جونی آلیده، سلطان راک فرانسه (۱)

نام جونی آلیده (Johnny Hallyday)، نه تنها یادآور ترانه های موفقِ فوق العاده محبوب و پرطرفدار است، بلکه یادآور صدا نیز هست، صدایی قوی و طنین دار، که تکنیک و طول عمرش ستودنی است. بامداد ششم دسامبر ۲۰۱۷ جونی آلیده، یکی از پرطرفدارترین خوانندگان فرانسوی، پس از ماه ها دست و پنجه نرم کردن با سرطان ریه، جان سپرد. او که صدایش را به تمامی گونه ها سپرده بود: راک اند رول (rock’n roll)، توییست (twist)، بلوز (blues)، پاپ (pop) یا وَریته (variété)، در طول سال ها مخاطبان بیشماری را جذب کرد.

از زمان اعلام خبر فوت جونی، ادای احترام به او همچنان از همه طرف ادامه دارد، ستایش شخصیتی سخاوتمند، حرفه ای فوق العاده طولانی و صدایی که به ما قبولانده بود که جاودانه است. بیش از شصت سال کار، بیش از هزار ترانه ضبط شده، بیش از صد و سی تورِ اجرای کنسرت جذاب و پرانرژی.

ژان-فیلیپ سمِت (Jean-Philippe Smet) معروف به جونی آلیده، خواننده، آهنگ ساز و هنرپیشه فرانسوی، ۱۵ ژوئن سال ۱۹۴۳ در پاریس متولد شد. او یکی از مشهورترین خوانندگان فرانسه زبان و یکی از شخصیت های معروف و همیشه حاضر در چشم انداز مطبوعات فرانسه بود. او اولین کسی بود که از سال ۱۹۶۰ موسیقی راک اند رول را در فرانسه باب کرد.

در سن هفتاد سالگی او همچنان صدایی قوی داشت. چند ماه قبل از این که بیماری او را مغلوب کند، در حالی که در کنار دوستان همیشگی اش، اِدی میشل (Eddy Mitchel) و ژَک دوترون (Jacques Dutronc)، ظاهر شد، هیچ از ژوست خواندن و زیر خواندش، کم نشده بود. این برنامه که در چارچوب یک تور اروپایی و شامل ۱۷ کنسرت بود، ماه ژوئن سال ۲۰۱۷ آغاز شد و آخرین اجرای جونی بر روی صحنه بود.

بشنوید ترانه «چقدر دوست دارم!» را با صدای جونی آلیده

پشت این طولِ عمر صدا، تکنیکِ صدایی قوی نهفته است. جونی آلیده به خوبی صدا و نفسش را کنترل می کرد و همین امر به او اجازه می داد ساعت های متوالی بخواند. روبرتو آلاینا (Roberto Alagna)، خواننده ایتالیایی-فرانسوی تنور، تشبیه مناسبی در این باره به کار می برد: «جونی گاهی شیوه نفس کشیدنش با دیافراگم را به من نشان می داد. تکنیک او قابل مقایسه با تکنیک یک خواننده تغزلی (کلاسیک) بود». جونی مانند یک ورزشکارِ حرفه ای بود، ورزیده و نیرومند.

استعداد جونی توسط عمه اش، هِلِن (Hélène)، کشف شد، زمانی که او تنها دوازده سال داشت. او اطمینان داشت که برادر زاده اش روزی انسان بزرگی خواهد شد و موفقیت بسیاری کسب خواهد کرد. جونی هنگامی که نوجوان بود نزد یک معلم آواز اُپرا، درس می آموخت و شاید همین باعث شد که او بعدها بتواند صدای خود را این چنین پرورش دهد و به این شکوفایی برسد.

در عین حال او هنگام شروع حرفه اش هیچ گاه به کلاس آواز نرفت. تکنیکش را مستقیما بر روی صحنه تجربه کرد و ساخت. به عقیده ایوان کَسَر (Yvan Cassar)، آهنگ ساز، نوازنده پیانو و مدیر هنری سابق جونی، «او هیچ وقت صدای خود را از مخاطبانش دریغ نکرد و به این ترتیب آرام آرام تارهای صوتی اش ورزیده شد». یک تمرین تدریجی که نشان می دهد چگونه صدای خواننده در طول زمان بهبود پیدا کرد.