سامان ضرابی: نواختن قطعات در کنار ردیف سنتور لازم است

چه شد به فکر ضبط و انتشار آثار درویش خان افتادید؟

اول من قصد انتشار سی دی این کار را نداشتم و میخواستم روی نت نویسی پنج، شش سال متمرکز باشم و بعد سی دی آن را ضبط کنم. برای ضبط آن فعلا عجله نداشتم ولی وقتی نتها را برای انتشار پیش آقای موسوی در ماهور بردم ایشان به من گفتند که بهتر است کتاب و سی دی با هم منتشر شوند تا کار رسمی تر پیش برود، من هم قبول کردم. بعدا فکر کردم حالا که این قطعه در کنار ردیف به هنرجویان تدریس میشود و خیلی لازم نیست آنالیز نتی دقیقی داشته باشند و درس اصلی نیست، اشکالی ندارد که از گوش هم کمک بگیرند و مسئله ای نیست که ۲۰ درصد هم گوشی بزنند تا گوششان هم تقویت شود و کمی خشک بودن اجرای نت آنها تلطیف شود.

این سی دی در این هدف کمک میکرد تا نت خشک هم هنرجویان کار نکنند.

کمااینکه بعضی از بچه ها با گوش این سی دی را درآورده بودند و برایم زدند که البته کمی اشکال داشت ولی به خاطر وجود نت توانستم اشکالاتشان را راحت اصلاح کنم.

قطعات دیگری هم غیر از این کار در دست انتشار دارید؟
بله، الان مجموعه ۲۵ قطعه از صبا است که هم ضبط شده و هم نت نویسی؛ بیشتر این قطعات با تکنیکهای دوره عالی سنتور قبلا توسط آقای پایور نوشته شده بود که من آنها را ساده تر نوشتم که برای هنرجو قابل اجرا باشد.

چهارمضراب اصفهانی از استاد صبا در ردیف ایشان وجود دارد که آقای پایور آن را نوشته بودند برای سنتور، غیر از آن چند چهارمضراب اصفهان دیگر هم برای سازهای دیگر صبا دارد که در این کتاب وجود دارد.

البته بیشتر از ۲۵ قطعه از صبا وجود دارد که این ۲۵ عدد در واقع گلچین شده اند.

در دوره ابتدایی سنتور که بین یک سال تا حتی هفت سال برای بعضی ها طول میکشد، این قطعات نواخته میشود.

در کنار ردیف با همان تکنیک میتوانند این قطعات را هم بزنند.

البته تا حدی هم تکنیک های جدید هم یاد میگیرند ولی اصل، شناختن رپرتوار موسیقی ایرانی است و تنوع در یادگیری برای هنرجوی این ساز.

به چه منابعی مراجعه کردید؟
از کتابهای ویولون هنرستان که آقای خالقی نوشته بودند تا کاروان صبای آقای شعاری، همینطور کتابهای آقای ذوالفنون و … هر کتابی که میشناختم که قطعات صبا را یاد داشت کرده را مطالعه کردم؛ این در مورد صبا و در مورد درویش خان هم بیشتر رجوع کردم به کتاب آقای طهماسبی که قطعاتش از بقیه کتابها هم بیشتر بود که همین کتاب هم در چاپ های بعدی اش تعداد قطعاتش بیشتر میشد، چون ایشان قطعات دیگری از درویش پیدا میکردند.

کتاب من یک قطعه بیشتر از کتاب آقای طهماسبی دارد که آن هم منصوب به درویش خان است ولی بعد از انتشار متوجه شدم یک قطعه از درویش خان را هم جا انداختم! رنگ بیات ترک درویش خان که قطعه بسیار زیبایی هست که استاد پایور در ضرب اصول نواخته بودند که من فراموش کرده بودم! با این وجود قطعات درویش خان تا اینجا که من تحقیق کردم ۳۴ تا است.

بعد از صبا تنظیم چه کارهایی را در نظر دارید؟
تنظیم آثار خالقی را در دست دارم.

آثار خالقی ارکسترال است و ممکن است به قطعه ضربه بخورد وقتی برای یک ساز تنظیم می شود.

تا چگونه تنظیم شود! من که تمام کارهای ایشان را تنظیم نمیکنم، اولا کارهایی را تنظیم میکنم که مدلاسیون نداشته باشد و با یک کوک بشود زد، ثانیا” خیلی طولانی نباشد، حداکثر ۵ یا ۶ دقیقه باشد و ثالثا” با سنتور خوش صدا باشد و بتواند هنرجو را جذب کند تا او بداند آقای خالقی یکی از استادان بزرگ بوده و این قطعات را دارد. ۲۰ یا ۳۰ قطعه از خالقی را در نظر دارم.