کل باید گفت شاید در فواصل و اسامی مقامات فرقی بین موسیقی خوزستان و دیگر کشورها وجود نداشته باشد. اما در فرم، ریتم و مهم تر از همه شعر و لهجه دارای تفاوت های مشخص و مخصوص به خود می باشد. اما در بخش موسیقی محلی که خود دارای دو بخش مهم ریفی (روستایی) و بدوی (چادر نیشینان) است.
در موسیقی محلی به چندین دلیل که می توان گفت شامل: نوعی زبان خاص عرب های خوزستان، موقعیت جغرافیایی خاصی که بین دو فرهنگ ایران و عراق قرار دارد و مهم ترین دلیل اینکه، حفظ این بخش از موسیقی معمولاً به دست خود مردم می باشد (زیرا فهم و کلمات آن را برای خود قابل درک تر از بخش موسیقی رسمی و مقامی می دانند) پس در مراسمات خود از این بخش از موسیقی استفاده می نمایند.
پی نوشت
۱- مقاله: پژوهشی در مورد موسقی کشور عراق/ مجله گزارش موسیقی/ ص۱۰۱
۲- دلیل الانغام لطلاب المقام/شعبی ابراهیم خلیل /ص۳۰
خسته نباشید آقای مشهودی
واقعا این استان و این کشور به دلسوزانی همچون شما احتیاج داره، که برای حفظ فرهنگ و تمدن و میراثش تلاش کنید
انشاالله که در این راه، خدا به همراهتون باشه و انشاالله شاهد درخشش روز افزون شما در عرصه فرهنگ و هنر باشیم.
سلام. اطلاعات خوب و بکری بود ای کاش ادامه بدین
دست شما دردنکنه ان شاءالله این مملکت امثال شماروداشته تافرهنگ این مرزوبوم پابرجابمونه