شریف؛ مردم سالار موسیقی (۳)

هرچند در همان زمان با نگاهی موشکافانه به آثار وی می توان به ذوق و قریحه و با اصطلاح لهجه و زبان شخصی فرهنگ شریف در تار پی برد. البته این نکته را نیز باید در نظر گرفت که سبک تار نوازی خاندان شهنازی با سبک وزیری تفاوت های عمده ای داشته، ولی به هرحال اجرای آثار وزیری توسط فرهنگ شریف نشان دهنده سبک متفاوت نوازندگی وی در آن دوران نسبت به دوره ای است که عموماً از تار شریف شنیده شده است.

در ادامه و در رابطه با تحول ساز شریف به گونه ای که امروزه از آن شناخت داشته و آن سبک را از دیگر سبک های تار نوازی متمایز می سازد، عواملی را باید در نظر داشت. تار نوازی شریف اولاً به نوعی متاثر از دورانی است که می توان از آن به عنوان دوره طلایی ویلن نوازی در رادیو و به طور کلی موسیقی ایرانی، بعد از ظهور نسل ویلن نوازان مکتب صبا و تاثیر گرفته از فضای رادیو دانست.

زمانی که فرهنگ شریف وارد رادیو شد و با هنرمندان و نوزاندگانی چون ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، لطف اله مجد، مهدی خالدی و در ادامه همایون خرم، پرویز یاحقی، حبیب اله بدیعی، رضا ورزنده و … آشنا و همنشین شد، ذوق و قریحه ذاتی و زبان شخصی وی در تار بیشتر نمایان شد که تا اواخر نوازندگی وی، تاثیرات همنشینی با این هنرمندان استمرار یافته و سبک نوازندگی فرهنگ شریف را بسیار متمایز از سایر نوازندگان هم عصر خود نمود. ثانیاً خصوصیات شخصی و درون گرایی ذاتی شریف تاثیر غیرقابل انکاری در شیوه ی نوازندگی وی داشته و حتی جمله بندیهای خاص وی را می توان شرح حال درونی او دانست.

با این اوصاف اگر دوران نوازندگی فرهنگ شریف را به دو دوره تقسیم بندی نماییم دوره اول نوازندگی فرهنگ شریف را می توان در امتداد و در راستای خصوصیات جریان اول یا همان جریان کلاسیک موسیقی ایرانی دانسته و دوران دوم نوازندگی وی که حاصل تغییرات بنیادی و اساسی در شیوه نوازندگی فرهنگ شریف بوده را در مسیر جریان دوم بدانیم.

در رابطه با دیدگاه جریان سوم موسیقی نسبت به فرهنگ شریف آنچه تاکنون در بین سردمداران این جریان مرسوم است رد و نفی این شیوه از نوازندگی به دلیل عدم هماهنگی و پایبندی به سنت ها و اصول حاکم بر موسیقی مبتنی بر ردیف می باشد.

بشنوید اجرایی از فرهنگ شریف را در دستگاه نوا

هرچند در رابطه با فرهنگ شریف در این دیدگاه، هیچگاه پیشینه و درک محضر اساتید و بزرگان آن دوران و نیز دوران ابتدایی نوازندگی وی در نظر گرفته نشده است. با این حال فرهنگ شریف همواره و در همه حال جزو ماندگارترین نوازندگان و نوابغ تار و مبدع روشی در تارنوازی بوده که چه در بین نخبگان و اهل هنر و چه در بین طبقه عامه مردم از جایگاه ویژه و والایی برخوردار می باشد.