گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

جندقی: آواز مخاطب خاص دارد


اولین چیزی که از خانم پریسا یاد گرفتید چه بود؟

دستگاه شور در آمد که با شعر هزار جهد بکردم که سر عشق بفروشم…


ردیف دیگر هم کار کردید؟


نزد خانم پریسا ردیف استاد کریمی را کار کردم و در دانشگاه علمی کاربردی ردیف استاد عبدالله خان دوامی که ضرب ادواری بسیار عالی دارد…

در مورد شیوه خانم پریسا و حفظ و اشاعه آن بفرمائید؟

خوب ایشان از جایگاه خاصی برخوردار هستند اگر دقت کنیم بسیاری از بانوان خواننده در قبل از انقلاب در کاباره ها می خواندند ولی تعداد اندکی نرفتند و جایگاه خود را حفظ کردند مثل خانم معصومه مهرعلی، خانم هنگامه اخوان و تنی چند دیگر…


چه نقشی خانمها در آواز موسیقی ایرانی داشته اند؟

قدری که عمیق تر نگاه کنیم در گذشته دور خانم ها در خلوت دربار می خواندند و اولین ضبط صدای بانوان در سال ۱۲۹۱ ش اتفاق افتاد که بیشتر تصانیف عارف قزوینی را خوانده اند و هرچه جلوتر آمدیم جایگاه بهتری برای آواز خانم ها ایجاد شد که در درجه اول همدلی اهالی موسیقی را طلب می کند.


آیا تصانیف عارف و شیدا را کار می کنید؟

بله خیلی زیباست وقتی می شنوید لذت می برید اما وقتی می خواهید همان را بخوانید میبینید عارف و شیدا در موسیقی به درجه کمال رسیده بودند، در نتیجه خواننده وقتی می خواهد این تصانیف را اجرا کند یک دریافت و هوش موسیقیایی عالی می خواهد تا از عهده بر اید و حق مطلب ادا کند.

در مورد بازخوانی تصانیف که بانوان در گذشته خواندند و امروزه در آقایان متداول شده مطلبی بفرمائید؟
در گذشته آهنگسازان و اساتیدی که برای بانوان آهنگساز ی می کردند یک ظرافت و لطافت هایی را در نظر داشتند که با صدای آن خواننده تطبیق داشت که در صدای آن خواننده انعکاس داشت و مخصوص آن فرد بود اما امروز یک خواننده مرد می آید همان را می خواند این آقا هرچقدر هم دقت کند و صدایش را تنظیم کند، باز آن اثر اول نمی شود و از حال و هوای آن اثر نخست به دور است این همه انرژی مصرف میکند که صرفا نوستالژی را زنده کند خوب این انرژی را سر آواز خودش مصرف کند که بیشتر موفق است ببینید دقت کنید آن اثر اول از آن بانوی خواننده بوده ساخته اساتیدی چون تجویدی و امثال آن بوده که بسیار باسواد و با مطالعه بودند و از دقائق و ظرایف موسیقی مطلع بودند و بینش خاصی داشته اند، خصوصا در کار ارکسترال… معتقدم تصانیفی که در دوره گلها ساخته شده مخصوص همان بانوان خواننده است، گاهی وقتها تصنیف را می شنوم حس می کنم برای یک خانم ساخته شده چه بهتر است بدل کاری و کپی کاری نکنیم.

بهتر است اگر سراغ چنین آثاری می رویم بتوانیم با لحن شخصی خودمان بخوانیم و سعی نکنیم دقیقا شخص قبلی را کپی کنیم چراکه هر حنجره ویژگی های شخصی خود را دارد و کمتر قابل تکرار است. این همان کاری است که بزرگان موسیقی ما همچون بنان، شجریان، پریسا و… انجام داده اند و موفق بوده اند.

برای کنسرت بانوان چه پیشنهادی دارید؟

خب در کنسرت بانوان مخاطب بانوان هستند که تعداد اندکی خاص یا اهل فن در سطح صاحب نظر و الباقی عام هستند و خویشان و دوستان و… آواز مخاطب خاص دارد. اهالی موسیقی همکاری کنند بدون چشم داشت یک جامعه ای مثل جامعه باربد درست کنند که ویژه بانوان باشد که بتوانند آنجا آثارشان را عرضه کنند. کار برای آقایان راحت تر است برای بانوان نه بازگشت اقتصادی دارد و کلی هم کارهای اداری و اما و اگرها، در خارج هم بیشتر از خانم های خواننده موسیقی پاپ می خواهند یا فولکلور. آواز مخاطب خاص می خواهد و کمک اهالی موسیقی… با همدلی کار پیش می رود.


در خانواده تان چه کسی مشوق شما بوده؟


اول مادرم که همیشه مشوقم، بوده و بعد همسرم آقای حبیب عباس خان که همیشه مرا در موسیقی خیلی حمایت می کند.


با سپاس از شما که وقت خودتان را در اختیار بنده گذاشتید

بهروز مبصری

بهروز مبصری

متولد ۱۳۳۶ ساوه
محقق تاریخ موسیقی و نوازنده تار و سه تار

دیدگاه ها ۲

  • همین که دیدم فهمیدم باحتمال زیاد خیلی نباید خواننده خوبی باشه! چون فک پایین بزرگ نداره. جالب است که خودشان اهنگ در دل اتش غم رخت رو که تاج خونده بازخونی کرده و اصلا هم خوب نخونده. در ضمن مثلا وقتی افتخاری اهنگ پریسا رو در شعر دیگری ای ساقی ما سرمستان استفاده کرد چه مشکلی پیش امد یا بعضی از بازخوانی های دلکش که خود دلکش صدای مردانه ای داشت و افتخاری بعضیش رو بهتر هم خوند.

بیشتر بحث شده است