گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

دسته بندی و زمان بندی: ادراک متر (۱)

دسته بندی و زمان بندی: ادراک متر (meter)


مقدمه:


تمپرلی در مقاله اش با نام «متر و دسته بندی در موسیقی آفریقایی» این سوالات را مطرح می کند: «چگونه می توان ریتم آفریقایی را با دید رایج تئوریک ریتم مطابقت داد؟»، «چه شباهت ها و تفاوت های بین ریتم آفریقایی و ریتم غربی وجود دارد؟ با توجه به این که ریتم غربی در بر اساس تئوری موسیقی سنجش می شود.» دیدگاه من در این مقاله نیز تفاوت چندانی با سوالات مطرح شده ندارد. مانند تمپرلی من نیز می خواهم مفاهیم تئوری های اخیر ریتم و متر را با توجه به موسیقی غربی مورد بحث قرار دهم. با این حال، من صرفا موسیقی آمریکایی را مد نظر قرار نمی دهم.

من نمونه هایی از انواع دیگر موسیقی مانند جز و موسیقی رقص سنتی اسکاندیناویایی را نیز در نظر آورده ام. نتیجه گیری های من با نتایج تمپرلی متفاوت است. در بخش مقدمه ی مقاله اش در مورد دسته بندی و متر موسیقی آفریقایی، تمپرلی می گوید: «نتایج مورد انتظار من اینگونه است که در سطح پایه، ریتم آفریقایی آنچنان که موسیقی شناسان قومی بیان کرده اند، شبیه به ریتم غربی است و می توان در مدل پایه مشابه آن ها را در کنار هم جا داد.» من قصد ندارم که با این نتیجه ی به خصوص مخالفت کنم، اما به تئوری ها و مدارک تجربی اشاره خواهم داشت که به نظر می رسد با مدل هایی که تمپرلی به آن ها استناد داشته است، هماهنگی ندارد.

به طور دقیق تر این مقاله تقابل پایه ای بین جنبه های مختلف مفهومی که من به آن «پارادایم میکروریتمیک» می گویم را بررسی می کند و مدل هایی که سطوح متریک پایین با ضربه های هم زمان را نادیده می گیرند، مورد موشکافی قرار می دهد. به نظر من مدل های مطرح شده در بهترین حالات از منظر وسعت محدودیت دارند و برای توضیح برخی رفتارهای ریتمیک خاص قدرت توضیح و تشریح پایینی دارند.
ایده پایین ترین سطح متریک هم زمان در مفاهیمی چون ریتم افزایشی و مرجع تراکم به وضوح قابل مشاهده است و البته در مدل های جدیدتری چون مدل جاستین لاندن نیز آشکار است.

با پیروی از کافمن، من نیز به چنین تئوری هایی پالس سریع معمول (CFP) می گویم، استفاده از واژه پالس به جای واژه بیت برای جلوگیری از اشتباه گرفتن آن ها با بیت موجود در مدل های متریک مورد بحث، است. در نهایت، من پیشنهاد می کنم که بهتر است بین مدل های دسته بندی متریک و مدل های زمان بندی متریک تفاوت بیشتری قائل شویم.

هادی سپهری

هادی سپهری

متولد ۱۳۵۶ تهران
فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشگاه هنرهای زیبا اتنوموزیکولوگ و نوازنده تار، سه تار، دیوان، دف و تنبک

۱ نظر

بیشتر بحث شده است