گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

جونی آلیده، سلطان راک فرانسه (۲)

در ابتدای کارش، جونی قدرت آوازی که به آن شناخته می شود را نداشت. آن چیزی که در اولین آلبوم هایش می شنویم صدایی بی ثبات است که به روشنی تحت تاثیر ستاره راک آمریکایی اِلویس پریسلی (Elvis Presley) قرار دارد. همانند سلطان راک، جونیِ جوان انتهای حرف های صدادار را به سمت زیر می سُراند و از نام آوا ها (onomatopée) خیلی استفاده می کرد (مثل yeah yeah معروف). او کلمات را بالا و پایین می برد همان طور که پایش را برای دعوت به رقص به زمین می کوبید.

روبرتو آلاینا بر این باور است که نبایستی تکامل صدای جونی آلیده را تنها در حجم دار شدن آن خلاصه کرد: «توانایی او بیشتر یک رنگ یا هویت صدایی بود. آن چیزی که بیش از همه نزد او تحسین برانگیز است، پوشش صداها است، تکنیکی که معمولا خواننده های وَریته و راک از آن استفاده نمی کنند. این پوشش به او اجازه می داد خیلی بالا بخواند و به سمت نت های زیر برود. از فای دیِز (fa dièse) او می توانست صدای خود را مانند یک تِنور پوشش دهد.»

پوشش صدا به یک خواننده اجازه می دهد از دانگ بَم بدون هیچ ناپیوستگی نُت های زیر را بخواند، بدون این که شنونده متوجه هیچ قطعی گردد. حال آن که برای پوشش صدا بایستی روی نفس ها تکیه کرد، همان تکیه کردن به دیافراگم. این گونه بود که جونی توانست بیش از شصت سال «فریاد بکشد» بدون این که به تارهای صوتی اش آسیب برساند. از اولین اجراهای ندامتگاه (Le Pénitencier ) سال ۱۹۶۴، تا صدای اسطوره ای بالا در کافی است (« Il suffira ») سال ۱۹۹۸، جونی آموخت چگونه انرژی صدا و شخصیت راک اند رول (rock’n roll) خود را مهار کند.

audio fileبشنوید ترانه «ماری» را با صدای جونی آلیده

چون او می دانست چگونه انرژی صدایش را جهت بدهد توانست در رِپِرتوارهای جدید مانند بلوز، پاپ و وَریِته نیز بدرخشد. بزرگ ترین موفقیت تجاری او ترانه خون برای خون (Sang pour sang) که در سال ۱۹۹۹ منتشر شد و توسط پسرش دَوید (David) ساخته شده بود، متعلق به ژانری لطیف تر یعنی تصنیف است.

مربی آواز کال مورگان (Kaël Morgan) معتقد است که صدای ویژه آلیده یک استعداد ذاتی است که او از بدو تولد دارا بوده است و همچنین نتیجه تجربیاتش نیز هست: «صدای او مانند یک بولدزر است، نیرویی از طبیعت. صدای جونی از نظر آهنگ صدا و موزیکالیته به ماریا کالاس (Maria Callas) و از نظر نیرو و توان به پاواروتی (Pavarotti) شباهت داشت. این توانایی صدا و چنین تسیتورایی (tessitura) فطری و مادرزادی است.»

پس تنها بایستی جونی آلیده بود تا بتوان مانند جونی آلیده خواند. خواننده های بسیاری سعی کرده اند به صورت رسمی صدای او را تقلید کنند و چند ترانه او را شبیه به او بخوانند، اما در این میان تنها میشل گِرِگوریو (Michaël Gregorio) است که توانایی اجرایِ فوق العاده ترانه های افسانه راک فرانسه را دارد.

فوت جونی آلیده همزمان بود با درگذشت جان دُرمِسون (Jean d’Ormesson)، نویسنده، روزنامه نگار و فیلسوف فرانسوی. شارل ازنوور (Charles Aznavour) خواننده فرانسوی ،که چندین ترانه برای جونی نوشته بود و اجراهای دو تایی با جونی در تلویزیون و بر روی صحنه داشت، می گوید که از خبر فوت جونی بسیار متاثر و منقلب شده است و همزمانی فوت این دو چهره ملی فرانسه را، همانند بسیاری دیگر، با مرگ همزمان ادیت پیاف (Édith Piaf) و ژان کوکتو (Jean Cocteau) در اکتبر سال ۱۹۶۳، مقایسه می کند.

منابع

francemusique.fr

huffingtonpost.fr

leparisien.fr

fr.wikipedia.org

 

 

منیره خلوتی

منیره خلوتی

متولد ۱۳۶۰
مترجم
دکترای زبان و ادبیات فرانسه

۱ نظر

بیشتر بحث شده است