گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

موسیقی و شعر در «گرگیعان و گرگیعان» (۱۱)

وقتی رمضان‌خوانان به در منزلی می‌رسند، به دستور و یا پیشنهاد سردسته خود، اول صلوات فرستاده و پس از آن شروع به خواندن شعر می‌کنند. آنقدر ادامه می‌دهند تا صاحبخانه چیزی به‌عنوان خوش خبری به آنان بدهد. شعرهایی از این دست:

‌مَلمَل آوَردَه ماهِ رِمَضو

روزَه می‌گیره مَع خورد و کَلو

روزَه می‌گیرِه لاغر مِشَوِ

روزَه مِخوارِه کافَر مِشَوِ

رمضو الله، الله رمضو؛ رمضو الله خوش ماه خدا

رِمَضو آمد مهمانش کُنِه

خروسِ یَک سالَه رَ قُربانَش کُنِه

خروسِ یَک سالَه کِه چیزِ نَمِشَه

گو و گوسالَه رَ قربانش کُنِه

رمضو الله، الله رمضو‌؛ رمضو الله خوش ماه خدا (۲۲)

کشور عراق

در کشور عراق مراسم «گرگیعان» به «ما جینه یا ما جینه» معروف است. محقق وهاب شریف: منشاء کلمه «الماجینه» را «لولاک ما جئنا» می داند که توسط حضرت رسول (ص) به دلیل به دنیا آمدن فرزند امام علی (ع) به ایشان فرمودنند.

در نیمه رمضان کودکان در کشور عراق کیسه به دست به کوچه ها می آیند و در راه رسیدن به منازل این اشعار را می خوانند:

ماجینه یا ماجینه

ماجینه یا ماجینه حلی الجیس وانطینه

حلی الجیس للطالب وانطی للذی راغب

جینالک تره انطالب والطالب انت اتعینه

یا اهل السطوح تنطونه لونروح

تنطونه لو ننطیکم لبیت مکه انودیکم

ربی العالی یخلیکم تنطونه کلماجینه

یاهل السطوح تنطونه لو نروح

لاتحاول تسد الباب تعرفنه احنه اصحاب

خلینه الک احباب والصحبه تبقى زینه

یاهل السطوح تنطونه لو نروح

و وقتی به دم در خانه ای می رسند این جمله را می گویند:

«یا اهل السطوح تنطونه لو نروح»

که معمولا صاحب منزل به کودکان شیرنی، باقلوا، کشمش و… می دهد یکی از بچه ها که سن بالاتری دارد به نمایندگی همه برای صاحب خانه دعا می کند و این جمله را می خواند:

«الله یخلی راعی البیت»

و کودکان در جواب می گویند:

«آمین»

و دوباره تک خوان می گوید:

«وبجاه الله و اسماعیل»

و کودکان جواب می دهند:

«آمین»

و اگر صاحب خانه در را باز نکند و یا به کودکان چیزی ندهد. این کلمه را برای او می خوانند:

«ذبوا علینه المای بیت اهل الفکر»

شهر بصره

به این مراسم «قرقیعان» گفته می شود وکودکان این اشعار را می خوانند:

قرقیعان و قرقیعان

عادت علیکم صیام

کل سنه و کل عام

و سپس اهل خانه بیرون می آید و به کودکان شیرینی و پول عیدی می دهد و کودکان در برای تشکر از اهل منزل این جمله را می گویند:

الله یخلی راعی البیت آمین

الله یخلی حمودی آمین

پی نوشت

۲۲- خبرگزاری بین الملی قرآن، «رمضونیکه»؛ نماد مهرورزی و نوع‌دوستی مردم سیستان

۲۳- صحیفه التاخی، الماجینه… فلکلور شعبی عراقی لا تمحوه السنین، حیدر الکعبی

محمود مشهودی

محمود مشهودی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است