گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

به بهانه کنسرت ارکستر کامه راتا در تالار وحدت (۲)

در هنگام مقایسه کلیه آثار پارت پس از ۱۹۷۶، یک تم بنیادین مشترک وجود دارد و آن امر ماورائی و الهی است. رویکرد پارت به مذهب، جلوه خاصی به خلوص و بی آلایشی نگاه هنرمندانه وی بخشیده است. بسیاری موسیقی پارت را گذار شنونده به “لحظه بیرون زمان” تعبیر کرده اند. از برجسته ترین آثار این دوره می توان به Fratres، Cantus In Memoriam Benjamin Britten و Tabula Rasa اشاره کرد.

جایگاه پارت در موسیقی معاصر بدون شک فراتر از مکاتب و سبک هاست و به سبب روح متعالی، کمال گرا و فرازنده آثارش، اساسا در مرتبه ای والاتر از دیگر جریان های موسیقی مدرن قرار می گیرد.

فرترس (Fratres)

از آثار شاخص پارت در سبک تینتینابولی، گستره ای وسیع از تنظیم ها را در تاریخچه خود داراست که رایج ترین آنها عبارتند از نسخه تنظیم شده برای ویلن، ارکستر زهی و پرکاشن، و همینطور ویلن و پیانو. نخستین نسخه فرترس در سال ۱۹۷۷ برای کوئینتت زهی و کوئینتت بادی نوشته شد و نسخه های بعدی به تدریج تا سال ۱۹۹۲ تنظیم شدند.

از لحاظ ساختاری، فرترس شامل مجموعه ای از سکانس آکوردها در میزان های ۷، ۹ و ۱۱ ضربی است که با یک موتیف پرکاشن تکرار شونده از هم جدا می شوند. سکانس آکوردها از یک الگوی آرام و شفاف پیروی می کنند. آکوردهای پیش برنده، بر روی دو خط باس با فواصل پنجم، همچون یک سرود روحانی ارکسترال، با حرکت تدریجی خود در هر تکرار، از لحاظ بافت هارمونیک غنی تر، و در گستره صوتی عمیق تر می شوند و پس از رسیدن به اوج، آرام آرام فروکش می کنند تا به سکون و آرامش برسند.

نسخه فرترس برای ویلن سولو، زهی ها و پرکاشن در سال ۱۹۹۲ نوشته شد. در اینجا ساز سولو در آغاز بر مبنای تفسیری از ماتریال اثر، آرپژنوازی می کند و در ادامه همراه با حرکت آرام و ژرف ارکستر، گاهی با حالتی متین و مکاشفه آمیز و گاه با انرژی و پر تنش، به بسط تم می پردازد. سرانجام با دور شدن تدریجی صداها، قطعه به یک سکوت نهایی ژرف اندیشانه فرو می رود.

ماریو کاستلنو وُ تدسکو (Mario Castelnuovo-Tedesco)

کاستلنو وُ تدسکو در آوریل ۱۸۹۵ در فلورانس در خانواده ای ثروتمند متولد شد و تنها ۹ سال داشت که آهنگسازی را آغاز کرد. در ۱۹۱۵ نزد “پیزتی” که یکی از تاثیرگذارترین مدرسین ایتالیا در آن زمان بود، شروع به تحصیل آهنگسازی کرد. ” آلفردو کاسِلا” آهنگساز و پیانیست، از حامیان آغازین موسیقی او بود که آثار وی را در رپرتوار خود جای داد.

به علاوه تدسکو یک پیانیست موفق هم به شمار می رفت. در سال ۱۹۳۹ به سبب مسائل سیاسی خاص اروپا در آغاز جنگ دوم، با حمایت آرتور توسکانینی به آمریکا مهاجرت کرد و خیلی زود به عنوان آهنگساز فیلم مشغول به کار شد. با کمک یاشا هایفتز، به عنوان آهنگساز فیلم با متروگلدوین مایر قرارداد بست و در طی مدت ۱۵ سال در ساخت موسیقی حدود ۲۰۰ فیلم نقش داشت. تدسکو همچنین بر دیگر آهنگسازان برجسته فیلم چون هنری مانچینی، جری گلداسمیت، جان ویلیامز، آندره پروین و … تاثیرگذار بود.

ارتباط او با هالیوود دارای ابهام و چندگانگی است. هرچند بعدها تلاش کرد تا نفوذ هالیوود را بر آثار شخصی خود انکار کند، با این حال باور داشت که آن آثار به همان اندازه که اپرا بنیان اروپایی دارد، اساسا دارای فرم هنری آمریکایی بودند.

از آثار قابل توجه پیش از مهاجرت وی می توان از اپرای “La Mandragor” 1926 (که آغاز رویکرد تدسکو به متون ادبی بزرگ همچون اشعار آشیل، ویرژیل، جان کیتس، وردزورث، والت ویتمن، لورکا و به خصوص شکسپیر به عنوان منبع الهام موسیقی بود)، کنسرتو ویلن شماره ۲ (۱۹۳۱) به سفارش یاشا هایفتز، و کنسرتو گیتار شماره ۱ نام برد. تدسکو در ۷۲ سالگی در بورلی هیلز کالیفرنیا در گذشت.

فرشاد عامری

فرشاد عامری

۱ نظر

  • کامه راتا توانست اجرای عالی رو به نمایش در بیاره.وبه راستی اجرای چنین آثاری جای سپاس داره.
    به کیوان میرهادی و ارکستر کامه راتا تبریک میگم

بیشتر بحث شده است