سجاد پورقناد
سری تلق پلاستیکی صدای نرم ولی کم حجمی را تولید می کند و کوک نی را کمتر از ربع پرده پایین می آورد، اکثر نوازنده ها مجبورند از سری تلقی استفاده کنند، سری برنجی، صدای نسبتا تیز و پر حجمی تولید می کند یعنی شفافیت و حجم صدا را همزمان دارد، جدای از این، تنوع سری ها؛ خود جنس سری در نی باعث اختلاف کوک است مثلا شما یک نی را با سری برنجی و تلق با هم مقایسه کنید، نزدیک به ربع پرده اختلاف کوک دارند و برنجی زیرتر صدا می دهد، در کنار همین مسئله نکته جالب دیگری هم هست که عمق کام نوازنده نی، به نوعی جزئی از طول ساز محسوب می شود و اختلاف کوک دمش نوازنده ها در یک نی ثابت، گاهی اوقات به بیشتر از نیم پرده هم می رسد!
خوب انتخاب جنس سری نی را نمی شود به هیچ نوازنده ای تحمیل کرد و در نهایت مجبور است نوع سری ساز خودش را متناسب با شرایط دهان و دندان خودش انتخاب کند و یا اینکه او نمی تواند کوک دمش خود را تغییر دهد، چون آن هم امری ذاتی است و یا اینکه نوازنده ها هم از پشت زبان در ساز می دمند و هم از سینه، همین نیز خودش نیز باعث اختلاف کوک هاست و این شیوه دمیدن نی معاصر، این همه تنوع را موجب شده است و هیچ گریزی از آن نیست؛ نوازنده نی بایستی ساز استاندارد خودش را با نوع دمش و سری خودش پیدا کند و این با تقلید جبران نمی شود. با در نظر گرفتن این مشکلاتی که سر راه است، برای نی برنجی طراحی شده این امکان را فراهم کردیم تا نوازنده بتواند با تغییر در طول بند اول و دوم نی، از بالا که بصورت پیچی یا کشویی طراحی می شود، به کوک استاندارد خودش دست پیدا کند، این قابلیت کم و زیاد شدن بیشتر از یک یا یک نیم سانت نیست و اختلاف کوک ها با همین اندازه به راحتی جبران می شود، بدون اینکه کوک کلی ساز تغییر زیادی بکند.
مطلب دوم در استفاده از سری های دیگر سازها بر روی نی که بایستی به عرض برسانم این است که نی، تنها یک لوله صوتی است و شما با سری های مختلف می توانید صداهای متنوعی تولید کنید ولی ممکن است در بیشتر موارد مثلا فوتک بالابان یا همان قمیش، فقط صدای یک ریجست نی را که بیشتر از هفت یا هشت سوراخ است داشته باشید، مشکل دیگری که در استفاده از سری قمیش در ساز نی با آن مواجه خواهیم شد، نا کوک شدن نی بخاطر افزایش طول سری خواهد بود، معمولا سری نی دیاپازون از لبه مکان دمش تا گره، چهار و نیم سانت است، برای وصل قمیش که خود بیشتر از شش هفت سانت است مجبوریم سری نی را تا پایین تر از گره برش بزنیم، مشکل دوم اینکه قطر داخلی نی بیشتر از چهارده نیست و این برای فوتک از نوع قمیش خیلی کم است و قمیش در لوله ای بکار می رود که صدا در داخل لوله صوتی بپیچد و بیرون بیاید، برعکس نی که صدا از سری و یا دهان ما خارج می شود، پس استفاده از قمیش در ساز نی که دم ماری (مخروط باریک شونده) هم هست، کمی ناممکن و غیر منطقی بنظر می رسد و اگر هم قمیشی متناسب با قطر نی طراحی بشود، باز در نهایت خواهیم دید که صدای خود بالابان بهتر از آن است.
در نی برنجی بخاطر در انتخاب قطر لوله و گره ها، دستمان باز تر است و می شود چینین کاری را انجام داد و با کلید های متنوع، محدوده صدایی آن را در تنها رجستی که دارد، تقویت کرد و حتی وارد ارکستر نمود و یا موسیقی دستگاهی با آن نواخت؛ کافی است ده نت متوالی در اختیار داشته باشد تا رنگ تازه ای به ارکستر بدهد البته نا گفته نماند که روی بالابان هم نظیر چنین کارهایی شده است که البته قابل تقدیر است ولی من متاسفانه ظاهر فنی کار را نمی پسندم و باید خیلی به این موضوع اهمیت داد، من چون بالابان نواز نیستم، سعی می کنم در آن دخالتی نکنم.
از کجا میشه خرید
حداقل ی کلیپ میزاشتید
از کجا میشه تهیه کرد؟ شماره تماس آقای صادقی چیه؟
سلام اقای صادقی نه ی برنجی لبگی میخاستم.