گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

گفتگویی با هنک جونز (۱)

گفتگویی با پیانیست جاز هنک جونز (Hank Jones) از جاکوب تیشرو (Jacob Teichroew)

پیانیست بزرگ، هنک جونز، از زمان طلوع جاز مدرن در این سبک فعالیت و پیشرفت کرده است. زمانی که چارلی پارکر (Charlie Parker) و الا فیتزگرالد (Ella Fitzgerald) در اوج خود بودند، جونز نیز درست در امتداد آنان بود. او تقریبا با تمام ستارگان موسیقی جاز نواخته است، از کولمان هاوکینز (Coleman Hawkins) در سالهای ۱۹۴۰ تا جو لووانو (Joe Lovano) در سالهای ۱۹۹۰. هنک جونز در سن ۹۰ سالگی همچنان یکی از بهترین پیانیستهای جاز است و او به اجرای کنسرت و ضبط ادامه می دهد.

تعجبی ندارد که وی اخیرا جایزه “زندگی پر افتخار آلمان” (Grammy Lifetime Achievement Award) را کسب کرده است. جونز لطف فراوانی در حق من نمود و سوالات مرا که با ایمیل از وی پرسیده بودم پاسخ داد. مصاحبه ای که در پائین می خوانید حاصل ایمیل ها و یاداشتهای مشاور وی جیین-پییر لیداک (Jean-Pierre Leduc) در هفتم ژانویه ۲۰۰۹ است.

فکر می کنید چگونه این تحول پدید آمد، در خانواده ای که پدر، موسیقی جاز را شیطان می نامید، شما و دو برادرتان موسیقیدانان مشهور دنیای جاز شدید؟ آیا باید در خفا و به دور از چشم وی به آموختن موسیقی و تمرین می پرداختید؟

پدر من یک مسیحی بود و درست است، او فکر می کرد که جاز شیطان است، با اینحال ما را در یادگیری حمایت می کرد. مادر و پدرم هر دو حامیان بزرگ من در یادگیری موسیقی بودند. پدرم دوست داشت که من در کلیسا بنوازم. در مقابل پدر مجبور بودم کمتر به سبک جاز بنوازم، گرچه برادرانم این محدودیت را نداشتند، من به عنوان فرزند بزرگتر سخت گیری بیشتری، داشتم اما به هر حال من و برادرانم احترام زیادی برای پدرمان قائل بودیم.

شما در پونتیک – ایالت میشیگان، نزدیک به دیتریوت، بزرگ شدید. شهر دیتریوت البته در سالهای ۱۹۶۰، به موتئون (Motown)، نام سبکی از موسیقی به وجود آمده توسط کمپانی سیاهان نوازنده در دیتریوت، مشهور بود و گیتاریستهای بلوز، جان لی هوکر (John Lee Hooker) در سالهای ۴۰ و ۵۰ در آن شهر زندگی می کرد، اما در سالهای ۱۹۳۰ زمانی که شما آغاز به اجرا کردید، آیا موسیقی جاز آنچنان موفق و محبوب بود؟

من درباره وجود هوکر اطلاعی نداشتم، اگرچه دیتریوت در ۲۵ مایلی جنوب بود اما در آن زمان این مقدار فاصله زیادی محسوب می شد. من در شهر فلینت و چند شهر دیگر در میشیگان نواختم، اما نه در شهرهای بزرگ، بنابراین آشنایی زیادی با دیتریوت به عنوان مرکز موسیقی جاز نداشتم. زمانی که تازه بیری هریس (Barry Harris)، تومی فلانگن (Tommy Flanagan) و دیگر نوازندگان شروع به فعالیت می کردند، من در نیویورک بودم.

آیا در آن زمان موتئون شاهد گسترش این نوع موسیقی بود؟

هنوز نه، اما می دانم که در آن زمان بیری هریس و بری گوردی (Berry Gordy) به مدرسه موسیقی می رفتند.

وقتی به نیویورک رفتید تمرکز بیشتر روی تغییر از سوئینگ (swing) با ریتم آرام، به بیباپ (bebop) با ریتم پیچیده در جاز بود. آیا از لحاظ هنری مجذوب شیوه بیباپ شدید یا احساس کردید که برای ادامه کارتان مجبورید این نوع سبک را بیاموزید؟


احساس فشار و اجبار نبود. من کاملا مجذوب آن شده بودم، آنطور که این سبک هارمونی غنی و پیچیده را ارائه می داد.

در اواخر دهه ۴۰، در ارکستر اندی کیرک (Andy Kirk’s Orchestra) مقداری اندک نواختید، همچنین در فیلارمونیک جاز نورمن گرنز (JATP). به نظر می آید، شخصی که همیشه در اجراهای شما با آن گروهها همراه بوده، ترومپت نواز فتز ناوارو (Fats Navarro) بود. آیا این اتفاقی بود یا انتخاب محکمی بر پایه حرفه شما بود؟ و آیا از نظر شما آن گروهها برای شروع حرفه شما نقش فراوانی داشتند؟

باید بگویم که فتز جز گروه کیرک نبود. من به همراه فتز در نیویورک چند قطعه اجرا کردم. یکبار در کلوپ جدید کتان با وی اجرا داشتم، من آنجا بودم زمانی که فتز از سکوی بالا به پایین پرید. می خواست که تک نوازی کند اما روی زمین افتاد! تماشاگران بسیار ناراحت شده بودند اما فتز در آن حالش نواختن را قطع نکرد. حرفه من بسته به او نبود، همکاری ما گاه گاه بود. من در گروه بیلی اکستاین با او نواختم. در سال ۱۹۴۷ با JATP آغاز کردم و این همکاری به حرفه من بسیار کمک کرد و تا سال ۱۹۵۱ اجرا با آنان را ادامه دادم.*

زمانی که با آنان می نواختید، آیا احساس می کردید که کولمان هاوکینز و چارلی پارکر در موسیقی جاز به اهمیت فوق العاده زیادی خواهند رسید؟

در آن زمان پیش بینی برای من غیر ممکن بود اما می توانم بگویم که درباره آنها در پونتیاک شنیده بودم، پس قطعا آن دو توانایی شکوفایی را داشتند. امروز، من به نقش کلیدی آن دو کاملا معتقدم.

زمانی که حرفه خود را به عنوان موسیقیدان بهبود می بخشیدید چه کسی تاثیر اصلی جنبه موسیقی را بر روی شما داشت؟ آیا استادان سبک پیشین بیباپ بر روی بیباپ نوازی شما تاثیر گذاشتند؟ برای آموختن سبک بیباپ، به پیانو نوازی چه کسی بیشتر گوش می سپردید؟

قبل از به وجود آمدن سبک بیباپ، استادانی همچون فتز والر (Fats Waller)، تدی ویلسون (Teddy Wilson) و ایرل هینس (Earl Hines)، این نوازندگان بزرگترین تاثیر گزاران بودند. آرت تائوم (Art Tatum) کسی که بعدها با وی آشنا شدم محبوب ترین نوازنده من برای همه زمانها است. من به مقوله بیباپ معتقد نیستم، ترجیح می دهم که تنها آن را موسیقی مدرن یا جاز معاصر بنامیم. حتی فکر می کنم وجود واژه “جاز” نیز خود مانند یک جعبه پست غیرضروری است! با توجه به آنچه آنان بیباپ می نامنند، من به برد (Bird)، باد پوول (Bud Powell) و مانک (Monk) گوش داده ام، با اینحال فکر می کنم “برد” بر روی موسیقی “باد” تاثیر گذاشته است.

*یادداشت: با توجه به سایت www.jazzdisco.org هنک جونز و فتز ناواروبه همراه ارکستر اندی کیرک در سال ۱۹۴۶ نواختند و آن را ضبط کردند. در این وب سایت، لیست چندین ریکورد دیگر از ارکستر اندی کیرک به همراه ناوارو یافت می شود.

jazz.about.com

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

دیدگاه ها ۲

  • با سلام :
    در ترجمه مقاله گفتگو با هنگ جونز دو اشتباه وجود دارد .جایزه مربوطه از طرف موسسه گرمی است ،نه از طرف آلمان ،و دیگر اینکه زندگی پر افتخار در جایزه وجود ندارد بلکه جایزه به خاطر موفقیت هنگ جونز درتمام طول عمرش به او اعطا شده است .
    با تشکر .
    آل احمد .

بیشتر بحث شده است