گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

ضرابی: کسی که در دوره عالی پایور است باید بتواند قطعات اردوان کامکار را بنوازد

این سونوریته چقدر متفاوت است؟

سونوریته ها فرق زیادی دارند، به نظر من بیش از ۵۰درصد! اگر دقت کنیم تفاوت زیاد است. سنتور شباهت زیادی به پیانو دارد از نظر مکانیسم؛ اگر دو نوازنده سطح بالای پیانو یک قطعه را بنوازند یکی با ظرافت بیشتر و یکی کمتر بنوازد با گوش دقیق اختلاف مشخص است ولی در سنتور به این خاطر که ارتباط نوازنده و ساز نزدیکتر است و مستقیم تر است، این تفاوت بیشتر شنیده میشود.

ولی نسبت به سازهایی مثل سه تار، شنیدن اختلاف سونوریته نوازندگان سنتور مشکلتر است و حتی میتوانم به جرات بگویم که بسیاری از نوازندگان سنتور که حتی ده سال در حال نوازندگی این ساز بودند قادر به تشخیص اختلاف سونوریته سازهای اردوان کامکار، پرویز مشکاتیان، فرامرز پایور، منصور صارمی و حتی قدیمی تر ها هم نیستند!

شاید با کمک قطعات آنها بتوانند تشخیصی کلی بدهند. توانایی تفکیک بسیاری از آنها در حد تشخیص پایور از ورزنده است که در آنها هم تا حدی مربوط به خود ساز و صدابرداری آنها هست نه تکنیک نوازندگی که منجر به تولید نوعی خاص از سونوریته مضراب زدنهایشان میشود.

در نوازندگی تار هم که این سونوریته بسیار قابل تشخیص است، دیده ام که نوازندگانی که لیسانس این ساز دارند میگویند سبک “شهناز-شریف”! واقعا خجالت آور است که توانایی تفکیک یک دانشجوی لیسانس در این حد باشد…

ولی کسی که خیلی خوب دوره عالی پایور را تمام کرده باشد میتواند قطعه اردوان بزند، نه دشیفر ولی بر اساس استعداد، دو سه روز تا یکی دو هفته میتواند بزند. من فکر میکنم “ماهی برای سال نو” را میتواند در دو هفته بزند البته همانطور که گفتم باید استعداد را داشته باشد؛ آقای اردوان کامکار استعداد بسیار بالایی دارند که میتوانند این قطعات را بسازند و با این سونوریته درخشان اجرا کنند. با کیفیتی که آقای اردوان کامکار سنتور میزنند، نوازندگی بسیار مشکل است؛ بسیاری از نوازندگان شلوغ و کثیف ساز میزنند.

پس کسی که مثلا “رهگذر” را با کیفیت بالایی که آقای نادر سینکی زده، میتواند در دو هفته “رقص باد” را بزند؟

نفرش خیلی مهم است، مثلا آقای نادر یوسفی سینکی احتمالا آن زمان، “رهگذر” را با آن کیفیت در یکی دو هفته ضبط کرده اند ولی یکی از نوازندگان دیگر همان قطعه را با آن کیفیت در دو ماه میتواند دربیاورد، خوب طبیعتا این فرد “رقص باد” را هم دیرتر مینوازد. سه نوازنده که در حال نواختن قطعات دوره عالی هستند یکی “رهگذر” را دو هفته ای میزند، یکی دو روزه، یکی دشیفر!

یک هوش خاصی است که تفاوت بین این نوازندگان ایجاد میکند، این استعداد خدادادی است که یکی دارد یکی ندارد ولی با هوش متوسط، میانگین باید بین یک یا دو هفته، نوازنده دوره عالی پایور بتواند قطعه اردوان را بنوازد ولی اینکه سونوریته شبیه اردوان میشود یا نه جای شک و شبهه است.

شما سالها با آقای پایور ساز زدید، خود شما چقدر طول کشید “دریا” یا “رقص باد” را بزنید؟

من فکر میکنم در کلاس جز استعداد های متوسط رو به خوب بودم و از پنج نمره چهار بودم، استعداد فوق العاده ای نداشتم ولی به هر حال میزدم قطعه را. در دوره ای که من بودم استعداد خیلی استثنایی در کلاس نداشتیم، اختلافها کم بود.

خود آقای پایور چطور؟ آیا اگر هنوز ساز میزدند فکر میکنید میکنید چطور مینواختند این قطعات اردوان را؟

اجازه بدهید در مورد ایشان اینجا صحبتی نکنم چون بررسی ساز استاد پایور مجال اختصاصی میطلبد، من به خودم چنین اجازه ای نمیدهم که وارد این بحث شوم! من به قدرت نوازندگی ایشان ایمان کامل دارم.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

دیدگاه ها ۱۹

  • جالبه!!!!آقای سامان ضرابی که شاگرد استاد نادر سینکی بوده!!!الان از دوره ی کلاس استاد پایور خاطره میگه؟؟؟

  • خانم ترانه، از اون جالب تر نظر شماست! به نظر شما یک نفر نمیتونه دوره های مختلفی رو نزد اساتید متفاوت طی کنه؟

  • ترانه سلام
    من ۴ سال با آقای ثابت ۸ سال با آقای سینکی و مابقی (۴ یا ۵ سال)را با استاد پایور کار کرده ام.
    در طی ۱۲ سال یادگیری در خدمت آقای ثابت و سینکی حداقل بیش از شش دوره ی سه ماهه زیر نظر استاد پایور ساز زده ام.

  • اردوان کامکار

    با عرضه سلام و خسته نباشید می‌خواستم بدونم که نوت اثر‌های آقای اردوان کامکار که برای سنتور سولو اجرا شده در حال حاضر از طرف ایشان منتشر شده یا نه؟

    بعد این که اگر منتشر شده از کجا می‌شه اونهارو تهیه کرد و از کدام انتشارت منتشر شده؟

    قبلا از شما تشکر می‌کنم

  • Mr. Zarabi,
    You did not finally answer the question that “How long it took you to play “Dance of Wind”
    I don’t think you have played it at all.
    If you have not played it how could you claim that a musician could play it in 2 or 3 weeks?

    The notation has not been published and you could have only inquire it by Ardavan Kamkar himself.

    I haven’t met a student of Master Payvar who could play any piece by Ardavan Kamkar
    If you could claim so then put your video in internet as a proof to your words

  • مهدی سلام
    تصمیم دارم با وجود مشغولیات زیاد تمام قطعات آقای اردوان کامکار را که اجرا شده اجرا کنم که هم به صورت صوتی و هم بصورت تصویری در این سایت و سایتهای مشابه بگذارم.اما در مورد اینکه چطور میتوان تخمین زد که یک نوازنده چه مدت طول میکشد تا قطعه ای را اجرا کند فکر میکنم بر اساس تجربه است و من میانه ی راهم.
    نوازندگان بسیار قوی و ناشناسی را دیدم و بعضا دورادور میشناسم که قطعات استاد پایور و آقای مشکاتیان و کامکار را تا سطح تشخیص من به خوبی مینوازند تا نظر اساتید چه باشد؟

  • آقای ضرابی طبق گفته ی خودتان در اینجا و بروشور آثار درویشخان شمااز سال ۶۴ تا ۷۶ نزد آقایان ثابت و سینکی ساز زده اید.بیماری استاد پایور هم از سال ۷۶ شروع شده است.مگر میشود شمااز۷۶ تاسال ۸۰_۸۱ نزد ایشان ساز زده باشید؟اصلا با عقل جور درنمیاد.در این مدت فقط عده ای بسیار اندکی به خانه اش می رفته و برای استاد ساز می زدند( تدریسی در کار نبوده).
    دوما:شما می گویید که استعداد من از پنج نمره چهار است آن وقت درطول ۱۷ سال مکتب پایور را یاد گرفته اید؟ من کسانی را می شناسم که نصف این مدت ساز زدند بعدش در حال زدن ردیف چپ کوک نزد استاد پایور بودند.

  • برای اجرای قطعات اردوان کامکار تنها باید تکنیک سطحی قوی داشت.در حالیکه خیلی از قطعات به ظاهر ساده ی اساتیدی مثل پایور و مشکاتیان و… برای اجرای قوی نیاز به شعور بالای موسیقی دارند.قطعات اقای کامکار هم بسیار نو (از نظر تکنیکی) هستند.ولی ساختمان موسیقایی پیچیده ای ندارند.

  • به نظر من همه این حرف ها اظهار نظر های سطحی و ناشیانه ای هستند که نشان از دست و پا زدن برای پوشیدن نقصها و کمبودهاست.بجای این مقایسه های اشتباه و غلط همه ما باید تلاش کنیم و به تواناییهای خود بیافزاییم آقای ضرابی.

  • با سلام خدمت تمام دوستان
    ضمن احترام به نظر همه ی دوستان:
    در اینکه قطعات استاد اردوان فوق العاده زیبا(مثل رقص باد؛رگبار و …) و از نظر تکنیکی بسیار قوی است هیچ شکی نیست!!!
    در جواب آقای فرزین .ک:من فکر کنم ایشون فوقالعاده تعصبی هستند!!!
    تمام قطعات موسیقی به شعور نیاز دارد!!!
    اون چیزی که مسلمه قطعات استاد پایور و مشکاتیان نیمی از راه هستند!!!
    و بدون شک برای قوی شدن هر دو دست باید!قطعات استاد علیزاده؛ساکت؛و مخصوصاّ استاد اردوان را زد!!!
    و در پایان به قول دوستمون رضا! باید در جهت بهتر شدن خودمون قدم برداریم!!نه اینکه حرف بزنیم!!!!!!!!!!

  • در کل به نظر من اینکه بگیم فلان قطعه رو میشه در ۲ هفته زد و از این جور چیزا اظهار نظرهای بچه گانه ایست که ما هم در بدو ورود به دانشکده موسیقی درگیرش بودیم ولی خوشبختانه بعد فهمیدم که هدف چیز دیگریست.و آن رسیدن به جوهره اصلی هنر و موسیقی است.آقای ضرابی شما هم با اینگونه اظهار نظر ها نه میتونید قدر استادی رو پایین بیارین و نه بالا.آقای کامکار مرتبشون در موسیقی مشخصه و تنگ نظری یک سری از افراد هم نمیتونه خدشه ای به جایگاه ایشون وارد بکنه

  • سلام رضا
    من متوجه منظورت نشدم. فرض کن که من نظری در مورد یک استاد دادم که درست نبوده، فکر می کنی تاثیر داره؟ پیشنهاد میدم خودت هم نظرات و پیشنهادهایت را عنوان کن و نترس انتقاد همیشه و برای همه کس وجود داره. و به جای مخالفت تام کمی نیز به این نردبان ترقی که همه ی ما سعی در چنگ انداختن به آن داریم متصل شو و “همراه شو عزیز”

  • با سلام
    تمام اساتیدی که نام برده شدند ارزشمند و دارای جایگاهی رفیع در تاریخ موسیقی این سرزمین هستند. به نظر من هیچکس نمی تواند قطعه ای که توسط استادی ساخته شده و اجرا می شود را دقیقاً مانند خود سازنده بنوازد چرا که حالات درونی و روحی سازنده قطعه منحصر در وجود وی بوده و بس هرچند دارای قویترین تکنیک ها باشد. و اما هرچند قدرت نوازندگی امتیاز بالاییست ولی باید آنچه نواخته می شود با قلب و روح آدمی ارتباط برقرار کند. والا ژیمناستیک موزیکال هرچند نوعی تحدی قدرت نوازندگی است ولی هیچ دلنشین نیست . کسی مدعی است که قدرت نوازندگی استاد شهناز همپایه استاد علیزاده است؟ خیر . ولی با اولین زخمه استاد شهناز به سیم های تار قلب آدمی به لرزه در می آید و روح به رقص . ولی آیا چنین حالتی در ساز دیگران هست؟ نوازنده سنتوری را می شناسم که هفتاد سال سن دارد و ریزهایش شبیه چنگه تا سه لاچنگ و چهارلا چنگ ! آنچنان دلنشین می نوازد که از شنیدن صدای سازش سیر نمیشی . به نظر حقیر اینه که اهمیت داره .

  • سلام فقط میخواستم بگم همانند استاداردوان کامکارنیست ونخواهد آمد وخدمات ایشون را هیچکس تا الآن کامل درک نکرده چه درساز وچه درموسیقی……

  • با عرض سلام خدمت استاد ضرابی
    از نوشته های ماثر بخش شما کلی استفاده کردم و باعث افتخار که بنده ٢ سال شاگرد شما هستم و کلی استفاده کردم .
    موفق باشین

بیشتر بحث شده است