گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

علوانی فقط یک آواز نیست (۳)

پس در چنین وضعی مردی از روستای برومی از توابع اهواز از خانواده شعر دوست و با فرهنگ و از طبقه فقیر در سال «۱۲۷۷ هجری» بنام «علوان الشویع» به دنیا می آید. (۷) تا بتواند بخش کوچکی از این فرهنگ را از خطر نابودی حفظ کند.

علوان که به نوعی احساس می کرد این میراث گرانبهای فرهنگی در حال نابودی است. بخشی از عمر خود را در جهت جمع آوری اشعار، ابوذیه ها، موال، عتابه، گصیده (قصیده)، داستانها و اطوار مختلف. به صورتی که اکثر شهرها و مناطق مختلف حاشیه رود کارون را به دلیل این هدف بزرگ سفر می کرد. در استان خوزستان ما شاهد چند قوم بزرگ از جمله شوشتری، دزفولی، بختیاری، بهبهانی و عرب می باشیم. (۸)

حال وقتی به موسیقی تمام این اقوام و یا گوشه هایی که به نام خود در ردیف دستگاهی ایران می باشد، نگاه می کنیم مشاهده می کنیم که تمام این گوشه ها بیشتر در دستگاه همایون (۹) و در دانگ اول آن می باشد. با این تفاوت که در فرم و لهجه با هم متفاوت هستند. پس ما می توانیم نتیجه بگیریم که این نوع فاصله موسیقی در تمام آوازهای محلی مناطق حاشیه که کمربندی استان خوزستان مخصوصاً آن اقوامی که نزدیک رود کارون زندگی می کنند استفاده شده است.

در این مناطق قومی بنام عموری ها زندگی می کردند که نوعی آواز بسیار حزین مخصوص به خود داشتند که در بین تمام قبایل دیگر عرب زبانزد بوده اما متاسفانه به دلیل مسائلی که قبلاً گفته شد. این”طور” زیبا رو به نابودی رفت. تا زمانی که علوانی با استفاده از اشعار بسیار زیبا که مربوط به شعرای بزرگ عرب و با صدای محزون خود بار دیگر این طور را تکمیل و احیاء کرد. بصورتی که در بین مردمان عرب دیگر به نام طور علوانی این فرم آواز را می شناختند. (۱۰)

شعر و اهمیت آن در طور علوانی

در ابتدا باید گفت که بطور کلی در اطوار، شعر یکی از مهم ترین و اساسی ترین بخش مربوط به یک طور می باشد و دارای اهمیت بسیار است و این بخش بیشترین رواج در بین عوام را دارد؛ طبیعتا عامه مردم بیش از فهم دقیق فواصل موسیقی و تکنیکهای موسیقی، نسبت به شعر توجه دارند، در نتیجه در اطوار ما بجای اینکه شاهد تکنیکهای خاص مقام گردانی (مدلاسیون) و تکنیکهای موسیقی باشیم بیشتر متوجه اشعار و مفاهیم دقیق آن می باشیم. در کل در طور علوانی از فرم شعری “ابوذیه” که یکی از فرم های مخصوص بسیار زیبای شعر عرب می باشد (۱۱) که در بحر “الوافر” یا بحر «مفاعلتن مفاعلتن مفعولن» گفته می شود. (۱۲)

پی نوشت

۷- سایت شعر و دانستنیها – مروری بر تاریخچه سبک اصیل علوانیه

۸- ویکی پدیا صفحه خوزستان

۹- دستگاه همایون یکی از هفت دستگاه موسیقی ایران می باشد.

۱۰- «تا دیر نشده «علوانی» را ثبت ملی کنید.» سایت خبرگذاری دانشجویان ایران “ایسنا”

۱۱- کتاب «موسیقی قوم عرب» نوشته بهمن کاظمی – ص ۷۳

۱۲- مجله الحیاه الموسیقیه «اطوار الغناء الریفی العراقی» – ج۴۱ – ص۱۲

محمود مشهودی

محمود مشهودی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است