گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

موسیقی امیری مازندران (۳)

ساسان فاطمی در مقاله «دو آواز مازندرانی» آورده است:

عمادی معتقد است امیری ها عروضی اند هرچند گاهی ضرورت های ملودیک هجاهای کوتاه و بلند را جایگزین یکدیگر می کنند.

اشرفی که خود شاعر است بر خلاف عمادی با مستثنا کردن امیری ها همه دیگر اشعار مازندرانی را عروضی به حساب میآورد و غلامحسین کبیری شاعری دیگر در وزن اشعار مازندرانی کوچکترین تعارضی با اصول عروضی نمی بیند.
در زیر به منظور مشخص شدن اعراب تصاویری از اشعار امیری آورده شده:



دکتر ساسان فاطمی در مقاله ” موسیقی مازندران” ثبت در فهرست مقالات کتابخانه ملی ایران آورده اند:
اشعار آوازهای مازندرانی اساسا هجایی اند و از قوانین عروض کلاسیک پیروی نمیکنند. بعضی از آوازها مانند نجما، حقانی و هرایی که ریشه غیرمازندرانی دارند روی اشعار فارسی و طبعا عروضی خوانده میشوند. ذهنیت موسیقی در مازندران همچون احتمالا در همه نواحی ایران با مفهوم مقام، به عنوان ابزاری برای دسته بندی قطعات مختلف در واحد های مدال معین بیگانه است. همه آوازها و قطعات بر اساس معیارهای ملودیک از هم مجزا میشوند و نه مدال. موسیقی شناس میتواند یک اشل کلی در موسیقی مازندران تشخیص دهد که با اشل کلی شور در موسیقی کلاسیک ایران شباهت بسیار دارد. مدهای نسبتا متنوعی که به ویژه در شرق به آنها برمیخوریم از تغییر در سلسله درجات اشل مذکور ناشی می شود.

ساسان فاطمی در کتاب موسیقی و زندگی موسیقایی مازندران چند آواز امیری را آوانگاری کردند که در زیر می بینیم:




در ادامه گوشه امیری از ردیف ابوالحسن صبا آورده شده:

و قطعه امیری ساخته جلال ذوالفنون:

نتیجه:

با مطالعه و مقایسه این دو قطعه با پنج مورد آوانگاری دکتر ساسان فاطمی و همینطور گوش دادن به موسیقی امیری روشن میشود که اساتید بزرگ موسیقی ما، بر اساس برداشت حسی و الهامات شخصی در اثر شنیدن موسیقی امیری مازندرانی قطعات فوق رو ساخته اند و این قطعات بیان کننده مقام امیری اصیل مازندرانی نیستند. موسیقی امیری دقیقا آن چیزی است که خوانندگان محلی و موسیقیدانان آن دیار بر اساس اشعار امیر پازواری با آن لهجه و رنگ و بوی خاص زندگی اهالی خونگرم مازندران اجرا می کنند. در این پژوهش تلاش شد آشنایی مختصر و کوتاهی با امیرخوانی، تاریخچه و ساختار آن برای علاقمندان به موسیقی نواحی ایران روی دهد.

منابع:

لغت نامه دهخدا

مازندنومه – پایگاه خبری تحلیلی مازندران

علی ذبیحی و محمدرضا گودرزی – امیر پازواری یا مازندرانی،
کدامیک؟

جهانگیر نصر اشرفی – موسیقی مازندران

ساسان فاطمی – دو آواز مازندرانی

ساسان فاطمی – مقاله موسیقی مازندران

ساسان فاطمی – موسیقی و زندگی موسیقایی مازندران

ابوالحسن صبا – گوشه امیری از ردیف

جلال ذوالفنون – قطعه امیری

ایرنا

مسعود پورقریب

مسعود پورقریب

۱ نظر

بیشتر بحث شده است