گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

برخی از مشکلات پزشکیِ نوازندگانِ سازهای بادی‌برنجی (۳)

اختلالات گوش، حلق و بینی

فشار داخل دهان نوازنده در حین نواختن سازهای بادی‌برنجی ممکن است بسیار بالا باشد و اختلالات گوش و حلق و بینی نظیر «ناکارآمدیِ وِلوفارنژیال» (۱۳) را سبب شود. این بیماری، ناتوانی بدن در بستن موقتی مجرای ارتباطی حفرۀ بینی و دهان به دلیل نقص در عملکرد کام نرم یا دیوارۀ پشتی یا جانبیِ حلق است که باعث فرار هوا از طریق بینی در طی نواختن، برگشت مایعات به بینی و صدای تودماغی (۱۴) و ناهنجار می‌شود. همین طور ممکن است نوازنده به بیماریِ لارینگوسل (۱۵) مبتلا شود: بیرون‌زدگی غشای مخاطی بخشی از حنجره که ممکن است به‌سمت داخل حنجره باشد و باعث خشک و خش‌دارشدنِ صدا و انسداد مجرای تنفسی شود و یا به‌سمت بیرون باشد و منجربه ایجاد برآمدگی قابل مشاهده در ناحیۀ گردن شود. ناکارآمدی ولوفارنژیال با استراحت و تمرینات دهانی، بهبود می‌یابد و برای درمان لارینگوسل نیز به‌ندرت نیاز به جراحی خواهد بود و عمدتاً با استراحت و مراقبت التیام می‌یابد.


ناکارمدی ولوفارنژیال. در حین دمیدن از دهان، کام نرم (Velum) به اندازۀ کافی حرکت نمی‌کند تا مجرای ارتباطی حفرۀ بینی و دهان را به طور موقتی ببندد و این موضوع، همانگونه که در تصویر نشان داده شده، باعث فرار هوا از طریق بینی در حین نواختن می‌شود.

نمای خارجی گردنِ یک بیمار مبتلا به

لارینگوسلِ خارجی در حال نواختن

سرگیجه

در حین نواختن نت‌های بالا ممکن است نوازندگان بادی‌های برنجی دچار سرگیجه یا حتی حالت غش شوند. در این حالت، فشار در روزنۀ دهانی که برای تولید نت، مورد نیاز است منجر به افتادگیِ (۱۶) دریچه‌های قلبی شده و بنابراین خون نمی‌تواند وارد قلب شود و در نتیجه فشار خون افت می‌کند. جریانِ خون کافی به مغز نمی‌رسد و بنابراین وقتی نوازنده دمیدن را متوقف می‌کند فشار خون به‌سرعت افزایش یافته و خون وارد مغز می‌شود که منجر به بروز سرگیجه خواهد شد. علاوه‌بر تغییر در فشار خون و ضربان قلب، نواختن پر فشار، همچنین می‌تواند منجربه عواقب پیچیده‌تر نظیر تجمعِ خون در مغز شود.

حساسیت‌های پوستی به فلز

نوازندگان سازهای بادی‌برنجی ممکن است با حساسیت نسبت به فلزهایی که در آلیاژ بدنۀ سازها یا سر سازها به‌کار می‌رود، دچار واکنش‌های ازدیاد حساسیت ‌شوند. برای نمونه اگزمای لب در نوازندگان مشاهده شده که با تغییرِ جنسِ سر ساز (برای نمونه به پلاستیک یا روکش طلا) برطرف می‌شوند. در صورت بروز هرگونه حساسیتی از این دست، نوازنده بهتر است برای درمان در اسرع وقت به پزشک مراجعه نماید.

پنومونی ازدیاد حساسیت (۱۷)

نوازندگان سازهای بادی‌برنجی ممکن است بدون اینکه خود بدانند قارچ‌ها و باکتری‌های تجمع‌یافته در ساز خود را تنفس کنند. این میکرواُرگانسیم‌ها ممکن است در مجاری تنفسی فرد، محبوس شده و به بیماری پنومونی ازدیاد حساسیت (آلوئولیت آلرژیک با منشای خارجی) (۱۸)
منجر ‌شوند. این بیماری نوعی سندروم التهابی ریه‌ها است که به دنبال تنفس مکرر مواد آنتی‌ژنی ازجمله برخی میکروب‌ها در افراد مستعد ایجاد می‌شود. در مراحل اولیه بیماری نشانه‌هایی شبیه سرماخوردگی دارد و تب و لرز و سرفۀ خشک بروز می‌کند. تماس مداوم و مکرر با مادۀ حساسیت‌زا به‌مدت هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌ها درنهایت منجربه علائم شدیدتری مانند سرفۀ مداوم، تنگی نفس، کاهش وزن یا خستگی مزمن می‌شود. هرچند چندان شایع نیست اما همچنین بسته به عامل ایجادکنندۀ آلرژی، شدت علائم، تظاهرات بالینی و تاریخچۀ طبیعی بیماری در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. در اغلب موارد با تشخیص به‌موقع و به دنبال آن شناسایی و حذف عامل ایجادکنندۀ حساسیت ریوی می‌توان سیر بیماری را متوقف و آن را درمان کرد و در موارد شدید گاهی داروهای کورتیکواستروییدی جهت کاهش التهاب ریه‌ها توسط پزشک تجویز می‌شوند. درصورتی‌که این بیماری درمان نشود می‌تواند منجر به بیماری‌های خطرناک‌تری مانند فیبروز ریوی (۱۹) شود.


پی نوشت

۱۳- Velopharyngeal Incompetence.

۱۴- Hypernasal.

۱۵- Laryngocele.

۱۶- Collapse.

۱۷- Hypersensitivity Pneumonitis.

۱۸- Extrinsic Allergic Alveolitis.

۱۹- Pulmonary Fibrosis.

سعید یعقوبیان

سعید یعقوبیان

متولد ۱۳۵۸ تبریز
کارشناس ارشد علوم اقتصادی و برنامه‌ریزی از دانشگاه علامه طباطبایی ۱۳۸۶
نوازنده‌ی تار و سه‌تار، منتقد و پژوهشگر موسیقی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است