گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

اسماعیلوویچ، منادی صلح (۱)

مقدمه

با جستجوی نام “وِدران اِسماعیلوویچ” در صفحات فارسی اینترنت، نمی توان اطلاعات زیادی از این نوازنده ی بوسنیایی ویولنسل، بدست آورد و البته آن چیزی هم که یافت می شود، بیشتر به بعد از انتشار ترجمه کتاب “ویولنسل نواز سارایوو” اثر “استیون گالووی” مربوط است که البته بیش از آنکه مبتنی بر واقعیت ها باشد، بر اساس تخیلات نویسنده شکل گرفته است. اسماعیلوویچ شاید اثر موسیقایی خاصی خلق نکرده باشد و حتی در زمینه ی اجرا و نوازندگی نیز جزء نامداران این عرصه نباشد، ولی اقدام او در جلب افکار عمومی جهانیان به فجایع جنگ بوسنی و جنایات صربها توانست نام او را در تاریخ موسیقی جهان جاودانه سازد. او ثابت کرد موسیقی تنها عامل لذّت و یا حتی تفکر نیست. موسیقی می تواند منادی صلح و آرامش باشد البته نه در پس ژست های روشنفکر مآبانه و سالنهای مجلل کنسرت، بلکه در خرابه های کتابخانه سارایوو و در زیر آتش گلوله و خمپاره.

 

***

“ودران اسماعیلوویچ” (Vedran Smailović) در ۱۱ نوامبر سال ۱۹۵۶ در شهر سارایوو (۱) پایتخت جمهوری بوسنی و هرزگوین بدنیا آمد. او که به “ویولنسل نواز سارایوو” یا “چِلیست سارایوو” مشهور است، علاوه بر سابقه ی حضور و نوازندگی در “کوارتت زهی سارایوو”، در ارکستر رادیو و تلویزیون، ارکستر فیلارمونیک، اپرا و تئاتر ملّی سارایوو نیز به فعالیت مشغول بوده است.

اسماعیلوویچ در خلال محاصره ی سارایوو بدست شبه نظامیان صِرب در دهه ی نود میلادی، به طور منظم به اجرای موسیقی در ساختمانها و اماکن تخریب شده می پرداخت او همچنین در مراسم تدفین و تشییع غیرنظامیان کشته شده، ویولنسل می نواخت و این در حالی بود که این گونه مراسم و اجتماعات همواره توسط صربها مورد تهدید و حمله قرار می گرفت.

“ودران” آثار مختلفی از آهنگسازان معاصر و کلاسیک را اجرا می نمود ولی یکی از معروفترین آثاری که علاقه ی خاصی به اجرای آن داشت، “آداجیو در سل مینور” اثر “توماسو آلبینونی” (۲) بود.

اقدامات شجاعانه ی اسماعیلوویچ در طول جنگ و دوران محاصره ی سارایوو، الهام بخش بسیاری از هنرمندان و موسیقیدانان جهان بوده است که برای نمونه به برخی از آنان بصورت خلاصه اشاره می کنیم:

“دیوید وایلد” (۳) به افتخار او یک قطعه سولو برای ویولنسل تصنیف نمود و نام آنرا “چِلیست سارایوو” گذاشت. این آهنگ توسط “یویوما” (۴) اجرا شده است.

“پل اونیل” (۵) آهنگساز قطعه ی بی کلام “شب کریسمس / سارایوو ۲۴/۱۲” می گوید اجراهای اسماعیلوویچ الهام بخش او برای ساخت این آهنگ بوده است. این اثر در سال ۱۹۹۶ توسط گروه “Savatage” و “Trans-Siberian Orchestra” اجرا و منتشر شد. قطعه ی “شب کریسمس / سارایوو” توصیف ویولنسل نواز تنهایی است که سرود فراموش شده ی کریسمس را برای سارایووی جنگ زده می نوازد.

پی نوشت

۱- در زمان تولد اسماعیلوویچ سارایوو یکی از شهرهای کشور یوگسلاوی بود. یوگسلاوی در دهه ۹۰ میلادی تجزیه شد.

۲- توماسو آلبینونی (Tomaso Albinoni) آهنگساز ایتالیایی قرن ۱۷ و ۱۸ میلادی در دوره ی باروک.

۳- دیوید وایلد (David Wilde) آهنگساز و پیانست معاصر اهل بریتانیا.

۴- یویوما (Yo-Yo Ma) از بزرگترین و معروف ترین نوازندگان حال حاضر ویولنسل در جهان می باشد.

۵- پل اونیل (Paul O’Neill) آهنگساز و ترانه سرای آمریکایی که آثارش بیشتر در سبک راک و پراگرسیو متال می باشد.

 

میثم پورتجریشی

میثم پورتجریشی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است