گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

رسول صادقی: نی جدید هم جای کار زیادی دارد

محدودیت اصلی و آزار دهنده نی، در ادامه سوراخ لا خلاصه شده، نغمه سی روی بدنه اصلی نی است و می شود آنرا در صدای بم قوی ایجاد کرد، جناب دکتر عمومی صدای سی را با افزایش طول نی (که حالا این افزایش زیاد مهم نیست، ایراد هم نیست) از پایین ایجاد کرده اند، به نوعی صدای سی بم که در قبل از دو اوج قرار گرفته، صدای سی بم نرم خواهد داد، چون نوع دمش ما در رجیستر دوم نی متفاوت است و آن حالت بم قوی را ندارد و هم اینکه همزمان صداهای سی بمل و سی در این طرح با محدودیت مواجه است ولی در عوض از همین سی می شود به عنوان سی بم یعنی بم ترین نت استفاده کرد که مطمئنا کارساز است ولی در کل باید همه این کلیدهای بالا و پایین را در حد توانمان برای تکمیل محدودیتهای نی بکار ببریم و همه اینها باید باشند، چون تا جایی که آزمایشات امروز من نشان داده است، الگوی سوراخ ها در نی هفت بند، یک الگوی کامل و بی نقصی است، بنابراین سوراخها و گره های نی را نمی شود تغییر داد یا بهتر بگویم، تجربه اینطور نشان داده که دستکاری داشته های اصلی نی، نه تنها بهترش نمی کند بلکه کار را خرابتر هم می کند!

بنابراین فقط یک گزینه پیش رو داریم که آن هم کلیدگزاری نی بدون دستکاری نی.

و اما اینکه فرمودید نسل امروز کار را تمام شده نمی بینند؛ خوب طبیعی است که تمام شده نیست، حتی با جمع بستن این دو طرح باز هم نی محدود هست و جای کار دارد تا جوابگوی توامان نسل قدیم و جدید باشد، نسل امروز دیدش بازتر و گسترده تر از نسل دیروز است. صرفا با یک نوع موسیقی ارضا نمی شد و دوست دارد با سازش همه نوع موسیقی را تجربه کند. در حقیقت دوست دارد به جای همه مردم دنیا فکر کند و خودش را جای همه بگذارد که این خیلی عالی است.

و اما اینکه فرمودید نسل امروز کار را تموم شده نمی بینند؛ خوب طبیعی است که تمام شده نیست، حتی با جمع بستن این دو طرح باز هم نی محدود است و جای کار دارد تا جوابگوی توامان نسل قدیم و جدید باشد، نسل امروز دیدش بازتر و گسترده تر از نسل دیروز است. صرفا با یک نوع موسیقی ارضا نمی شود و دوست دارد با سازش همه نوع موسیقی را تجربه کند. در حقیقت دوست دارد به جای همه مردم دنیا فکر کند و خودش را جای همه بگذارد که این خیلی هم عالی است.

آیا امکان تغییر سری نی (مانند فلوت که سری های مختلفی می توان به آن نصب کرد یا به نی قمیش های دو زبانه نصب کرد) یا کوتاه و بلند شدن ساز (با روشی مثل کوتاه و بلند شدن لوله های دم ماری مثل آنتل رادیو) را در نظر داشته اید؟

معمولا جنس سری نی از سه حالت خارج نیست که اولی نی با سری تیز و بدون سری است و دوم سری برنجی و سوم تلق پلاستیکی؛ نی بدون سری یا همان سری خود نی، صدای نرم و به اصطلاح «تو پر» ی ایجاد می کند و استاد کسایی هم به این شیوه می نواخت، ایرادی که این شیوه دارد این است که نوازنده ها حتما بایستی فاصله بین دو دندان جلویی شان، خیلی باز باشد تا بتواند این روش را اجرا کنند و دوم اینکه برای این شیوه سری نی را باید خیلی تیز کرد که این، به اضافه رطوبت دهان، باعث از بین رفتن سری نی می شود.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

بیشتر بحث شده است