گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

سعیدی: در ابتدا سبک نوازندگی ایرانی ها عربی بود

نوازندگان ایرانی قانون تحت تاثیر شیوه نوازندگی اعراب دوباره نواختن قانون را در ایران از سر گرفتند مانند رحیم قانونی و جلال قانونی و بعد از آن استاد خودم زنده یاد مهدی مفتاح و خانم سیمین آقارضی همه اینها به همان سبک و شیوه‌ی تکنیک موسیقی عربی با نوای موسیقی ایرانی می نواختند. یکی از این اساتید هم که هنوز هستند ولی به دلیل کهولت سن نوازندگی نمی کنند آقای اکبر صدیف هستند که الآن در تگزاس زندگی می کنند. از نواخته های آقای صدیف هم فایل شنیداری دارم.

از نظر نوع اجرا با چند انگشت می نواختند؟ با کدام انگشت‌ها ریز می‌زنند؟

با انگشت نشانه اجرا می‌کردند و در واقع همان تکنیک عربی را اجرا می کردند که بر اساس سؤال و جوابت دست راست و چپ است و گلیساندو های زیاد یعنی سبکی که خانم سیمین اجرا کرد را اگر شنیده باشید آن تکنیک عربی است با نوای موسیقی ایرانی، آقای مفتاح هم همین طور بودند.

من در هنرستان قانون را به عنوان ساز دوم انتخاب کردم، چون در آن زمان اصلاً ساز قانون به عنوان یک ساز تخصصی در سیستم آموزشی نبود، اما در حال حاضر مدرک تخصصی کارشناسی ارشد به این ساز می‌دهند یعنی بالاترین مدرکی که ما داریم، (دکتری اینجا نداریم ولی کارشناسی ارشد داریم) خیلی از شاگردهای من، در مقطع کارشناسی ارشد مدرک گرفتند و کار کردند.

خودتان هم در مقطع کارشناسی ارشد تدریس می کنید؟


بله. بعضی از شاگردانم هم تدریس می کنند در این مقطع مثل خانم مریم ابراهیم که در ارکستر آقای شجریان هم می نواختند. ایشان دانشگاه هنر هم درس اش را تمام کرده است و من هم جزء ژوری امتحانی‌شان بودم.

از زمانی که من شروع کردم به کار کردن و کتاب نوشتم و کتاب متدهایم چاپ شد و بعد قطعه‌هایی ساختم، قطعه‌هایی از اساتید مختلف تنظیم کردم، این ساز از طرف اساتید به رسمیت شناخته شد و الان به چنین جایگاهی رسیده است.

ساز اول ویولون بود ولی می خواستم لیسانس قانون داشته باشم، به همین خاطر مجبور بودم هر دو را امتحان بدهم. دکتر داریوش صفوت که ایشان استاد من بودند گفتند که شما می‌توانید چون من قانون را کاملاً با سبکی که آقای مفتاح به ما درس داده بودند اجرا نمی‌کردم ولی ایشان گفتند که شما دانشگاه قانون را ادامه بدهید، من مطمئن هستم که این قانون دست شما کاملاً به سبک ایرانی در می آید، چون الآن فرمی که دارید می‌زنید کاملاً نوای موسیقی ایرانی را ما از آن می‌شنویم؛ از آن به بعد شد که دیگر به طور کلی قانون در گروه‌های مختلف جا پیدا کرد چون دیگر می‌شد که همه نوع رپرتواری با آن زد؛ پیش درآمد یا چهارمضراب هر قطعه‌ای را می‌شود کاملاً به سبک ایرانی زد بعد من از سال ۶۸ ۶۷ شروع کردم. ۶۷ که البته یک قطعه‌ای هم دارم در نوار و سی دی دلنوا که اولین تک‌نوازی قانون من بود که از انگشت‌های مختلف استفاده کردم؛ چون من پیانو هم زدم به همین دلیل احساس کردم، به طور کلی با موسیقی کلاسیک هم آشنایی دارم. فکر کردم یک چیزهای خاصی را می‌شود روی قانون اجرا کرد که جدا از اینکه با دو انگشت می‌شود استفاده کرد از انگشت‌های مختلف هم می‌شود استفاده کرد. به همین ترتیب قطعه‌ای که اجرا کردم در آن سی دی هم اجرای من هست.

درسته پس تکنیک عربی را با چهار انگشت می‌زنند؟

نه با دو انگشت، دو انگشت نشانه.

بعد انگشت شصت چی؟

نه شصت اجرا نمی‌کردند.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

  • سلام
    با تشکر از زحمات شما بنده پیشنهاد می کنم با استاد سرکار خانم پریچهر خواجه نوازنده توانا و صاحب سبک ساز قانون هم گفتگویی داشته باشید تا خوانندگان محترم و جویندگان هنر با دیدگاه های ایشان هم در رابطه با این ساز آشنا شوند.
    سپاسگزارم

بیشتر بحث شده است