گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

به بهانه کنسرت ارکستر کامه راتا در تالار وحدت (۱)

تالار وحدت در روزهای ۲۶ و ۲۷ آبان ۸۷ میزبان کنسرت فصل پاییز ارکستر کامه راتا به رهبری کیوان میرهادی بود. در این کنسرت سه قطعه از آروو پارت، تدسکو و تَوِنر (هر سه برای سولو و ارکستر) اجرا شد. در بخش اول “فِرَترس” برای ویلن سولو و ارکستر زهی اثر آروو پارت، با نوازندگی سولوی رسا محمودیان، و سپس کنسرتو گیتار شماره ۱ در ر ماژور Op.99 از کاستلنو وُ تدسکو ، با اجرای گیتار سولوی منصور حبیب دوست به روی صحنه رفت. بخش دوم به اجرای کنسرتو ویلنسل جان تونر با عنوان The Protecting Veil در ۸ موومان، با ویلنسل سولوی مجید اسماعیلی اختصاص یافت.

مقاله پیش رو به معرفی اجمالی این سه آهنگساز و آثار برگزیده اجرا شده در این کنسرت اختصاص دارد.

آروو پارت (Arvo Pärt)

آروو پارت متولد ۱۹۳۵ در استونی، یکی از تاثیرگذارترین آهنگسازان مکتب مینیمال در جهان است. آثار آغازین تجربی وی مانند سمفونی شماره ۱، تحت تاثیر مکتب سریالیسم و موسیقی تصادفی بود.

تکنیک کولاژ را که نوعی قرار دادن ماتریال موسیقی اقتباسی از آثار آهنگسازانی چون باخ و چایکوفسکی در ساختار سریال شخصی خود بود، چندی آزمود. پارت پس از تصنیف Credo در سال ۱۹۶۸، به یک دوره سکوت هنرمندانه و خلاقه فرو رفت و به مطالعه موسیقی قرون وسطی و به خصوص ارگانوم نتردام و پلی فونی رنسانس پرداخت. ثمره این دوره، سمفونی شماره ۳ بود که از اساس با آثار گذشته تفاوت داشت.

به این ترتیب پارت تکنیک سریال را با هدف دستیابی به یک زبان بسیار درون نگرانه تونال، که اساسا زیبایی شناسی آن بر آرامش و رهایی استوار بود، کنار گذاشت. با این وجود وی همچنان برای دستیابی به زبان شخصی حقیقی خود، به جستجو ادامه داد. سال ۱۹۷۲ آغاز یک سکوت جستجوگرانه دیگر بود که چهار سال به طول انجامید و سبک اختصاصی و مشهور ” تینتینابولی” (tintinnabuli) از این سکوت سر برآورد.

این صدای شخصی و جدید آروو پارت با قطعه پیانوی Für Alina به جهان موسیقی معرفی شد. پارت خود می گوید: “در این اثر بود که سری تریادها را کشف کردم و آن را قاعده راهنمای ساده و کوچک خود قرار دادم.” سبک تینتینابولی را می توان به طور ساده به کارگیری ترکیب های مختلف یک آکورد بر روی توالی نتهای یک گام با مرکزیت تونال همان آکورد، توضیح داد. در حقیقت تینتینابولی شامل بسط یک تریاد ساده تونیک در یک یا چند صدا می شود. این حالت صدادهی تداعی کننده ارتعاش یک ناقوس است و رزونانس اصوات، یک پژواک پر طنین و غنی از هارمونیک ها پدید می آورد که برای همیشه دستاورد پارت باقی خواهد ماند.

او می گوید: ” تینتینابولی گستره ای است که گاهی در درون آن پرسه می زنم. هنگامی که در جستجوی پاسخ هایی برای زندگی، موسیقی و کارم هستم. در ساعت های تاریکم احساس خاصی دارم که هر آنچه خارج این یک موضوع باشد، فاقد معناست. پدیده پیچیده و چندوجهی تنها مرا گیج می کند و من تنها باید در جستجوی یگانگی باشم […] تینتینابولی یک چنین چیزی است. سه نت یک تریاد مانند ناقوس هایی هستند و به همین سبب است که آن را تینتینابولی می خوانم.”

فرشاد عامری

فرشاد عامری

۱ نظر

بیشتر بحث شده است