گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

ویولن آنتونیو استرادیواریوس ۱۶۹۹ (انتخاب و سنجش)


آنتونیو استرادیواریوس (ANTONIO STRADIVARIUS VIOLIN 1699)

(انتخاب و سنجش)
با توجه به توضیحات گذشته به این نتیجه رسیدیم که باید در مسیر مطمئن تری حرکت کنیم و با در نظر گرفتن کلیه اطلاعات موجود از استرادیواری تا سال ۱۷۰۰ میلادی و بررسی تعداد بسیار زیادی از ویلن های او که متجاوز از ۲۰۰ ویلن می شد و جمع بندی آن با اطلاعات آرشیوی، ساز مذکور (کا ستندایک) از اعتدال مطلوب تری بر خوردار بود.

در مورد این ساز هم ۴ اندازه اصلی موجود بود و هم نمونه مشخصات تصویری آن با کپی رایت معتبر که مدارک و مستندات ما را تا حد زیادی تکمیل و تیجه کار را تا مراحل نهایی پیش بینی و پروژه را اجرایی می ساخت، همچنین تغییرات دیگری که براثر دلایل متعددی احیانا اعمال شده بود، با در اختیار بودن مشخصات تصویری، قابل تشخیص و قطعا قابل انتقال بر دامنه محاسبات می شد.

 

مشخصات کاستندایک:

خط آبی: ۳۶۰ میلی متر

خط زرد: ۱۶۰ میلی متر

خط سفید: ۱۰۹.۵ میلی متر

خط قرمز: ۲۰۱ میلی متر

اما موضوعات و توضیحات به همین نکته ختم نمی شوند زیرا که اصولا مسائل و محاسبات ویلن گسترده تر از این مباحث است.

وقتی وارد دنیای ابعاد و اندازه ها می شویم و هدفی علمی و تحلیلی در میان است، در تقابل آن منطقهای متفاوتی مشهود می شوند که ما در این جا به چند نمونه از آن اشاره خواهیم کرد.

اولین مسئله مورد اهمیت که در منظر نخست مشاهدات قرار می گیرد و تقریبا می توان آن را از بهترین مستندات تلقی کرد،و اگر به موازات آن اطلاعات محاسباتی دقیقی هم وجود نداشته باشد، یادآوری مسئله تاریخ و تکرار است.

بهتر است برای فهم بهتر موضوع، به سازهای آنتونیو استرادیواری با دقتی عمیق تر و کارشناسانه بپردازیم، آنگاه متوجه می شویم که تعداد ویلن های تولید شده او و یا تولیدات کارگاه ویلن سازیش در مجموعه کامل خانواده ویلن (ویلن، ویلن آلتو، ویلن سل، کنترباس) متجاوز از ۱۰۰۰ عدد می باشد. (در حال حاضر در حدود ۷۰۰ عدد آن به ثبت رسیده است)

این سازها در مجامع عمومی با ابعاد و اندازه هایی معرفی می شوند که دقیقا همان ۴ اندازه اصلی است (در گذشته به آن اشاره شد) که در حداقل معرفی مشخصات، مطرح می گردد و یکی از این اندازه ها که بسیار مهم و بنیادین است طول بدنه ویلن می باشد

آنچنان که در راستایی دیگر همچون پیشرفتهای علمی و هنری دوران معاصربه عدد ۳۵۵ میلی متر برای طول بدنه ویلن اشاره می شود.

این عدد هم به لحاظ تاریخی بسیار تکرار شده است و هم به لحاظ محاسباتی در مورد اکثر سازندگان دوران طلایی اتفاق نظروجود داشته و همچنین از نظر علم امروز و سیر تکاملی پیشرفتهای خانواده ویلن بر آن صحه گذاشته شده است،البته ۳ اندازه دیگر و همچنین سایر اندازه های حائز اهمیت، از این قاعده مثتثنی نمی باشند.

ضرورتهای مختلفی وجود دارد تا اندازه ها از مقداری معینی تجاوز نکنند –محدوده صوتی، فیزیک و مکانیک ساز، ترتیب و نظم محاسبات، ارگونومی… از این دسته می باشد.

اما همانطور که مشاهده می کنیم تعدادی از ویلن های استراد و حتی سایرین، خارج از این محدوده بوده و به میزان تفاوت از اندازه های معمول و همیشگی، دسته بندی آنها به لحاظ نگارش و تفهیم عمومی تغییر کرده است به طوری که سازهای بالای طول ۳۵۶ و ۳۵۷ میلی متر و نزدیک به ۳۶۰ میلی متر و تا حدود ۳۶۵ میلی متر را LONG PATTERN نام گذاری کرده اند یعنی تابع الگو های بزرگ و بلند که طبیعتا ساختار و فرم تا حدی قابل توجه، خاص و مورد اهمیت می شود.

این تغییرات را به عنوان مثال می توانیم در ویلن KUSTENDYKE مورد خطاب قرار دهیم که از نظر ابعاد و ارقام سازی ویژه را متجلی می سازد و در رابطه با آن مصداق می یابد.

سازهای long pattern مشخصاتشان به همین نکات ختم نمی شود بلکه اگر طول سازی حتی در کمترین اندازه ها تغییر کند، محاسبات دچار اختلاف و تفاوت می گردد.

مسائلی که می توان از نام برد در ساختاری به نام ویلن دارای اهمیت ویژه است، معیاری با کیفیت طول ارتعاش که در آن فاصله ها و چگونگی آن از لحاظ ارزش صوتی و نوع صدایی که از نظر زیر و بمی به گوش می رسد مورد بررسی قرار می گیرد و در نتیجه می تواند جایگاه سازی را در میان تعداد دیگری مشخص و متمایز سازد.

مثلا در ویلن کاستندایک با طول بدنه معادل ۳۶۰ میلی متر متوجه می شویم که ناحیه استقرار خرک ساز بر خلاف اکثر سازهای استراد که در فاصله ۱۹۵ میلی متری طول بدنه از بالا قرار دارد، این ساز با تفاوتی معادل ۴ الی ۴.۵ میلی متر طراحی و ساخته شده است، یعنی در فاصله ۱۹۹.۵ میلی متر از طول ۳۶۰ در راستای خط مستقیم ،که اگر با عدد طول دسته، آنرا جمع ببندیم وبعدا محاسبه طول سیم را بدست آوریم به راحتی متوجه خواهیم شد که در طول سیم مرتعش تغییری خاص رخ داده است و این تغییر موجب بلندتر شدن طول سیم و در پی آن قدرت بیشتر سیم و صدایی بم تر که نزدیک به قدرتی ،برابر با آلتو می باشد، ملموس و طبقه بندی می شود.

البته این نکته قابل ذکر است که حجم هوای داخل ساز به علت اینکه در نهایت هدف ما ساخت ویلن است در محدوده و رده سایر ویلنهای دیگر قرار خواهد گرفت و شاید با کمی تفاوت به نظر برسد ،اما چگونگی ساختار آن با توجه به طول بلند ساز حتما باید بررسی و محاسبه شود زیرا که معیارهای مهندسی ساختمان یک ساز تغییر کرده و برای رسیدن به مقاومت و تاثیر پذیری بهینه باید این اصول رعایت شود.

رضا ضیائی

رضا ضیائی

متولد ۱۳۵۴
سازنده خانواده ویولن

Maestro liutaio (master violinmaker) Approved by professional master violinmaker in Italy-Cremona Making: violin, viola, cello & bass

دیدگاه ها ۶

    • دوست گرامی، تقریبا تمام سازهای استرادیواریوس دارای شناسنامه هستند. تقریبا همه سازهایی که چنین لیبلی دارند و دست افراد عادی هستند کپی هایی از استرادیواریوس هستند. در اروپا مراکز زیادی هست که می توانید این ساز را به آنها نشان دهید و ارزش گذاری کنید.

  • باعرض سلام وادب حضور شما استاد عالی قدر
    من مدت یک ماه پیش اساس کشی داشتم به خون‌هایی که تازه اجاره کردمش .مدتها اون واحد بدون اینکه کسی توش زندگی کنه خالی بود تا اینکه من اساس کشی کردم اونجا راستش کمی وسایل تو اسباب من بود که احتیاج به انباری داشت ، سرتون. درد نیاورم وقتی وارد انباری شدم تو اساسی که تو انبار بود یه کیف ویالن بود برش داشتم وبا خودم آوردنش تو اتاق نشیمن ، ویالن خیلی قدیمه ۱۷۱۳ اسم سازنده آنتونیوس استرادیوا بوس هست گفتم بسیار کار قدیمی و اون زهش که با سیم ها درگیر میشه وصدا تولید می‌کنه موجود نیست متاسفانه کنار کجا بدونم این ویالن اصل هستش آیا شما در این مورد میتونید کمکی به من داشته باشید ؟ من در کشور یونان زندگی میکنم.

  • سلام وقت بخیر
    جناب پور قناد من یک ویولن دارم که از پدربزرگم به پدرم و از ایشون به من رسیده
    داخلش رو نگاه کردم یه کاغذی هست که توش نوشته انتونیوس استرادیواریواریوس و یه چیزی که نمیتونم بخونم عکسشم موجوده
    تاریخ زده ۱۷۱۳
    و ساخت چک اسلواکی
    جسارتا چجوری میشه بفهمم این ساز اصل هست یا کپی
    و چجوری نیشه قیمت گذاری کرد
    ممنون میشم راهنمایی کنید
    شماره تماس ۰۹۱۴۱۲۰۳۲۰۹

    • درود بر شما
      وقتی سازنده اهل چک هست نشون میده که کپی شده از استراد هست نه خود استراد. بعضی از سازهای چک سازهای خوبی هستند باید یک کارشناس ویولن این ساز رو چک کنه.

بیشتر بحث شده است