سجاد پورقناد
نوشته که پیش رو دارید گفتگویی است با علی رهبری، رهبر ارکستر و آهنگسازی نام آشنای موسیقی ایران، این گفتگو در برنامه رادیویی نیستان (شبکه فرهنگ) انجام شده است. به تازگی اثری از علی رهبری به نام «نوحه خوان» با همکاری انتشارات ناکسوس به انتشار رسیده است. علی رهبری با اینکه تا به حال رهبری بیش از ۲۵۰ اثر را با انتشارات ناکسوس به عهده داشته است، این اولین بار است که یک اثر آهنگسازی شده از او به انتشار می رسد. درباره این آلبوم با او گفتگویی داشته ایم:
آیا در «نوحه خوان» تغییری ایجاد کرده اید یا همان ورژن قبلی به انتشار رسیده؟
«نوحه خوان» تا ۸۰ درصد همان است که بود ولی حدود ۲۰ درصد تغییراتی در آن انجام شده و طولانی تر شده و تا حدی دراماتیک تر و جالب تر شده است؛ چون داستان روز عاشورا است. این اثر را من در سن حدود ۲۰ سالگی ساختم وقتی که خودم هم در نوازندگی ویولن دستی داشتم. با بیژن خادم میثاق امتحان می کردم این قطعه را که یکی از بهترین ویولونیست های ایرانی بود که سالهای سال مایستر ارکستر تن کنسرلر وین بود. با همین ارکستر هم اولین بار این اثر با تکنوازی بیژن خادم میثاق اجرا شد که انتشارات بتهوون آن زمان صفحه آن را منتشر کرد.
این قطعه را من در آن زمان به این قصد نوشتم که روزی وارد رپرتوار کنسرتو ویولن های جهانی بشود و با آنها متفاوت باشد. در این قطعه آرپژ استفاده نشده و بیشتر تکنیک های کنسرتوهای دیگر در این قطعه شنیده نمی شود، در عوض بر پایه تحریر ها و سبک نوازندگی ردیف های ویولن ابوالحسن صبا شکل گرفته است و به عقیده من می شود در تمام دنیا اجرا کرد ولی ۶۰ – ۷۰ درصد آن واقعا سبک موسیقی سنتی ایران است. البته این را هم باید بگویم که در ماه سپتامبر هم ادامه «مادرم ایران» با انتشارات ناکسوس و خوانندگی آقای محمد معتمدی به بازار می آید. این کار با ارکستر آنتالیا خیلی خوب ضبط شده است. الان مشغول کارهای خودم هستم و آنها را ضبط و منتشر می کنم.
چطور بوده که تا کنون کاری از شما در ناکسوس منتشر نشده بوده؟
من بیشتر از ۲۵۰ سی دی در بازار بین المللی دارم و همه این سئوال را از من پرسیده اند و من هم چندبار جواب داده ام. من وقتی که موفقیت هایم به بالاترین سطح رسیده بود یعنی تمام وقت مشغول رهبری ارکستر بودم احساس می کردم که کار درستی نیست که قطعات خودم را رهبری کنم. ناکسوس که جای خود دارد، من ده سال رئیس «کُخ اینترنشنال» بودم و می توانستم با هر ارکستری که دلم بخواهد هم رهبری کنم و هم ضبط ولی تصمیم من همیشه کار روی قطعات آهنگسازان دیگر بود و وقتی مدیر بودم هیچوقت از خودم در کنسرتی قطعه ای اجرا نکردم مگر جایی که از من درخواست شده بود، مثل مالاگا که از من درخواست کردند برای دهمین سال فعالیت ارکسترشان قطعه ای بنویسم وگرنه هیچ علاقه ای به این کار نداشتم و اعتقاد دارم کسی که ارکستری را در اختیار دارد نباید آثار خودش را اجرا کند، این یک نوع فساد تر و تمیز است!
آیا برای انتشار پارتیتورهای «نوحه خوان» تا حالا اقدامی کرده اید؟
هنوز هیچ برنامه ای در این مورد نداشته ام. آقای باربد بیات زحمت کشیده اند تمام این کارها را با سیبلیوس نوشته اند و آماده است ولی هنوز برنامه ای برای انتشار آنها نداریم ولی در این مورد هم فکر خواهیم کرد.
یکی از سئوالاتی که ذهن دوست داران موسیقی کلاسیک ایران را به خود مشغول کرده است، سرنوشت آثاری است که در آخرین ماه های فعالیت تان در ارکستر سمفونیک تهران ضبط کردید تا با انتشارات ناکسوس منتشر کنید ولی هیچوقت این اتفاق نیافتاد. این آثار مجموعه ای از آثار سمفونیک آهنگسازان ایرانی بود که به صورت قرعه کشی انتخاب شده بودند و در حال ضبط بودند. کار انتشار این آثار به کجا رسید؟
متاسفانه ما آثاری که از ۱۲ آهنگساز ایرانی ضبط کردیم که برای ناکسوس آماده شده بود و برای وزارت فرهنگ ایران بزرگترین اتفاق می شد، به آرامی در بایگانی های بنیاد رودکی گذاشته شد… خدا می داند که چرا ما اینطوری هستیم!
۱ نظر