گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

درباره کتاب «شورانگیز» (۲)

به‌منظور سهولت در نت‌نوازی و ارتباط‌برقرارکردن بیشتر مخاطبْ تمام محتوای کتاب در لوح فشردۀ همراه کتاب به‌طور آموزشی توسط نگارنده نواخته‌‌ شده است. ضربی‌ها برای جلوۀ بیشتر با تنبک همنوازی شده‌اند و علاوه‌بر‌این هر ضربی با تنبک و صدای آهستۀ سنتور نیز درج شده است تا هنرجو پس از تسلطْ هر قطعه را با همراهی تنبک نیز تمرین‌کند. در تصنیف‌ها از نوشتن هجا به هجای اشعار زیر نت‌ها صرف‌نظر، و به‌جای آن در لوح فشردۀ همراه کتاب یکایک تصنیف‌هابه‌صورت باکلام اجرا شده تا نحوۀ تطابق شعر و موسیقی برای هنرجو گویا شود و علاوه‌بر‌این هر تصنیف به‌صورت بی‌کلام (با سنتور و تنبک) نیز همنوازی شده است.

قسمتی از مقدمۀ نگارندۀ کتاب:

مجموعۀ حاضر کتابی آموزشی‏ست برای نوازندگانی که دورۀ مقدماتی نوازندگی سنتور را پشت سر گذاشته‏اند و مایلاند با مبانی ردیف موسیقی سنّتی یا کلاسیک ایرانی آشنا شوند. منابعِ ردیف موسیقی کلاسیک ایرانی اغلب نگاهی آکادمیک یا به زبان دیگر «حرفه‏ای» به آموزشِ ردیف دستگاهی موسیقی ایرانی داشته‏اند. این در حالی‏ست که امروزه بخش وسیعی از دوست‏داران موسیقی ایرانی این هنر را به شکل «غیرحرفه‏ای» در کلاس‏های خصوصی یا مؤسساتِ آزادِ آموزشی فرا می‏گیرند و پس از طی دورۀ مقدماتی ناگهان با حجم عظیمی از مطالب پیچیده مربوط به گوشه‏ها، آوازها و دستگاه‏های موسیقی ایرانی برخورد می‏کنند که حتی برای درک کلیات آن نیز سال‏ها زمان لازم است.

از سوی دیگر، اشتیاق به یادگیری و نواختن قطعات مشهور و زیبای استادان موسیقی موجب می‏شود نوازنده بدون داشتن پشتوانۀ تکنیکیِ لازم و به امیدِ واهیِ پیشرفتِ هر چه سریع‌تر به اجرای قطعات مشهور و دوست داشتنی‌، امّا دشوار، رو آورد. متأسفانه در بیشترِ این موارد نتیجه چیزی جز فشارهای جسمی و روحی، بُروز اشتباهات فراوان در اجرا و نهایتاً دلسردی و ناامیدی نیست.

نگارنده بر پایۀ حدود سی سال تجربۀ تدریس موسیقی و برای مواجهه با مشکلات فوق کوشیده در این کتاب راهی برای آموزش سادۀ ردیف دستگاهی موسیقی ایرانی و همچنین قطعات ضربیِ آن برای علاقه‌مندان ارائه نماید. در این شیوۀ آموزش:

۱- بیشتر قطعات ضربی (پیش‏درآمد‏ها، چهارمضراب‏ها و رِنگ‏ها) کوتاه و ساده شده‏اند. در مورد پیش‏درآمد‏ها و رِنگ‏ها تا حد امکان بخش‏هایی انتخاب شده که معرّف درآمد و دستِ‏کم یکی از گوشه‏های اصلی (یا شاه گوشۀ) آن دستگاه یا آواز باشند و در مورد چهارمضراب‏ها بخش‏های دشوار آنها حذف شده و هدفْ بیشتر ساده‏نویسی و سهولتِ نسبیِ اجرا بوده است.

۲- به‌عنوان یکی از الگوهای معمول در اجرای موسیقی ایرانی و درکِ سادۀ فرم در موسیقی در همۀ دستگاه‏ها و آوازها از توالیِ همیشگیِ ۱) پیش‏درآمد‏ ۲) درآمد ۳) چهارمضراب ۴) یکی از گوشه‏های مهم دستگاه یا آواز ۵) چهارمضراب در آن گوشه ۶) فرود ۷) تصنیف و ۸) رنگ استفاده شده است. تنها در چند مورد برای آشنایی با گوشه‏های مهمِ ریتمیک‌_ مانندِ کرشمه، خسروانی، تکِ مقدّم و چهارپاره_ این توالی با اندکی تغییر ارائه شده است.

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

۱ نظر

  • بهره گیری از امکانات صوتی در فرایند آموزش در این کتاب شایان توجه است. موسیقی ایرانی اساساً بر بنیان ارتباط صوتی قرار دارد. از طرف دیگری در اجرای قطعات ضربی برای یک هنرجوی نوازندۀ ساز ملودیک، همراهی تنبک بسیار اثرگذار است.
    پیوست صوتی و مالتی مدیا میتواند یکی از راه حلهای موثر برای فائق آمدن به مشکلاتی باشد که نت نگاری به آموزش موسیقی ایرانی وارد کرده است.
    تلاش برای تحلیل و معرفی این آثار نیز حائز اهمیت و شایان تقدیر است.

بیشتر بحث شده است